Το ελληνικό σινεμά στη Μπερλινάλε

Πολυάριθμη θα είναι και φέτος η παρουσία του Χόλιγουντ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Στο κόκκινο χαλί της Μπερλινάλε που ξεκινά την ερχόμενη Πέμπτη (7-17.2) θα παρελάσουν σταρ όπως οι Matt Damon, Nicolas Cage, Jude Law και Anne Hathaway. Από τη Γαλλία θα έρθουν η Catherine Deneuve και η Isabelle Huppert. Θα δούμε επίσης την Isabella Rossellini, την Jane Fonda και την παλιά ντίβα Anita Ekberg.

Παρά όμως το γκλάμουρ των σταρ η Μπερλινάλε θα είναι όπως συνήθως ένα φεστιβάλ των αντιθέσεων: από την μια πλευρά ο αποκαλούμενος μεγάλος κινηματογράφος και από την άλλη οι μικρές παραγωγές ενός κινηματογράφου που πειραματίζεται αναζητώντας νέες μορφές αφήγησης, ενός κινηματογράφου που ασκεί κριτική στις κοινωνικές ανισότητες. Σε αυτές τις ταινίες ανήκουν και οι τρεις φετινές ελληνικές συμμετοχές στο παράλληλο πρόγραμμα Forum.

Στην ερώτηση της Deutsche Welle πως προέκυψε αυτός ο ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός ελληνικών ταινιών, ο διευθυντής της Μπερλινάλε Dieter Koslick μας απάντησε: “Στην κρίση δεν αφήνουμε τους φίλους μας στην μοίρα τους. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Διαπιστώνω ότι στην κρίση έχει αναπτυχθεί μια νέα κινηματογραφική κουλτούρα. Η Αθηνά Τσαγγάρη, η οποία συμμετέχει στην κριτική επιτροπή της Μπερλινάλε, έχει αποδείξει με την ταινία της Attenberg, όπως επίσης και ο Γιώργος Λάνθιμος με τον Κυνόδοντα, ότι έλληνες σκηνοθέτες μπορούν να προσελκύσουν διεθνώς την προσοχή ενός πολυάριθμου κοινού. Αν στην Ελλάδα ήταν όλα έτσι, όπως η νέα κουλτούρα στον κινηματογράφο, τότε όλα θα ήταν καλύτερα.”

“Δυνατές και αξιόλογες ταινίες”

Ως συμπτωματικό χαρακτηρίζει το γεγονός ότι επιλέχθηκαν εκτός από τις τρεις ελληνικές ταινίες και αυτές του Χάρη Πατραμάνη και του Αθανάσιου Καρανικόλα, δηλώνει προς τη Deutsche Welle ο διευθυντής του παράλληλου προγράμματος της Μπερλινάλε Forum, Christoph Terhechte.Η ταινία του Χάρη Πατραμάνη “Fynbos” έχει ως αντικείμενο μια καθαρά νοτιοαφρικανική υπόθεση. Περιγράφει την αγωνιώδη προσπάθεια ενός επιχειρηματία να σωθεί από τη χρεωκοπία. Η δε “Echolot” του Αθανάσιου Καρανικόλα διαδραματίζεται στη Γερμανία. Μια ομάδα φίλων συναντιέται σε ένα εξοχικό στη μνήμη ενός φίλου τους που έχει αυτοκτονήσει ένα χρόνο πριν. Στη συνάντηση επικρατεί ένταση, η οποία σύντομα βρίσκεται εκτός ελέγχου. Ο Καρανικόλας, ο οποίος μένει μόνιμα στο Βερολίνο, συμμετείχε με την προηγούμενή του ταινία “Ελλη” το 2007 στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου η ερασιτέχνις πρωταγωνίστριά του, η μετανάστρια Άννα Λαλασίδου είχε κατακτήσει το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού.

Aναφορικά τώρα για την συμμετοχή των ελληνικών ταινιών ο διευθυντής του Forum, Christoph Terhechte, μας αναπτύσσει το σκεπτικό της επιλογής τους ως εξής: “Αφότου είχαμε επιλέξει την πρώτη ελληνική ταινία, σκεφτήκαμε ότι εάν παρέμενε μια και μοναδική θα αποτελούσε ένα είδος άλλοθι. Για αυτό επιλέξαμε και άλλες δύο ταινίες που κατά κάποιον τρόπο θα συμπλήρωναν και θα ολοκλήρωναν την εικόνα, η κάθε μια από τη δική της οπτική γωνία. Με αυτές τις τρεις ταινίες που η κάθε μια έχει μια διαφορετική φορμαλιστική προσέγγιση, αποκτά κανείς μια ολοκληρωμένη εικόνα για τις προσπάθειες που καταβάλλουν σήμερα οι έλληνες σκηνοθέτες για να διατυπώσουν τη δική τους στάση αλλά και για το πως αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα στην χώρα τους.” Όπως διευκρινίζει ο κ. Terhechte, η οικονομική κρίση από μόνη δεν ήταν η αφορμή για να παρουσιαστούν οι ελληνικές ταινίες. «Πρόκειται», όπως διαβεβαίωσε, «για δυνατές ταινίες, οι οποίες είναι αξιόλογες και στηρίζουν το πρόγραμμα.»

Οι ελληνικές ταινίες στο Forum

Στην ταινία “Στο Λύκο” της Χριστίνας Κουτσοσπύρου και του Άραν Χιούτζις περιγράφεται η σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν οι κάτοικοι μιας ορεινής περιοχής πάνω από τη Ναύπακτο. Πρόκειται για μια ταινία που συνδέει στοιχεία φαντασίας και ντοκιμαντέρ και όπου οι πρωταγωνιστές είναι ερασιτέχνες που υποδύονται τον εαυτό τους. Οι άλλες δύο ταινίες είναι φιξιόν και περισσότερο αλληγορικές. Στην “Κόρη” του Θάνου Αναστόπουλου μια κοπέλα ψάχνει τον πατέρα της που έχει εξαφανιστεί, μάλλον επειδή είχε χρέη. Με μια πράξη απόγνωσης η κοπέλα πιστεύει ότι θα μπορούσε να βοηθήσει τον πατέρα της να απαλλαγεί από τα χρέη του. Πρόκειται για μια ταινία που διαδραματίζεται στην Ελλάδα της οικονομικής αστάθειας και κοινωνικής αβεβαιότητας.

Η ταινία “Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά” της σκηνοθέτιδας Ελίνας Ψύκου έχει ως ήρωα έναν τηλεοπτικό παρουσιαστή ο οποίος σκηνοθετεί την εξαφάνισή του για να τονώσει το προφίλ του που βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία. Ο κ. Christoph Terhechte είναι σίγουρος ότι “...και οι τρεις ταινίες μαζί συνθέτουν μια εικόνα και σίγουρα θα προκαλέσουν ενδιαφέρουσες συζητήσεις για την κατάσταση που επικρατεί, όχι μόνον στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.”

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Υπεύθ, σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου