Στο ναδίρ οι σχέσεις Αιγύπτου - Ισραήλ λόγω Ράφας

Ο αδυσώπητος πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς οδηγεί σε ολοένα πιο τεταμένες σχέσεις της χώρας με την Αίγυπτο, ιδιαίτερα μάλιστα από τότε που οι ισραηλινές δυνάμεις κατέλαβαν τον έλεγχο του συνοριακού περάσματος στη Ράφα στις 6 Μαΐου και απειλούν με χερσαίες επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας. Σε φωτογραφίες που έγιναν μάλιστα viral εικονίζονται ισραηλινοί στρατιώτες να υψώνουν την ισραηλινή σημαία κοντά στο πέρασμα. Από τότε η Αίγυπτος κρατά τη δική της πλευρά των συνόρων κλειστή και έχει δηλώσει ότι θα παραμείνει κλειστή όσον καιρό τα ισραηλινά στρατεύματα βρίσκονται στην άλλη πλευρά.

Επίσης η αιγυπτιακή πλευρά δήλωσε ότι δεν θα συνεργάζεται πλέον με το Ισραήλ για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας και θα ανοίξει ξανά το πέρασμα μόνο εάν η πλευρά της Ράφας τεθεί και πάλι υπό παλαιστινιακό έλεγχο. Την ώρα που τα ΗΕ προειδοποιούν ότι τα 2,3 εκατομμύρια των κατοίκων της Γάζας απειλούνται άμεσα με λιμό, δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν χιλιάδες φορτηγά με τρόφιμα και είδη πρώτης βοήθειας να είναι σταθμευμένα στην αιγυπτιακή πλευρά των συνόρων.

«Η Αίγυπτος ανέμενε να αντιμετωπιστεί με σεβασμό»

«Οι σημερινές αντιδράσεις της Αιγύπτου καθοδηγούνται από θυμό και απογοήτευση» λέει στην Deutsche Welle o Σίμον Βόλφγκανγκ Φουξ, αναπληρωτής καθηγητής στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. «Η σημερινή κατάσταση μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, στον βαθμό που η Αίγυπτος έδειξε να είναι πολύ συνεργάσιμη από την αρχή μετά την 7η Οκτωβρίου και εξέφρασε επίσης κατανόηση για τις ενέργειες του Ισραήλ. Ο συντονισμός με το Ισραήλ συνεχίστηκε πολύ εντατικά, αλλά η Αίγυπτος εφάρμοσε επίσης σχολαστικά όλους τους όρους που έθεσε το Ισραήλ για την επιθεώρηση και σε αυτό το πλαίσιο ανέμενε επίσης να αντιμετωπιστεί με σεβασμό».

Άλλοι παρατηρητές σημειώνουν ωστόσο ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ήταν τεταμένες ακόμη και πριν από την κατάληψη του συνοριακού περάσματος της Ράφας από το Ισραήλ, εξαιτίας φόβων ότι ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα θα μπορούσε να προκαλέσει έξοδο Παλαιστινίων στην Αίγυπτο.

Μάλιστα ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι αυτό θα αποτελούσε «κόκκινη γραμμή» και ότι η χώρα του, ο πληθυσμός της οποίας υποστηρίζει σε μεγάλο βαθμό τους Παλαιστίνιους και τη λύση των δύο κρατών, δεν θα δεχθεί Παλαιστίνιους πρόσφυγες από τη Γάζα. Ο Μοχάμεντ Ανουάρ Σαντάτ, ανιψιός του πρώην Αιγύπτιου προέδρου, ο οποίος διαπραγματεύτηκε τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ που οδήγησαν στην ειρηνευτική συνθήκη Αιγύπτου-Ισραήλ το 1979, δήλωσε αυτή την εβδομάδα στην εφημερίδα Wall Street Journal ότι η διαμάχη αποτελεί τη χειρότερη κρίση που έχουν δει τα δύο κράτη και ότι υπάρχει «πλέον έλλειψη εμπιστοσύνης» και καχυποψία και στις δύο πλευρές.

Κινδυνεύει η ειρηνευτική συμφωνία Αιγύπτου-Ισραήλ;

Ο Νέιθαν Μπράουν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, μιλώντας στην Deutsche Welle επισημαίνει επίσης ότι «η Αίγυπτος είναι μία από τις λίγες χώρες που διατηρεί σχέσεις τόσο με τη Χαμάς όσο και με το Ισραήλ. Δεν είναι ακριβώς φιλική ούτε με την μία πλευρά ούτε με την άλλη, αλλά παίζει διαμεσολαβητικό ρόλο. Αυτό όμως που συνέβη πρόσφατα είναι ότι ήρθαν στο προσκήνιο τα συμφέροντα της Αιγύπτου, τα οποία είναι διαφορετικά τόσο από της Χαμάς όσο και από του Ισραήλ». Η αιγυπτιακή κυβέρνηση δήλωσε τώρα ότι θα επανεξετάσει τον διαμεσολαβητικό της ρόλο αναφορικά με την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς και την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.

Η Wall Street Journal έγραψε ότι εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να ανακαλέσει η Αίγυπτος τον πρέσβη στο Τελ Αβίβ, Χάλνετ Αζμί. Αίσθηση προκάλεσε και η δήλωση του Καΐρου ότι υποστηρίζει την προσφυγή της Νότιας Αφρικής κατά του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για φερόμενα εγκλήματα πολέμου του Ισραήλ.

«Με την ενέργεια αυτή η Αίγυπτος θέλει να δείξει τη δυσαρέσκειά της με έναν πολύ άμεσο τρόπο, ίσως ακόμη κι ενστικτώδη προς την ισραηλινή ηγεσία» λέει ο Νέιθαν Μπράουν.

Πάντως ο Τίμοθι Ε. Κάλντας, αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Ταχρίρ για την πολιτική της Μέσης Ανατολής με έδρα την Ουάσιγκτον,  δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι η Αίγυπτος θα διακόψει εντελώς τους δεσμούς με το Ισραήλ. «Η Αίγυπτος διαθέτει πολλούς άλλους τρόπους για να κάνει γνωστή τη δυσαρέσκειά της χωρίς να υπάρξει κλιμάκωση σε σημείο κατάργησης της ειρηνευτικής συνθήκης με το Ισραήλ», είπε. Το σημαντικό για την Αίγυπτο είναι, σύμφωνα με παρατηρητές, να διατηρήσει την ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ, γιατί αυτό θα επιτρέψει στο διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο κρατών να συνεχίσει να ανθεί. Ειδικότερα, η Αίγυπτος εξαρτάται από τις εισαγωγές φυσικού αερίου από το Ισραήλ και επίσης δεν θέλει να διακινδυνεύσει την αναγκαία στρατιωτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου