Στην Ευρωζώνη παρά τις αντιρρήσεις

Μόλις ένας στους πέντε Λεττονούς συμφωνεί με την ένταξη της χώρας του στη ζώνη του ευρώ. Πολλοί φοβούνται ότι η υιοθέτηση του κοινού νομίσματος συνεπάγεται αυξήσεις τιμών, όπως συνέβη και σε άλλα νέα μέλη της ευρωζώνης. Πολλοί θα προτιμούσαν να διατηρήσουν το Λατς. Η σχεδιάστρια και συγγραφέας Ιέβα Νταμπολίνα λέει ότι η Λεττονία έχει το ομορφότερο νόμισμα σε όλο τον κόσμο, άποψη που συμμερίζονται πολλοί συμπατριώτες της. «Νιώθω σαν να εγκαταλείπω τη χώρα μου, τη σημαία κι άλλα σύμβολα» σχολιάζει η Νταμπολίνα στη DW.

Ωστόσο η σημερινή ένταξη της Λεττονίας ήταν η κατάληξη μία προσυμφωνημένης πορείας. Όταν η Λεττονία εντάχθηκε στην ΕΕ την 1η Μαΐου 2004, είχε ήδη αποφασιστεί και η ένταξη στην Ευρωζώνη, εξηγεί στη DW ο λεττονός υπουργός Οικονομικών Άντρις Βιλκς. Η Λεττονία γίνεται λοιπόν το 18ο μέλος της νομισματικής ένωσης. Καθοριστική σε αυτήν την εξέλιξη ήταν η συμβολή του Άντρις Βιλκς αλλά και του λεττονού πρωθυπουργού Βάλντις Ντομπρόφσκις – και οι δύο στελέχη του Κόμματος της Ενότητας, που αποτελεί τμήμα του κεντροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού.

Υπέρ της ένταξης η νέα ευκατάστατη γενιά Λεττονών

Ο λεττονός υπουργός Οικονομικών υπογραμμίζει ότι η χώρα του εκπλήρωσε όλα τα βασικά κριτήρια που προβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΕΚΤ για τη Σύγκλιση, το κρατικό έλλειμμα βρίσκεται με 1,2% αισθητά κάτω από το επιτρεπόμενο όριο του 3%, ενώ ο πληθωρισμός κυμάνθηκε το 2012 κατά μέσο όρο στο 1,3%. Και στο πεδίο του κρατικού χρέους η Λεττονία βρίσκεται με 40.7% (2012) σαφώς κάτω από το όριο του 60%. Ο Άντρις Βιλκς υπογραμμίζει ότι η χώρα του εντάσσεται στην Ευρωζώνη ως κράτος με μεγάλη πειθαρχία στο πεδίο των κρατικών δαπανών. Ο λεττονός υπουργός Οικονομικών θεωρεί απαραίτητη την ενσωμάτωση σε ένα ισχυρό περιφερειακό νόμισμα, το οποίο θα βελτιώσει - όπως εκτιμά - το επενδυτικό περιβάλλον και την αξιοπιστία της Λεττονίας.

Χαρούμενη για την ένταξη της χώρας τους στο ευρώ είναι κυρίως η νέα γενιά Λεττονών με υψηλότερο εισόδημα. Η 32χρονη Ινέσε Κλιμόβιτσα, υπεύθυνη εξαγωγών εταιρίας παραγωγής κεριών στη Ρίγα. Όπως λέει, «η Ιαπωνία είναι μία από τις βασικές εξαγωγικές αγορές μας και οι Ιάπωνες πληρώνουν τους λογαριασμούς με ευρώ». Όπως εξηγεί η Κλιμόβιτσα, η εταιρία της εξάγει και στην ΕΕ. Από το 2014, η εταιρία θα εξοικονομεί το κόστος συναλλάγματος, λέει η Κλιμόβιτσα, επισημαίνοντας ότι το ευρώ θα διευκολύνει εκτός των άλλων και τις μετακινήσεις.

Η αντιπολίτευση ήθελε να αναβάλει την ένταξη

Ωστόσο, τον ενθουσιασμό της Κλιμόβιτσα δεν συμμερίζονται όλοι οι Λεττονοί. «Προφανώς η απόφαση ένταξης στην Ευρωζώνη – όπως και παλιά στην ΕΕ - είναι θρησκεία στη Λεττονία» σχολιάζει στη DW ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος της αντιπολίτευσης «Κέντρο Αρμονίας». Ο Γιάνις Ουρμπανόβιτς θεωρεί ότι τα λογικά επιχειρήματα δεν «μετράνε» σε αυτή διαδικασία. Το κόμμα του Ουρπανόβιτς, αλλά και το άλλο αντιπολιτευόμενο κόμμα, η «Ένωση Πρασίνων και Αγροτών» επεδίωκαν να αναβάλουν την ένταξη της χώρας τους στο ευρώ, παραπέμποντας στο παράδειγμα της Πολωνίας.

Στο τέλος του 2008 και το 2009 η Λεττονία παρουσίαζε τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα, διάγοντας τη μεγαλύτερη ύφεση μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, η Parex, κρατικοποιήθηκε. Μετά το διεθνές «πακέτο» 7,5 δισ. ευρώ που έλαβε το 2008 και την έγκριση ενός προγράμματος λιτότητας, η λεττονική οικονομία αναπτύσσεται σήμερα ταχύτερα από τις υπόλοιπες οικονομίες στην ΕΕ.

«Η Λεττονία άντλησε διδάγματα από το παρελθόν» εκτιμά ο Μόρτεν Χάνσεν, διευθυντής του τομέα Οικονομίας του School of Economics της Στοκχόλμης στη Ρίγα. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, παρά τις προόδους που σημείωσε η χώρα από το 2005, επίκεινται ακόμη πολλές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στους τομείς της εκπαίδευσης και της κοινωνικής πολιτικής, αλλά και στην αγορά εργασίας. Η χρηματοοικονομική κρίση στην Ευρωζώνη μετρίασε τη διάθεση πολλών Λεττονών να ενταχθούν στο ευρώ την ώρα που οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου δίνουν μάχη για την εξυγίανση των δημοσιονομικών τους. Ωστόσο, η κυβέρνηση δηλώνει αποφασισμένη να πείσει το κοινωνικό σύνολο για τα πλεονεκτήματα του ευρώ.

Gelzis Gederts / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου