Στη Γενεύη (τελικά) η συριακή αντιπολίτευση

Η αποκαλούμενη "Ανώτατη Επιτροπή Διαπραγματεύσεων" (HCN), που αποτελεί τον κύριο κορμό της συριακής αντιπολίτευσης, έφθασε τελικά το βράδυ του Σαββάτου στην ευρωπαϊκή έδρα των Ηνωμένων Εθνών, όπου είχαν αρχίσει από την Παρασκευή οι διαπραγματεύσεις με συντονιστή τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα. Στόχος του ντε Μιστούρα είναι η άμεση κατάπαυση του πυρός στη Συρία, καθώς και η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής καταστροφής στη χώρα. Το σχέδιο του ΟΗΕ προβλέπει επίσης την εγκαθίδρυση μεταβατικής κυβέρνησης και την ψήφιση νέου συντάγματος το συντομότερο δυνατόν, αλλά και τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, εντός 18 μηνών. Στην αντιπροσωπεία της ομάδας HCN συμμετέχουν 17 διαπραγματευτές, καθώς και άλλοι 25 εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης.

"Εκατομμύρια πολίτες της Συρίας περίμεναν αυτή τη στιγμή" δηλώνει ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαιερ στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Die Welt. Παράλληλα, ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας εγκωμίασε τη στάση της Σαουδικής Αραβίας, η οποία υποστηρίζει τον συνασπισμό της συριακής αντιπολίτευσης και άσκησε πειθώ στα στελέχη του, ώστε να υπερβούν την αρχική τους άρνηση να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις. Αρχικά η αντιπολίτευση είχε προειδοποιήσει ότι δεν πρόκειται να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, παρά μόνο αν ο τακτικός στρατός της Συρίας τερματίσει τους βομβαρδισμούς και τον αποκλεισμό συριακών πόλεων. Επιπλέον, ο συνασπισμός HCN ζητούσε την απελευθέρωση στελεχών της αντιπολίτευσης, που κρατούνται από το καθεστώς Άσαντ. Μάλιστα, κάποιοι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης είχαν κατηγορήσει για "μονομερή στάση" τον ντε Μιστούρα, γιατί είχε δεχθεί να συναντήσει στη Γενεύη την αντιπροσωπεία του καθεστώτος Άσαντ.

"Συζητάμε, δεν διαπραγματευόμαστε"

Ωστόσο, το τοπίο της διαπραγμάτευσης παραμένει θολό. Λίγο πριν αναχωρήσει από το Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας για τη Γενεύη, ο συνασπισμός HNC ανακοίνωσε μέσω τουίτερ ότι πηγαίνει στην ευρωπαϊκή έδρα του ΟΗΕ για να συμμετάσχει "σε συζητήσεις, όχι σε διαπραγματεύσεις", ενώ το βράδυ του Σαββάτου η εκπρόσωπος του HNC Φαράχ Ατασί δήλωνε ότι η αντιπολίτευση "έρχεται για συνομιλίες με τον εκπρόσωπο του ΟΗΕ ντε Μιστούρα και όχι για διαπραγματεύσεις με το καθεστώς Άσαντ, ούτε καν για να δρομολογήσει μία μελλοντική διαδικασία διαπραγματεύσεων". Ακόμα και λίγο πριν την πρώτη συνάντηση της Κυριακής, ο συντονιστής του HCN Ριάντ Χιτζάμπ, ο οποιος δεν παρίσταται προσωπικά στη Γενεύη, απειλούσε με αποχώρηση της αντιπροσωπείας, εάν δεν "τερματιστούν τα εγκλήματα του καθεστώτος Άσαντ". Η λύση που έχει επιλεγεί, και καταβάλλονται προσπάθειες να εφαρμοστεί από σήμερα, είναι μία εκ του σύνεγγυς διαπραγμάτευση, κατά την οποία οι εκπρόσωποι του καθεστώτος Άσαντ και της αντιπολίτευσης θα παραμένουν σε διαφορετικές αίθουσες, ενώ ο ντε Μιστούρα θα πηγαινοέρχεται κομίζοντας της προτάσεις της μίας πλευράς στην άλλη.

Πάντως η αντιπολίτευση παραμένει διχασμένη ανάμεσα σε αυτούς που αποδέχονται την ενδεχόμενη συμμετοχή του Άσαντ σε μία μελλοντική μεταβατική κυβέρνηση και σε εκείνους που την απορρίπτουν κατηγορηματικά. Αδιευκρίνιστος παραμένει και ο ρόλος των κούρδων μαχητών στη Συρία. Το ισχυρό κουρδικό κόμμα PID μπορεί να καταγράφει επιτυχίες στο πεδίο της μάχης κατά του Ισλαμικού Κράτους, αλλά μεγάλο μέρος της συριακής αντιπολίτευσης εξακολουθεί να αντιδρά σε πιθανή συμμετοχή του στις συνομιλίες της Γενεύης. Όπως εξηγεί στη γερμανική τηλεόραση ο εκ των εκπροσώπων της αντιπολίτευσης Μπασάμ Αλ Μαλίκ "το PID στην πραγματικότητα συνεργάζεται με το καθεστώς Άσαντ και θέλει την απόσχιση των κουρδικών περιοχών από τη Συρία, κάτι που δεν πρόκειται να επιτρέψει η αντιπολίτευση".

Συνεχίζονται οι μάχες στη Μαντάγια

Την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι μάχες στην πολιορκούμενη και ναρκοθετημένη από τις δυνάμεις του Άσαντ πόλη Μαντάγια, στη δυτική Συρία, η οποία έχει γίνει πλέον σύμβολο για τα δεινά που πλήττουν τον άμαχο πληθυσμό από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 2011. Το Σάββατο η οργάνωση "Γιατροί χωρίς σύνορα" ανακοίνωσε ότι ακόμα και μετά τα μέσα Ιανουαρίου, οπότε έφτασε στην πόλη η πρώτη αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας μετά από μήνες, άλλοι 16 άνθρωποι έχουν πεθάνει από ασιτία. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι στη Συρία δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε τρόφιμα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

DPA, AFP, Γιάννης Παπαδημητρίου