Συνεργός της βραζιλιάνικης δικτατορίας η VW

Οι κατηγορίες εναντίον του κολοσσού της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας δεν είναι καινούργιες. Ωστόσο, μετά από έρευνες των δημόσιων γερμανικών δικτύων NDR, SWR και της εφημερίδας Süddeutsche Zeitung, έρχονται ξανά στο προσκήνιο. Όπως μεταδίδουν τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, η Volkswagen φέρεται να συμμετείχε ενεργά σε διώξεις και καταπίεση αντικαθεστωτικών στη Βραζιλία την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας στη χώρα (1964-1985). Η Volkswagen do Brasil, θυγατρική του γερμανικού ομίλου στη Βραζιλία, φαίνεται ότι κατασκόπευε τους εργαζόμενούς της ελέγχοντας και τα πολιτικά τους φρονήματα, προωθώντας τις πληροφορίες που συνέλεγε για αντικαθεστωτικούς στις διωκτικές αρχές του καθεστώτος. Μία υποπτέρυγα του τμήματος επιχειρησιακής ασφάλειας στην έκταση του εργοστασίου της VW στο Σάο Μπερνάρντο ντο Κάμπο, μεταμορφώθηκε βαθμιαία σε ένα είδος μυστικής υπηρεσίας, που είχε στόχο να κατασκοπεύει το προσωπικό, γράφει η SZ. Σύμφωνα με την εφημερίδα του Μονάχου, εργαζόμενοι της VW συλλαμβάνονταν εντός των χώρων της εταιρείας από την αστυνομία του δικτατορικού καθεστώτος.

Η VW δεν δίνει εξηγήσεις προς το παρόν

Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία δεν έχει πάρει θέση απέναντι στις κατηγορίες εναντίον της, αρκούμενη να παραπέμψει σε μια έκθεση πραγματογνωμοσύνης για τον ρόλο της εταιρείας την περίοδο της δικτατορίας στη Βραζιλίας, την οποία ανέλαβε να εκπονήσει ο ιστορικός Κρίστοφερ Κόπερ για λογαριασμό της VW. Τα ευρήματά του αναμένεται να δημοσιευθούν έως το τέλος της χρονιάς. Ο γερμανός ιστορικός διευκρίνισε πάντως στη SZ, το NDR και το SWR ότι υπήρξε τακτική συνεργασία ανάμεσα στην υπηρεσία ασφαλείας της VW στη Βραζιλία και στις αστυνομικές αρχές και ότι η VW "επέτρεπε συλλήψεις". Ο Κρίστοφερ Κόπερ ανέλαβε την εκπόνηση της έκθεσης το φθινόπωρο του 2016 με στόχο "να ρίξει φως στα σκοτεινά χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας, αλλά και να επιτρέψει τη διαλεύκανση της στάσης των τότε υπευθύνων στη Βραζιλία", τόνισε σε παλαιότερη ανακοίνωσή της η VW.

Ενήμερη η γερμανική κυβέρνηση

Πρώην εργαζόμενοι της εταιρείας στη Βραζιλία και ακτιβιστές είχαν κατηγορήσει ήδη το 2015 τη VW ότι επέτρεπε διώξεις και βασανισμούς αντικαθεστωτικών στο διάστημα της δικτατορίας στη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Κατήγγειλαν επίσης ότι υπάλληλοι της VW είχαν καταρτίσει και "μαύρες λίστες" με ονόματα αντικαθεστωτικών στους κόλπους της εταιρείας.

Σύμφωνα με SZ, NDR και SWR, η ομοσπονδιακή εισαγγελία στη Βραζιλία ερευνά τις πιθανές ευθύνες που βαραίνουν την Volkswagen do Brasil για "παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός του χώρου του εργοστασίου της την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας". Ο αρμόδιος πραγματογνώμονας πάντως επιβεβαιώνει ότι "η υπηρεσία προστασίας (σ.σ. της VW) δρούσε ως μακρύ χέρι της αστυνομίας εντός του εργοστασίου της VW.

Το διοικητικό συμβούλιο του γερμανικού ομίλου είχε ενημερωθεί, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της SZ, ήδη από το 1979 για τις κατηγορίες εναντίον της VW. Ενήμερη φαίνεται ότι ήταν όμως και η γερμανική κυβέρνηση. Όπως γράφει η SZ, το 1976 μια γερμανίδα βουλευτής είχε καλέσει το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών να πάρει θέση επί των καταγγελιών για μαζικές συλλήψεις στους κόλπους της Volkswagen do Brasil, ενώ ο τότε καγκελάριος Χέλμουτ Σμιτ είχε ενημερωθεί κατά τη διάρκεια υπηρεσιακού ταξιδιού στη Βραζιλία από τον τότε συνδικαλιστή και μετέπειτα πρόεδρο της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα για τις συνθήκες που επικρατούσαν στο εργοστάσιο της VW στη χώρα του.

Η Volkswagen δραστηριοποιείται στη Βραζιλία από τη δεκαετία του 1950. Στη διάρκεια των πρώτων δέκα ετών της στρατιωτικής δικτατορίας ο όγκος παραγωγής της εταιρείας στη χώρα γιγαντώθηκε.

Ίνσα Βρέντε / Άρης Καλτιριμτζής