Συναγερμός μέσω ...smartphone

«Κουμπί συναγερμού» ή «κουμπί πανικού» (panic button) λέγεται η νέα εφαρμογή, αν και στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για κουμπί, αλλά για απλό άγγιγμα της οθόνης από τον ενδιαφερόμενο. Παρόμοια εφαρμογή υπάρχει ήδη για την τρίτη ηλικία. Δίνει τη δυνατότητα στους ηλικιωμένους να καλούν βοήθεια σε περίπτωση τραυματισμού ή αιφνιδίου καρδιακού ή λιποθυμικού επεισοδίου. Πατώντας το εικονίδιο της εφαρμογής, ο χρήστης συνδέεται με μία κεντρική υπηρεσία, που ενεργοποιεί τις αναγκαίες διαδικασίες.

Η τεχνολογία μπορεί τώρα να βοηθήσει και τους ακτιβιστές ή δημοσιογράφους που δραστηριοποιούνται σε εστίες κρίσης, αντιμετωπίζοντας καθημερινούς κινδύνους. Μπορούν να ενεργοποιήσουν την εφαρμογή διακριτικά και με το ένα χέρι μέσω smartphone στην απευκταία περίπτωση που συλλαμβάνονται ή πέφτουν θύματα απαγωγής. Με το επαναλαμβανόμενο άγγιγμα της οθόνης αποστέλλεται αυτομάτως γραπτό μήνυμα για βοήθεια με τις συντεταγμένες του χρήστη σε τρεις διαφορετικές, προεπιλεγμένες διευθύνσεις. Προς το παρόν η εφαρμογή έχει ενσωματωθεί μόνο σε κινητά τηλέφωνα με λειτουργικό σύστημα Android, ενώ διατίθεται δωρεάν και μέσω του Google Play Store, όπου όμως συναντά κανείς διαφορετικές παραλλαγές και μάλιστα με διαφορετικές ονομασίες. Η αυθεντική εφαρμογή της Διεθνούς Αμνηστίας προέρχεται από το IILAB (Information Innovation Lab).

Η «επικίνδυνη πλευρά» της τεχνολογίας

Όπως δηλώνει η Τάνια Ο’Κάρολ από τη Διεθνή Αμνηστία «η οργάνωση ήδη εκπαιδεύει ακτιβιστές σε 16 χώρες και τους ενημερώνει για τη χρήση του νέου εργαλείου, αλλά και τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται, για παράδειγμα για το πώς θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο παρακολούθησης». Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και η απλή χρήση κινητού τηλεφώνου μπορεί να επιφέρει μεγάλους κινδύνους για έναν ακτιβιστή ή έναν δημοσιογράφο σε «ευαίσθητη αποστολή» καθώς φανερώνει την ακριβή θέση του και δίνει «στόχο», εξηγεί ο Ντάνιελ Έτερ, που έχει καλύψει πολλές εστίες κρίσης. «Όταν πριν από χρόνια πήγα για πρώτη φορά στη Συρία, δεν έπαιρνα καν μαζί μου το κινητό τηλέφωνο», επισημαίνει. «Σε τελική ανάλυση όμως, όλα εξαρτώνται από την απόφαση της στιγμής. Άλλοτε είναι καλύτερα να έχεις συνεχή δυνατότητα επικοινωνίας, άλλοτε είναι προτιμότερο να παραμένεις εκτός δικτύου».

Εάν ο δημοσιογράφος συλληφθεί ή πέσει θύμα απαγωγής, οι δράστες συνήθως του αφαιρούν αμέσως το κινητό τηλέφωνο, ώστε να έχουν πρόσβαση και στις επαφές του. Γι αυτό η νέα εφαρμογή πρέπει να τελειοποιηθεί, υποστηρίζει ο Βόιτσεκ Μπόγκους, συνεργάτης της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Front Line Defenders, που είχε αναπτύξει το «κουμπί συναγερμού» μαζί με τη Διεθνή Αμνηστία. «Θα μπορούσε κανείς να προγραμματίσει την εφαρμογή κατά τέτοιον τρόπο, ώστε οι επαφές να διαγράφονται αυτομάτως μετά από μία κλήση βοήθειας» λέει ο Μπόγκους.

Αναγκαία η κάλυψη δικτύου

Για τον Ντάνιελ Έτερ το πρώτο σημείο επαφής για έναν δημοσιογράφο πρέπει να είναι το μέσο του, η σύνταξη στην οποία εργάζεται. Εκεί θα αποφασιστεί, εάν ζητηθεί βοήθεια από άλλους δημοσιογράφους, από την πρεσβεία της χώρας του ή από ιδιωτικές εταιρίες που παρέχουν υπηρεσίες ασφαλείας.

Πρωταρχική προϋπόθεση για την επιτυχία της νέας εφαρμογής είναι βέβαια να υπάρχει η απαραίτητη κάλυψη δικτύου, επισημαίνει ο Ντάνιελ Έτερ. Σύμφωνα με τη δική του εμπειρία, το δίκτυο λειτουργεί συνήθως ικανοποιητικά, ακόμα και σε εστίες κρίσης ή ένοπλης σύρραξης. Βέβαια σε κάποιες περιπτώσεις αναγκάστηκε να καταφύγει και ο ίδιος σε δορυφορικό τηλέφωνο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε υπαίθριο χώρο παντού, ακόμα και χωρίς δίκτυο. Πλην όμως: «Σε αντίθεση με ένα απλό κινητό, ένα τέτοιο τηλέφωνο δίνει στόχο. Από αυτήν την άποψη, το να στείλεις κλήση για βοήθεια μέσω smartphone, μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο».

Marcus Lütticke / Γιάννης Παπαδημητρίου