Σπάει το ταμπού: πρωθυπουργός με ακροδεξιό "δεκανίκι"

Τυπική υπόθεση θεωρούσαν πολλοί την επανεκλογή του αριστερού πρωθυπουργού Μπόντο Ράμελο στο ανατολικογερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας ως επικεφαλής μίας κυβέρνησης μειοψηφίας. Ο Ράμελο είχε αναδειχθεί νικητής των τοπικών εκλογών, τον περασμένο Οκτώβριο, δεν διέθετε απόλυτη πλειοψηφία, αλλά είχε εξασφαλίσει τη υποστήριξη Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων. Το κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο δεν φαινόταν να επιτρέπει άλλη λύση από μία αριστερή κυβέρνηση μειοψηφίας, με δεδομένη την άρνηση των κομμάτων να συνεργαστούν με το ακροδεξιό κόμμα "Εναλλακτική για τη Γερμανία" (AfD), που είναι ιδιαίτερα ισχυρό στο κρατίδιο της Θουριγγίας. Υπενθυμίζεται ότι στις εκλογές το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) αναδείχθηκε πρώτο με 31%, τη δεύτερη θέση κατέκτησε η AfD με 23,4%, ακολούθησαν οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) με 21,7%, ενώ μονοψήφια ποσοστά έλαβαν οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι (FDP).

Για την ανάδειξη νέας κυβέρνησης στο τοπικό Κοινοβούλιο προβλέπονταν μέχρι τρεις ψηφοφορίες στην κρίσιμη συνεδρίαση της Τετάρτης. Η AfD ήθελε να "κοντράρει" από την αρχή τον Μπόντο Ράμελο παρουσιάζοντας έναν δικό της υποψήφιο, τον Κρίστοφ Κίντερφατερ. Όπως αναμενόταν, κανείς από τους δύο δεν συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία στις δύο πρώτες ψηφοφορίες. Λίγο πριν την τρίτη ψηφοφορία, στην οποία θα αρκούσε η απλή πλειοψηφία, οι Φιλελεύθεροι ανακοίνωσαν αιφνιδιαστικά μία ακόμη υποψηφιότητα για το αξίωμα του πρωθυπουργού, εκείνη του επικεφαλής τους, Τόμας Κέμεριχ. Και πράγματι ο Κέμεριχ, επικεφαλής ενός κόμματος του 5%, εξελέγη πρωθυπουργός στην τρίτη και κρίσιμη ψηφοφορία, στην οποία ο "εκλεκτός" της AfD δεν έλαβε ούτε μία ψήφο. Όλα δείχνουν ότι η AfD στήριξε (με ή χωρίς προσυνεννόηση) τον υποψήφιο των Φιλελευθέρων, με απώτερο στόχο να εκπαραθυρώσει τον αριστερό Ράμελο. Άγνωστο παραμένει, εάν υπήρξε σχετική συνεννόηση και με τους χριστιανοδημοκράτες, οι οποίοι επίσης ψήφισαν υπέρ του Κέμεριχ.

Μία "καλή μέρα για τη δημοκρατία" βλέπει η AfD

Ακολούθησε πανδαιμόνιο. Ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός Κέμεριχ επιχείρησε να κάνει μία πρώτη δήλωση στην τοπική Βουλή της Ερφούρτης, αλλά πολλοί βουλευτές τον διέκοπταν με γέλια. Η απάντησή του "Παρακαλώ, μη διακόπτετε την ομιλία μου" προκάλεσε ακόμη πιο ηχηρά γέλια, ενώ οι αναφορές του στο "μέλλον της Θουριγγίας" απαντήθηκαν με χαρακτηρισμούς όπως "τσαρλατάνε" και "υποκριτή". Η συνεδρίαση διεκόπη, χωρίς να  γίνουν περαιτέρω συζητήσεις για την κατανομή των υπουργείων και χωρίς να ορκιστεί νέα κυβέρνηση. Σε μία χαρακτηριστική εκδήλωση διαμαρτυρίας η βουλευτής της Αριστεράς, Σουζάνε Χένινγκ Βέλσοφ, πλησίασε τον νεοεκλεγέντα πρωθυπουργό με ένα μπουκέτο λουλούδια, όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, ωστόσο δεν του τα έδωσε στο χέρι, αλλά τα πέταξε μπροστά του και αποχώρησε επιδεικτικά. Την ίδια στιγμή έξω από το Κοινοβούλιο περίπου εκατό αριστεροί διαδηλωτές, με πλακάτ και σφυρίχτρες, εξέφραζαν την αγανάκτησή τους για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. "Πρώτος εθνικοσοσιαλιστής υπουργός το 1930, πρώτος πρωθυπουργός με τις ψήφους της AfD το 2020" έγραφε ένα από τα πλακάτ.

Ο ίδιος ο Κέμεριχ απαντά ότι "έχει εκλεγεί σε μυστική ψηφοφορία και το αποτέλεσμα θα πρέπει να γίνει σεβαστό". Επιμένει ωστόσο ότι δεν υπάρχει, ούτε πρόκειται να υπάρξει συνεργασία με την AfD. Από τη  πλευρά του ο Αλεξάντερ Γκάουλαντ, ηγετικό στέλεχος της AfD, υποστηρίζει ότι "είναι μία καλή ημέρα για τη δημοκρατία στη Γερμανία και τη Θουριγγία, δεν πέτυχε το σχέδιο να απομονωθεί μία μεγάλη κοινοβουλευτική ομάδα. 'Αλλωστε στη Θουριγγία πάντοτε υπήρχε μία αστική πλειοψηφία εναντίον του Ράμελο".

Αντιδράσεις στο Βερολίνο, αίτημα για νέες εκλογές

Το απόγευμα της Τετάρτης ακολούθησε θύελλα αντιδράσεων στο Βερολίνο. H Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ, διάδοχος της Άνγκελα Μέρκελ στην προεδρία του CDU, δήλωσε ότι αυτό που έκαναν οι χριστιανοδημοκράτες στη Θουριγγία ήταν "αντίθετο με τις συστάσεις, τις παρακλήσεις και τις οδηγίες του κόμματος". Σε ασυνήθιστα υψηλούς τόνους ο γενικός γραμματέας των κυβερνώντων Χριστιανοδημοκρατών, Πάουλ Τσέμιακ, κάνει λόγο για μία "μαύρη ημέρα" που "διχάζει τη χώρα μας", ζητεί τη διεξαγωγή νέων εκλογών και επικρίνει το γεγονός ότι εκλέγεται πρωθυπουργός με τις ψήφους "κάποιων ναζί, όπως ο (επικεφαλής της AfD στη Θουριγγία) Μπγιορν Χέκε". Νέες εκλογές στη Θουριγγία ζητεί και ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ, χαρακτηρίζοντας "απαράδεκτη" την εκλογή Κέμεριχ. "Κάνει λάθος όποιος νομίζει ότι μπορεί να εκλεγεί σε δημοκρατικό αξίωμα με τις ψήφους της AfD", προειδοποιεί ο Βαυαρός πολιτικός. Στελέχη των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και της Αριστεράς κάνουν λόγο για ένα "πολιτικό ταμπού, που έχει σπάσει". "Εκλογή-φιάσκο" βλέπει το ειδησεογραφικό δίκτυο N-TV. Για το βράδυ της Τετάρτης είχε προγραμματιστεί εκδήλωση διαμαρτυρίας έξω από τα κεντρικά γραφεία των Φιλελευθέρων (FDP) στο Βερολίνο.

Ποιος είναι όμως ο νέος πρωθυπουργός της Θουριγγίας; Ο Τόμας Κέμεριχ σπούδασε νομικά στη Βόννη, δραστηριοποιήθηκε στην αγορά ακινήτων, ίδρυσε αλυσίδα κομμωτηρίων στη Θουριγγία και προσχώρησε στους Φιλελεύθερους στα 40 του χρόνια. Εξελέγη βουλευτής για πρώτη φορά το 2017 και ο στόχος του για τις τοπικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου δεν ήταν άλλος από την είσοδο στη Βουλή της Ερφούρτης. Τα κατάφερε οριακά, εξασφαλίζοντας μόλις 70 (!) ψήφους περισσότερες από εκείνες που απαιτούσε το όριο του εκλογικού νόμου. Στις προεκλογικές του εμφανίσεις έδινε έμφαση στην παιδεία, στην ψηφιακή οικονομία, αλλά και στη δημόσια τάξη.

 

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, MDR, tagesschau.de)