Το μεταναστευτικό επιβαρύνει τις ελληνογερμανικές σχέσεις

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση καταγράφει ότι η εικόνα της Γερμανίας στην Ελλάδα έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια. Τα θετικά ευρήματα αντανακλούν τη σημαντική βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου. Οι μνήμες των επώδυνων μνημονίων και της πολιτικής λιτότητας φαίνεται να έχουν περάσει στο περιθώριο.

Παρά την αισθητή βελτίωση, υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα. Όταν συναντώνται Έλληνες και Γερμανοί διπλωμάτες -και αυτό συμβαίνει πολύ συχνά- το θέμα της μετανάστευσης βρίσκεται πάντα στην ατζέντα. Σε κάποια θέματα υφίστανται διαφορές απόψεων.

Αναφερόμαστε κυρίως σε μετανάστες των οποίων η πρώτη χώρα εισόδου στην ΕΕ είναι η Ελλάδα, αλλά στη συντριπτική τους πλειονότητα επιδιώκουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους στη Γερμανία το συντομότερο δυνατόν. Η Γερμανία τους προσελκύει λόγω των υψηλών κοινωνικών παροχών, που λειτουργούν σαν μαγνήτης για αυτούς.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της γερμανικής κυβέρνησης, 16.500 άτομα υπέβαλαν αίτηση ασύλου στη Γερμανία πέρυσι, παρόλο που τους είχε ήδη χορηγηθεί άσυλο στην Ελλάδα. Από αυτούς, οι γερμανικές αρχές χορήγησαν εκ νέου άσυλο σε 12.000 άτομα. Ταυτόχρονα, το Βερολίνο ζήτησε από τις ελληνικές αρχές να δεχθούν, στο πλαίσιο της διαδικασίας του Δουβλίνου, περισσότερους από 5.000 μετανάστες. Ωστόσο, η Αθήνα συναίνεσε μόνο σε 65 από αυτές τις περιπτώσεις.

Φέζερ: Να συζητήσουμε την επιστροφή όσων έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα

Η γερμανική κυβέρνηση δεν είναι καθόλου ικανοποιημένη με αυτή την κατάσταση. Η λεγόμενη «δευτερογενής μετανάστευση» αποτελεί «σοβαρό διμερές ζήτημα», λένε διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί ακόμα και τους αρχηγούς των κυβερνήσεων των δύο χωρών στις συναντήσεις τους.

«Είναι σημαντικό να συζητήσουμε με την Ελλάδα για το πώς οι άνθρωποι που έχουν ζητήσει άσυλο εκεί και έρχονται στη Γερμανία να μπορούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα», δήλωσε η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ μετά την πρόσφατη συνάντησή της με τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης Νίκο Παναγιωτόπουλο στο Βερολίνο.

Δεν είναι σαφές εάν η Αθήνα και το Βερολίνο έχουν σημειώσει πρόοδο στο συγκεκριμένο ζήτημα. Και οι δύο πλευρές προτιμούν να τονίζουν το «πολύ καλό κλίμα» των συνομιλιών. Είναι προφανές ότι επιδιώκουν να διατηρήσουν το θέμα εκτός των εσωτερικών πολιτικών συζητήσεων, αποφεύγοντας να το αφήσουν στα χέρια των λαϊκιστών. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Έλληνα υπουργού, κ. Παναγιωτόπουλου, ότι οι επιπτώσεις των προσωρινών συνοριακών ελέγχων στη Γερμανία δεν πρέπει να «δραματοποιηθούν» πρόωρα.

Αυτό είναι λογικό, καθώς δεν υπήρξαν ριζικές αλλαγές. Ουσιαστικά, η γερμανική αστυνομία απλώς επέκτεινε τις ήδη υπάρχουσες πρακτικές, που εφαρμόζονται εδώ και καιρό στα σύνορα με την Πολωνία, την Τσεχία, την Αυστρία, την Ελβετία και τη Γαλλία, και στα σύνορα με το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες και τη Δανία. Οι πρόσφυγες που δηλώνουν την πρόθεσή τους να υποβάλουν αίτηση ασύλου εξακολουθούν να επιτρέπεται να εισέλθουν στη χώρα.

Στη Γερμανία μειώθηκε κατά 22% ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πρόσφυγες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου εμπίπτουν στην αρμοδιότητα άλλων χωρών στο πλαίσιο της διαδικασίας του Δουβλίνου θα επιστρέφουν στις εκάστοτε χώρες, σύμφωνα με την εφημερίδα Tageszeitung. Η εφημερίδα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα ανακοινωθέντα μέτρα θα έχουν μικρή επίδραση στον αριθμό των προσφύγων που φτάνουν στη Γερμανία.

Πράγματι, από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2024, ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου στη Γερμανία μειώθηκε κατά 22%. Αντίθετα, η κατάσταση στα σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας είναι εντελώς διαφορετική, καθώς η Frontex ανέφερε αύξηση 39% στις μεταναστευτικές ροές κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους.

Αυτό εξηγεί γιατί το μεταναστευτικό βρέθηκε στην ατζέντα της ελληνοτουρκικής συνάντησης κορυφής στη Νέα Υόρκη. Η μείωση της παράτυπης μετανάστευσης προς την Ελλάδα - και κατ’ επέκταση προς την Ευρώπη - είναι αδύνατη χωρίς την ενεργή συνεργασία της Τουρκίας. Σε αυτή την εκτίμηση Αθήνα και Βερολίνο συμφωνούν απόλυτα.