Τεταμένη η ατμόσφαιρα στις συνομιλίες για τη Συρία

Μια πρώτη ανεπίσημη συνάντηση πραγματοποιήθηκε την Κυριακή στη Γενεύη ανάμεσα στην «Ανώτατη Επιτροπή Διαπραγματεύσεων» (HCN), που αποτελεί τον κύριο κορμό της συριακής αντιπολίτευσης, και τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα. Η Επιτροπή ζήτησε ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας, δήλωσε ο Μπασάμα Κοντμανί από την HCN. Σε αντίθετη περίπτωση οι αντίπαλοι του προέδρου Άσαντ θα αποχωρήσουν από τις διαπραγματεύσεις. Εξάλλου η συριακή αντιπολίτευση είχε θέσει ήδη ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή της στις διαπραγματεύσεις τον τερματισμό των βομβαρδισμών και των αποκλεισμών πόλεων, όπως και την απελευθέρωση στελεχών της αντιπολίτευσης που κρατούνται από το καθεστώς.

Ωστόσο η πρώτη αυτή προσέγγιση των δύο αντιμαχόμενων πλευρών έληξε με εκατέρωθεν ανταλλαγές κατηγοριών, καθώς κυβέρνηση και αντιπολίτευση επέπληξαν η μία την άλλη για μειωμένη διάθεση διαπραγμάτευσης και ελλιπή αξιοπιστία. Λόγω της καθυστερημένης άφιξής τους στη Γενεύη οι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης επιβράδυναν την έναρξη των συνομιλιών, γεγονός που μαρτυρεί έλλειψη αξιοπιστίας, δήλωσε ο επικεφαλής της κυβερνητικής αντιπροσωπίας και πρέσβης της Συρίας στα Ηνωμένα Έθνη Μπασάρ αλ-Τσαφάρι, ο οποίος χαρακτήρισε τη HCN «εφερέγγυα»: «Δεν υπήρξε λίστα των αντιπροσώπων, δε γνωρίζαμε ποιος θα συμμετάσχει στις συνομιλίες, ούτε ο ίδιος ο ντε Μιστούρα δε γνώριζε».

Η κυβέρνηση του αλ-Τσαφάρι δεν επιθυμεί εξάλλου να διαπραγματευτεί με «τρομοκράτες». Ως τρομοκράτες η Δαμασκός χαρακτηρίζει σε γενικές γραμμές τους αντάρτες και τους ισλαμιστές που πολεμούν τον Άσαντ, ανάμεσά τους και την ισλαμιστική ομάδα Τζαΐς αλ-Ισλάμ, η οποία πρόσκειται στην HCN.

Αισιόδοξος ο Στάφαν ντε Μιστούρα

Εν τω μεταξύ ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι απεύθυνε σήμερα έκκληση προς τις δύο πλευρές να επωφεληθούν της ευκαιρίας, ώστε να επιτευχθούν σαφή και μετρήσιμα βήματα προόδου: «Χωρίς διαπραγματεύσεις το λουτρό αίματος θα συνεχιστεί, ώσπου να μετατραπεί σε ερείπια κάθε πόλη, κάθε μορφή υποδομής και κάθε ίχνος πολιτισμού».

Από την πλευρά του ο Στάφαν ντε Μιστούρα δήλωσε «αισιόδοξος» μετά την πρώτη συνάντησή του με την αντιπολίτευση παρ’ όλη την τεταμένη ατμόσφαιρα. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε ξενοδοχείο και όχι στην επίσημη έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη. «Αποτελεί ιστορική ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσουμε» δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ. Αύριο Δευτέρα έχουν προγραμματιστεί οι πρώτες επίσημες συνομιλίες με κάθε πλευρά ξεχωριστά: στις 11 το πρωί θα συναντηθεί ο ντε Μιστούρα με την αντιπροσωπία της κυβέρνησης και στις 5 το απόγευμα θα πραγματοποιηθεί η επίσημη συνάντησή του με την «Ανώτατη Επιτροπή Διαπραγματεύσεων». Οι αντίπαλες πλευρές δεν πρόκειται εξάλλου να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι κατά τη διάρκεια των συνομιλιών: οι διαμεσολαβητές του ΟΗΕ θα πηγαινοέρχονται ανάμεσα στις δύο αντιπροσωπίες. Ωστόσο ακόμη κι έτσι η έναρξη αυτών των εξαιρετικά δύσκολων διαπραγματεύσεων ύστερα από τους 260.000 νεκρούς του εμφυλίου στη Συρία αποτελεί μια πρώτη επιτυχία.

Δημήτρης Ελευθεράκης (afpd, dpa)