Στίγμα για τον ΟΗΕ οι κατηγορίες για βιασμούς

Στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας η γαλλική δικαιοσύνη ξεκίνησε έρευνα εναντίον ενός ακόμη Γάλλου στρατιώτη που συμμετείχε στην ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Ο στρατιώτης, όπως και 14 ακόμη Γάλλοι κυανόκρανοι που κατηγορούνται για κακοποίηση ανηλίκων, βρίσκεται αντιμέτωπος με την κατηγορία του βιασμού νεαρής γυναίκας το 2014.

Όπως επισημαίνει ο Τόμας Ουάις, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του City University της Νέας Υόρκης, τέτοια κρούσματα υπήρξαν επανειλημμένα στο παρελθόν. Ο ειδικός αναλυτής για θέματα που αφορούν τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσε στην DW ότι κυανόκρανοι στρατιώτες που συμμετέχουν σε ειρηνευτικές αποστολές έχουν ζητήσει σεξ με αντάλλαγμα ψωμί και φάρμακα ή υπό την απειλή της βίας.

Υπεύθυνη για τους κυανόκρανους η χώρα αποστολής

Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη 16 ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ με συμμετοχή 100.000 και πλέον στρατιωτών και αστυνομικών, περισσότερων από ποτέ άλλοτε. Το πρόβλημα είναι ότι ο ΟΗΕ δεν έχει μεγάλο περιθώριο επιλογής των ατόμων που στελεχώνουν τις αποστολές. Όπως επισήμανε ο Τόμας Ουάις, «τα Ηνωμένα Έθνη αναγκάζονται στην πράξη να δανείζονται στρατεύματα. Αναζητούν πάντα στρατιώτες που να γίνονται δεκτοί από τις χώρες στις οποίες θα επιστρατευθούν. Όταν κάποιος προσφέρει στρατεύματα είναι σχεδόν αδύνατο για τον ΟΗΕ να αρνηθεί».

Υπεύθυνη για την απαγγελία κατηγοριών εναντίον κυανοκράνων είναι η εκάστοτε χώρα αποστολής τους. Ο ίδιος ο ΟΗΕ δεν είναι υπεύθυνος, όπως τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν με αφορμή τις νέες κατηγορίες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας. Ο Τόμας Ουάις σημείωσε ότι αντίστοιχες κατηγορίες για κακοποίηση κοριτσιών και γυναικών σε ειρηνευτική αποστολή στο Κονγκό είχαν έρθει στο φως το 2004, με τον τότε γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν να ζητά μηδενική ανοχή. Ωστόσο, 10 χρόνια αργότερα το αίτημα για μηδενική ανοχή παραμένει επίκαιρο. Ο Μπαν Κι Μουν αποφάσισε πάντως στις 12 Αυγούστου να παύσει από τα καθήκοντά του τον Σενεγαλέζο στρατηγό Μπαμπακάρ Γκαγέ, επικεφαλής της ειρηνευτικής αποστολής MINUSCA στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Κατηγορίες για έλλειψη διαφάνειας στον ΟΗΕ

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ φαίνεται πάντως αποφασισμένος να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους υποθέσεις. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος, «κάθε καταγγελία θα πρέπει να ερευνάται ενδελεχώς. Έχω διορίσει μια υψηλόβαθμη, εξωτερική και ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών, η οποία έχει το καθήκον να εξετάζει ακριβέστερα αναφορές περί σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία».

Δεν ήταν λίγες οι φορές που τα Ηνωμένα Έθνη κατηγορήθηκαν για ελλιπή διαφάνεια. Σύμφωνα με τον Τόμας Ουάις, σε αυτό το πεδίο θα κριθεί μελλοντικά το πόσο σοβαρά αντιμετωπίζει ο ΟΗΕ υποθέσεις βιασμού και κακοποίησης. Όπως επισήμανε, «υπάρχει μια προφανής μέθοδος, που συζητείται εδώ και χρόνια: Ο ΟΗΕ και όχι τα μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να κατονομάζουν τις χώρες των οποίων οι κυανόκρανοι κατηγορούνται για σεξουλική κακοποίηση».

Ο ΟΗΕ δημοσιοποίησε τον περασμένο Μάιο τα τελευταία στοιχεία που αφορούν τις καταγγελίες για κακοποίηση. Σύμφωνα με αυτά, από το 2008 έως το 2014 υπήρξαν 512 περιπτώσεις κατά τις οποίες κυανόκρανοι στρατιώτες κατηγορήθηκαν για τέτοιες πράξεις. Και αυτές είναι δυστυχώς μόνο οι περιπτώσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας.

Κάι Κλέμεντ (ARD) / Άρης Καλτιριμτζής