Σοκ για τα βασανιστήρια της CIA

Πόσο βίαιες ήταν οι μέθοδοι ανάκρισης που χρησιμοποιούσε η CIA μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και τι ακριβώς γνώριζε ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους για τη δράση των μυστικών υπηρεσιών; Η έκθεση της Γερουσίας που αριθμεί περισσότερες από 600 σελίδες και η οποία άρχισε να συντάσσεται το 2009, δίνει εν μέρει δραματικές απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά. Κατά την παρουσίαση της έκθεσης, η γερουσιαστής Νταϊάν Φάινσταϊν επισήμανε ότι «καταγράφηκε η μυστική κράτηση τουλάχιστον 119 ανθρώπων από την CIA στο εξωτερικό αλλά και η χρήση ανακριτικών μεθόδων που σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν το χαρακτήρα βασανιστηρίων.

Πολιτικός σεισμός στην Ουάσιγκτον

Όπως σχολιάζει η Λόρα Πίτερ από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: «Η CIA επιδόθηκε σε μια μαζική εκστρατεία συγκάλυψης προκειμένου να αποτρέψει τη δημοσιοποίηση των στοιχείων. (…) Χρειάστηκε πολύς χρόνος μέχρι να δημοσιοποιηθεί αυτή η έκθεση, υπήρξαν πολλές αντιστάσεις, και από πλευράς του Λευκού Οίκου».

Η Λόρα Πίτερ αλλά και άλλοι ειδικοί δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να προκαλέσει η έκθεση αυτή πολιτικό σεισμό στην Ουάσιγκτον. Και αυτό γιατί επαναφέρει στο προσκήνιο και στη συνείδηση των πολιτών ένα από τα πιο μελανά κεφάλαια της πρόσφατης αμερικανικής ιστορίας, σχολιάζει ο πρώην συνεργάτης της CIA Τζόσεφ Γουίπλ: «Ανάμεσα σε όλα τα υπόλοιπα που έγιναν μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η δράση της CIA είναι απλώς μια υποσημείωση. Ήταν μια πραγματικά κακή εποχή. Υπήρχε ένα είδος εθνικής υστερίας».

Ήδη στο προοίμιο της δημοσιοποίησής της, η έκθεση προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και δημόσιες αντιπαραθέσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι πριν από λίγες ημέρες και σε τηλεφωνική επικοινωνία με την γερουσιαστή Φάινσταϊν, ο υπ. Εξωτερικών Κέρι προειδοποίησε για τις απρόβλεπτες συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η δημοσιοποίηση της έκθεσης, τονίζοντας ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις ζωές Αμερικανών στο εξωτερικό. «Εν μέσω πολέμου η δημοσιοποίηση της έκθεσης συνιστά πράξης ανευθυνότητας», έγραψε και η Washington Post, αντικατοπτρίζοντας ουσιαστικά τη θέση των Ρεπουμπλικάνων αλλά και τις απόψεις που εξέφρασαν τις τελευταίες ημέρες ο πρώην πρόεδρος Μπους και οι πρώην επικεφαλής της CIA Τένετ και Χέιντεν.

«Bασανιστήρια» ή «σκληρές μεθόδοι ανάκρισης»;

«Λένε ότι με τον τρόπο αυτό έσωσαν τις ζωές Αμερικανών», σχολιάζει ο Τζόσεφ Γουίπλ. «Μέχρι στιγμής κανείς δεν έχει πει για ποιες ακριβώς ζωές μιλάμε. Είναι γενικότερα γνωστό ότι δεν χρειάζεται να βασανίζεις κρατούμενους για να τους αποσπάσεις μυστικά. Ακόμη κι αν μπορούσες όμως, αξίζει να τους βασανίζεις γι΄ αυτό;».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα από τα ερωτήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης, είναι εάν μπορεί να γίνεται όντως λόγος για «βασανιστήρια» ή απλώς για «σκληρές μεθόδους ανάκρισης». Ο νυν πρόεδρος Ομπάμα έκανε ανέκαθεν λόγο για βασανιστήρια, όπως και η γερουσιαστής Νταϊάν Φάινσταϊν. Διαφορετική είναι η προσέγγιση μερίδας του αμερικανικού τύπου. Ενώ η New York Times κάνει λόγο για βασανιστήρια, η Washington Post χρησιμοποιεί μέχρι στιγμής τον όρο «σκληρές μέθοδοι ανάκρισης».

«Ορισμένα από αυτά που έκαναν ήταν βασανιστήρια», εκτιμά ο Τζόσεφ Γουίπλ. «Ο τεχνητός πνιγμός είναι αναμφίβολα βασανιστήρια. Η στέρηση ύπνου πέρα από κάποια όρια, επίσης».

Σε γραπτή του ανακοίνωση ο αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα υπογραμμίζει ότι θα κάνει τα πάντα προκειμένου να μην επαναληφθούν τέτοια φαινόμενα.

Gero Schließ / Κώστας Συμεωνίδης