«Τοξική ωρολογιακή βόμβα» στον βυθό της Σαντορίνης;

Έτσι χαρακτηρίζει αναπόκριση του Γκερντ Χέλερ στην Berliner Morgenpost το κουφάρι του κρουαζιερόπλοιου Sea Diamond, που είχε βυθιστεί στις 5 Απριλίου του 2007 στην Καλντέρα της Σαντορίνης και έκτοτε παραμένει στον βυθό, προκαλώντας έντονη ανησυχία για περιβαλλοντική μόλυνση σε κατοίκους και επιστήμονες. Το ρεπορτάζ κάνει ένα flashback σε εκείνες τις δραματικές τρεις ώρες που χρειάστηκαν για να μεταφερθούν παραθεριστές και το προσωπικό με ασφάλεια στη στεριά, με έναν 45χρονο και την 16χρονη κόρη του να αγνοούνται.

«Δεκαεπτά χρόνια μετά, πετρέλαιο και άλλες τοξικές ουσίες συνεχίζουν να φτάνουν στην επιφάνεια της θάλασσας από το ναυάγιο. Οι κάτοικοι της Σαντορίνης φοβούνται μια ‘οικολογική βόμβα’ και μια πρωτοβουλία πολιτών ζητά με ανοιχτή επιστολή της στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της ελληνικής βουλής την ανέλκυση του πλοίου».  

Όπως εξηγεί η υδροβιολόγος Αναστασία Μήλιου, τοξικές ουσίες «από μπαταρίες, βαρέα μέταλλα, υγρά και αέρια από το σύστημα κλιματισμού» συνθέτουν μια «τοξική ωρολογιακή βόμβα». Μάλιστα, όπως επισημαίνει το ρεπορτάζ, επικαλούμενο έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης «ειδικοί φοβούνται ότι όσο διαβρώνεται το ναυάγιο τόσο περισσότεροι ρύποι θα απελευθερώνονται». Όσο για τους ντόπιους εκφράζουν φόβους για μια «ανεπανόρθωτη καταστροφή στην Καλντέρα, που θα επηρεάσει την ποιότητα ζωής κατοίκων και τουριστών, αλλά και την τοπική οικονομία».

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ πάντως η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αναλάβει ακόμη δράση, αν και απόφαση του ΣτΕ από το 2019 έκρινε ότι το υπ. Εμπορικής Ναυτιλίας ήταν υποχρεωμένο να διασφαλίσει την ανέλκυση του πλοίου. «Η ανέλκυση του ναυαγίου είναι δύσκολη και επικίνδυνη (...) Επιπλέον το κόστος είναι τεράστιο και υπολογίζεται σε αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ». Το ρεπορτάζ υπενθυμίζει ότι δικαστήριο είχε καταδικάσει την ιδιοκτήτρια κυπριακή ναυτιλιακή  εταιρεία Louis Cruises  (νυν Celestial Cruises) θεωρώντας την υπεύθυνη για την ανέλκυση του ναυαγίου. Έπειτα όμως ασκήθηκε έφεση, με τις χρονοβόρες διαδικασίες ενώπιον της δικαιοσύνης, να μην έχουν οδηγήσει ακόμη στην ανέλκυση του πλοίου. 

Ελληνικό ρεκόρ τουρισμού παρά τις φωτιές και τον καύσωνα

Στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού το 2023, μια χρονιά πρωτοφανών ακραίων καιρικών φαινομένων, αναφέρονται γερμανικά ΜΜΕ. Ενδεικτικά το Spiegel Online σημειώνει:

«Περισσότεροι τουρίστες από ποτέ έκαναν διακοπές στην Ελλάδα πέρυσι (...) Πάνω από 32,7 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφθηκαν τη χώρα το 2023 παρά τις υψηλές θερμοκρασίες και τις φωτιές. Το 2019, προ πανδημίας, είχαν έρθει 31,3 εκατομμύρια τουρίστες (...) Η Ελλάδα επλήγη το περασμένο καλοκαίρι από ένα κύμα καύσωνα, με τον υδράργυρο να σκαρφαλώνει μέχρι και στους 46 βαθμούς Κελσίου. Στο δημοφιλές τουριστικό νησί, τη Ρόδο, δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι και τουρίστες χρειάστηκε να μεταφερθούν σε ασφαλή σημεία εξαιτίας πυρκαγιών. Τον Αύγουστο ξέσπασαν φωτιές και στον Έβρο, στα σύνορα με την Τουρκία, ενώ συνολικά 26 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Οι τουρίστες προήλθαν κυρίως από τη Γερμανία (4,7 εκατομ.) και τη Γαλλία (1,8 εκατομ.)». 

ΔΕΕ: Το χαλούμι θα παραμείνει... χαλούμι

Στην απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ να διατηρηθούν τα κριτήρια παραγωγής για το κυπριακό χαλούμι που θεωρείται ΠΟΠ και άρα να μην αλλάξει ο τρόπος παρασκευής του, αναφέρεται η Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Το ΔΕΕ κατέληξε στην απόφαση αυτή απορρίπτοντας προσφυγή γαλακτοπαραγωγών από την Κύπρο, ζητώντας να ακυρωθούν οι αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την παρασκευή χαλουμιού «κυρίως από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή από μείγμα αυτών των δύο».

Οι συγκεκριμένες αυστηρές προδιαγραφές προκύπτουν, όπως σημειώνει η γερμανική εφημερίδα, από τον χαρακτηρισμό του χαλουμιού το 2021 ως ΠΟΠ. Μάλιστα τότε η Κύπρος είχε προσδιορίσει συγκεκριμένα ότι «η αναλογία πρόβειου ή/και κατσικίσιου γάλακτος πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την αναλογία του αγελαδινού».  

Όπως σχολιάζει στην FAZ ο δικηγόρος Γιόνας Κίφερ, που ειδικεύεται σε θέματα δικαίου των τροφίμων: «η απόφαση καταδεικνύει πόσο ευρέα περιθώρια υπάρχουν κατά τον καθορισμό των προδιαγραφών ποιότητας κι αυτό όχι μόνο ως προς τη διαδικασία της εγγραφής ενός προϊόντος ως ΠΟΠ. Όμως από τη στιγμή που γίνει αυτή η καταχώριση, τότε είναι δύσκολο να αμφισβητηθούν τα προσδιορισμένα πρότυπα ποιότητας». Η συγκεκριμένη απόφαση πάντως μπορεί ακόμη να προσβληθεί με έφεση.