Το Ισραήλ και οι Άραβες γείτονες
21 Οκτωβρίου 2023Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του, το Ισραήλβρισκόταν σε αντιπαράθεση με τους Άραβες γείτονές του. Μετά την εισβολή της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάςστο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, οι περισσότερες αραβικές χώρες, ακόμη και εκείνες που είχαν διάλογο και συνεργασία με την ισραηλινή κυβέρνηση επί δεκαετίες, θεώρησαν το Ισραήλ υπεύθυνο για την κλιμάκωση της βίας. Ας δούμε όμως ξεχωριστά τις χώρες.
Αίγυπτος
Στις 15 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμντέλ Φατάχ αλ Σίσι δήλωσε πως το Ισράλ «ξεπέρασε το δικαίωμα στην αυτοάμυνα» και η αντίδρασή του έμοιαζε με συλλογική τιμωρία.
Η Αίγυπτος διατηρεί εδώ και δεκαετίες σχέσεις με το Ισραήλ από τότε που υπεγράφη η συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ το 1978 και ακολούθησε η ειρηνευτική συμφωνία Αιγύπτου-Ισραήλ το 1979. Η ειρηνευτική συμφωνία Αιγύπτου-Ισραήλ έχει αντέξει διάφορες κρίσεις, συμπεριλαμβανομένης και της εισβολής του Ισραήλ στον Λίβανο το 1982, καθώς και της πρώτης και της δεύτερης Ιντιφάντα των Παλαιστινίων.
Στη σημερινή σύγκρουση Χαμάς-Ισραήλ, Αιγύπτιοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι θα προτιμούσαν να διευκολύνουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα παρά να επιτρέψουν στους Παλαιστίνιους να περάσουν στη χερσόνησο του Σινά. Εκτιμάται ότι η στάση αυτή οφείλεται στη δεινή οικονομική κατάσταση του Καΐρου και τη συνεχιζόμενη εισροή προσφύγων που διαφεύγουν από τον εμφύλιο στο Σουδάν.
Ιορδανία
Η Ιορδανία και το Ισραήλ βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση για δεκαετίες, ωστόσο προχώρησαν στην υπογραφή συνθήκης ειρήνης το 1994. Η Ιορδανία έχει παράσχει βοήθεια στο Ισραήλ σε πολλές περιπτώσεις, όπως κατά τη διάρκεια των ταραχών στην Ιερουσαλήμ τον Νοέμβριο του 2014. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ συνεργάζεται με την Ιορδανία σε διάφορους τομείς όπως εμπορίου, γεωργίας, βιομηχανίας και δημόσιας υγείας.
Ωστόσο, εξαιτίας του παλαιστιανικού υπάρχουν συχνά εντάσεις στις σχέσεις τους. Ο βασιλιάς Αμπντάλα της Ιορδανίας σε ομιλία του δήλωσε πως «η περιοχή μας δεν θα είναι ποτέ ασφαλής και σταθερή χωρίς την επίτευξη δίκαιης και συνολικής ειρήνης στη βάση της λύσης των δύο κρατών». Η Ιορδανία είναι επίσης ιδιαίτερα επιφυλακτική απέναντι σε μια νέα εισροή Παλαιστινίων προσφύγων, επιμένοντας ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να παραμείνουν στην πατρίδα τους, εάν πρόκειται να σχηματίσουν ένα δικό τους κράτος στο μέλλον.
Η Ιορδανία έχει μια από τις υψηλότερες αναλογίες προσφύγων με τον τοπικό πληθυσμό στον κόσμο.
Λίβανος
Η λιβανέζικη σιιτική πολιτική οργάνωση Χεζμπολάχ αποτελεί σημαντική απειλή για το Ισραήλ. Η στρατιωτική πτέρυγα της ομάδας, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από την ΕΕ, τις ΗΠΑ και άλλους, διατηρεί ένα σημαντικό οπλοστάσιο και έχει μεγάλη πολιτική και οικονομική επιρροή στο εσωτερικό της χώρας. Οι εντάσεις μεταξύ τουΛιβάνουκαι του Ισραήλ χρονολογούνται από το 1948, όταν ο Λίβανος, μαζί με άλλα αραβικά έθνη, κήρυξε πόλεμο στο Ισραήλ λίγο μετά την ίδρυση του εβραϊκού κράτους.Το 2000, έπειτα από εκεχειρία υπό τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ, το Ισραήλ αποσύρθηκε από τα κατεχόμενα εδάφη του Λιβάνου. Ωστόσο, η συνοριακή περιοχή μεταξύ των δύο χωρών παραμένει ασταθής.
Συρία
Όπως και ο Λίβανος έτσι και η Συρία θεωρεί το Ισραήλ αντίπαλο και οι δύο χώρες βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση από την ίδρυση του Ισραήλ το 1948. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών του 1967, το Ισραήλ κατέλαβε ένα συριακό συνοριακό οροπέδιο το οποίο είναι γνωστό και ως τα «υψίπεδα του Γκολάν» και έκτοτε κατέχει την περιοχή. Η Συρία διατηρεί επίσης συμμαχία με το Ιράν, τον κύριο αντίπαλο του Ισραήλ στην περιοχή. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η Συρία και το Ισραήλ αντάλλαξαν πυρά. Ωστόσο, οι πυραυλικές επιθέσεις από τη Συρία κατά του Ισραήλ επαναλαμβάνονται εδώ και χρόνια.
Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου