Το τέλος της "φιλελεύθερης παρένθεσης";

Επιστροφή στην "κανονικότητα" αναμένεται να υποδείξουν οι κάλπες στο Λουξεμβούργο. Και η "κανονικότητα" είναι ότι το Μεγάλο Δουκάτο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, πατρίδα μεγάλων Ευρωπαίων, αλλά και πολλών φιλελλήνων πολιτικών όπως ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ ή ο Γκαστόν Τορν, κυβερνάται επί δεκαετίες από το χριστιανικό-κοινωνικό κόμμα της Κεντροδεξιάς (CSV). Από το 1953 το CSV παραμένει στην εξουσία με μοναδικές εξαιρέσεις τη "φιλελεύθερη παρένθεση" του Γκαστόν Τορν στην πενταετία 1974-1979, καθώς και την αντίστοιχη περίοδο διακυβέρνησης του Ξαβιέ Μπετέλ από το 2013.

Σήμερα ο φιλελεύθερος Μπετέλ κυβερνά από κοινού με τους σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους. Αλλά όπως επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμων Μισέλ Ντορμάλ "μία αλλαγή κυβέρνησης φαίνεται πλέον αναπόφευκτη". Όπως δείχνουν όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, αλλά και τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών του 2017, η Κεντροδεξιά έχει πάλι "ρεύμα" στο Λουξεμβούργο. "Συνεπώς νομίζω ότι επιστρέφουμε στους καθιερωμένους συσχετισμούς δυνάμεων" λέει ο Μισέλ Ντορμάλ.

Συνασπισμός Κεντροδεξιάς-Πρασίνων;

Φαβορί των εκλογών είναι ο χριστιανοδημοκράτης Κλωντ Βίζελερ. Αλλά και αυτός δεν μπορεί να κυβερνήσει χωρίς συμμάχους. "Για μένα δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη προτίμηση, όλα εξαρτώνται από τη βούληση των ψηφοφόρων", λέει ο ίδιος, ενώ δεν αποκλείει ακόμη και μία μετεκλογική συνεργασία με τους Πράσινους. Σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζει, "έχουν εκλείψει πλέον οι λόγοι που οδήγησαν στην εκλογική ήττα του CSV προ πενταετίας, δηλαδή ο κορεσμός για την πολιτική του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, καθώς και η αγανάκτηση για το σκάνδαλο των μυστικών υπηρεσιών, που οδήγησε μάλιστα σε πρόωρες εκλογές".

Το Λουξεμβούργο είναι οι δεύτερη μικρότερη χώρα της Ευρώπης, με βαθιά καθολική παράδοση και με 600.000 κατοίκους, εκ των οποίων σχεδόν οι μισοί είναι αλλοδαποί. Τα τελευταία χρόνια ο φιλελεύθερος Μπετέλ έφερε τα πάνω-κάτω στο συντηρητικό Λουξεμβούργο, καθώς αποφάσισε τον διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας, ψήφισε νέα νομοθεσία για τη χρηματοδότηση της καθολικής εκκλησίας, κατάργησε το μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία, ενέκρινε τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Επιπλέον προσπάθησε να προωθήσει τις νέες τεχνολογίες και να αναβαθμίσει το πανεπιστήμιο στην Πόλη του Λουξεμβούργου. "Παλαιότερα στηριζόμαστε στην παραγωγή χάλυβα, σε λίγο θα παράγουμε υλικά για την τεχνολογία του διαστήματος" συνήθιζε να λέει ο ίδιος. Ωστόσο δεν εγκρίθηκαν όλες οι φιλελεύθερες ιδέες του. Όταν, το 2015, έθεσε σε δημοψήφισμα την πρόταση να ψηφίζουν οι αλλοδαποί στις εθνικές εκλογές και να δοθεί δικαίωμα ψήφου στους δεκαεξάχρονους, το 80% των ψηφοφόρων είπε "όχι" στον Μπετέλ.

Προτεραιότητα στην κατοικία δίνει το CSV

To 2013 ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ και οι υπόλοιποι χριστιανοδημοκράτες κατηγορούσαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι συνομώτησαν εν κρυπτώ σχηματίζοντας τον δικό τους συνασπισμό πριν καν προκηρυχθούν εκλογές. Σήμερα πάντως ο Κλωντ Βίζελερ τονίζει ότι δεν είναι ρεβανσιστής και ως πρωθυπουργός θα δώσει προτεραιότητα στο ζήτημα της κατοικίας, της κινητικότητας, αλλά και της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Από το 2001 ο συνολικός πληθυσμός της χώρας έχει αυξηθεί κατά 160.000. Κάθε μέρα άλλοι 200.000 άνθρωποι έρχονται στο Λουξεμβούργο για δουλειά από τη Γαλλία, τη Γερμανία ή το Βέλγιο και το απόγευμα επιστρέφουν στην πατρίδα τους.

Μπίργκιτ Ράιχερτ (DPA), Γιάννης Παπαδημητρίου