Στο 75% οι αναποφάσιστοι ολλανδοί ψηφοφόροι

Η Ολλανδία πάει από το καλό στο καλύτερο. Η οικονομία αναπτύσσεται, η ανεργία μειώνεται. Ακόμα και η εγκληματικότητα έχει περιοριστεί σε τέτοιο βαθμό που το δημόσιο πουλά στην αγορά ακινήτων κρατητήρια. Και σαν να μην έφθαναν αυτά… οι Ολλανδοί δηλώνουν στις δημοσκοπήσεις πολύ ευτυχισμένοι. 

Στις βουλευτικές εκλογές, την προσεχή Πέμπτη 15 Μαρτίου, οι Ολλανδοί θα πρέπει ωστόσο να επιλέξουν αν θα δώσουν την ψήφο τους στα καθιερωμένα κόμματα, όπως οι συντηρητικοί και οι σοσιαλδημοκράτες, ή στο ακροδεξιό λαϊκιστικό Κόμμα για την Ελευθερία του Γκερτ Βίλντερς (PVV), ο οποίος επιτίθεται κατά των ξένων, κατά του Ισλάμ και κατά της Ευρώπης. Στις δημοσκοπήσεις ο 53χρονος πολιτικός, που ζητά ούτε λίγο ούτε πολύ την απαγόρευση του κορανίου και το κλείσιμο μουσουλμανικών τεμενών, βρίσκεται στις κορυφαίες θέσεις των δημοσκοπήσεων.

Ακόμα και τα υψηλά ποσοστά του Βίλντερς δεν θα έπρεπε ωστόσο να εμπνέουν ανησυχία, μιας και για να σχηματιστεί ένας σταθερός κυβερνητικός συνασπισμός απαιτείται συνεργασία τεσσάρων κομμάτων. Και σχεδόν όλα έχουν αποκλείσει μια μετεκλογική συνεργασία με το Κόμμα για την Ελευθερία. Παρόλα αυτά όμως μια επιτυχία του Βίλντερς θα ήταν κακός οιωνός για την ΕΕ. Ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα των ολλανδών λαϊκιστών θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο προτύπου για τους λαϊκιστές ανά την Ευρώπη. Το χειρότερο δυνατό σενάριο για τους φίλους της ΕΕ είναι φυσικά μια νίκη της Μαρίν Λεπέν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές. Όμως και στη Γερμανία τα καθιερωμένα κόμματα «τρέμουν» στο ενδεχόμενο επιτυχίας της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) στις ομοσπονδιακές εκλογές το Σεπτέμβριο.

Διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη η ολλανδική κοινωνία;

Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις πάντως δείχνουν πτώση των ακροδεξιών και ενίσχυση του φιλελεύθερου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε. Λιγότερο από μια εβδομάδα πριν τις εκλογές οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα είναι καθοριστικός ο ρόλος των αναποφάσιστων, οι οποίοι φθάνουν ακόμα και το 75%. Ο Μαρκ Ρούτε όμως γνωρίζει ότι μια επιτυχία του Βίλντερς θα αποτελούσε βαριά υποθήκη για την επόμενη κυβέρνηση. Οι περισσότεροι Ολλανδοί προτιμούν κυβερνήσεις συνεργασίας με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συναίνεση. Και δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί που ανησυχούν στο ενδεχόμενο ένα 20% των ψηφοφόρων να αισθάνεται ότι δεν εκπροσωπείται από τη νέα κυβέρνηση.

Δεν υπάρχει πάντως αμφιβολία ότι μετά από 14 χρόνια στην πολιτική σκηνή ο Γκερτ Βίλντερς έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια τόσο στην κυβερνητική πολιτική όσο και στα κόμματα της χώρας. Εδώ και μερικά χρόνια οι προϋποθέσεις για την ενσωμάτωση ξένων είναι πιο αυστηρές. Χαρακτηριστικά είναι επίσης και τα εθνικιστικά συνθήματα του προεκλογικού αγώνα. Στο σύνθημα του Βίλντερς «Η Ολλανδία και πάλι στα χέρια μας» ο φιλελεύθερος Ρούτε απαντά με ένα μήνυμα προς τους μετανάστες: «Συμπεριφέρσου κανονικά ή φύγε». Την ίδια στιγμή οι χριστιανοδημοκράτες θέλουν τα παιδιά στο σχολειό να μαθαίνουν, όπως παλαιότερα, υποχρεωτικά τους στίχους του εθνικού ύμνου. Ακόμα και οι σοσιαλδημοκράτες διεξήγαγαν προεκλογικό αγώνα κάνοντας λόγο για έναν «προοδευτικό πατριωτισμό».

Λίγες μέρες πριν τις εκλογές η Ολλανδία εμφανίζεται διαιρεμένη όσο ποτέ. 28 κόμματα διεκδικούν την ψήφο του εκλογικού σώματος. Κόμματα φιλοζωικά, υπέρ των συνταξιούχων, υπέρ της χριστιανικής θρησκείας, υπέρ της μετανάστευσης ή υπέρ της επιχειρηματικότητας. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ο ιστορικός τέχνης Ρενέ Κουπέρους κάνει λόγο για «συμπτώματα μιας διαιρεμένης κοινωνίας, η οποία διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη».

Dpa / Στέφανος Γεωργακόπουλος