Σαρωτική νίκη των Εργατικών: «Η αλλαγή ξεκινά τώρα»
5 Ιουλίου 2024Στις 22:00 το βράδυ της Πέμπτης, το ρολόι της Elizabeth Tower ή όπως όλοι γνωρίζουμε Big Ben, ήχησε το κλείσιμο της βρετανικής κάλπης.Ο ήχος διαπέρασε τους τηλεοπτικούς δέκτες που ξεκινούσαν το δικό τους ράλι για την βραδιά των αποτελεσμάτων. Το πρώτο αποτέλεσμα έγινε γνωστό μόλις στις 23:13, τοπική ώρα, από την εκλογική περιφέρεια του Sunderland South.
H Εργατική Μπρίτζετ Φίλιπσον κέρδισε πανηγυρικά με 18.847 ψήφους ενώ το Συντηρητικό κόμμα, όχι μόνο έχασε αλλά βρέθηκε τρίτο με 5,514 ψήφους πίσω από το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ, Reform UK με 11,668. Και ήταν μόνο η αρχή.
Η βραδιά συνέχισε στο ίδιο μοτίβο και η νίκη του Εργατικού κόμματος δεν ήταν μόνο σίγουρη αλλά και σαρωτική. «Η αλλαγή ξεκινά τώρα» ήταν οι πρώτες δηλώσεις του νέου ενοίκου της Ντάουνινγκ Στριτ, Σερ Κιρ Στάρμερ. «Θα μιλήσω για εσάς, θα σας στηρίξω, θα παλέψω για εσάς» υποσχέθηκε στους ψηφοφόρους την ώρα που ανακοινώθηκαν τα δικά του αποτελέσματα, στην εκλογική περιφέρεια του Holborn St. Pancras του Λονδίνου.
Ο Στάρμερ δεν ξεπέρασε την ιστορική νίκη Μπλερ
Πρόκειται για τον μόλις έβδομο πρωθυπουργό των Εργατικών στην 124χρονη ιστορία του κόμματοςκαι αυτό σημαίνει ότι οι Βρετανοί ψηφοφόροι δεν έχουν «συνηθίσει» να ρίχνουν την ψήφο τους σε κόκκινο χρώμα και μάλιστα με τέτοια απόλυτη πλειοψηφία. Τα αποτελέσματα 631 εκλογικών περιφερειών από τις 650 σε Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία και Β. Ιρλανδία είχαν γίνει γνωστά μέχρι 07:00 το πρωί τοπική ώρα. Οι διαδικασίες για την αλλαγή κυβέρνησης θα είναι γρήγορες και σύμφωνα με το πρωτόκολλο. Ο Ρίσι Σούνακ μεταβαίνει στον Βασιλιά για να παραδώσει τα κλειδιά του Number 10 και αργότερα ο Σερ Κιρ Στάρμερ θα είναι εκείνος που θα ζητήσει από τον μονάρχη το χρίσμα του πρωθυπουργού. Για τον Βασιλιά Κάρολο θα είναι ο πρώτος εκλεγμένος πρωθυπουργός που διορίζει.
Επισημαίνεται βέβαια, ότι αν και η νίκη του Κιρ Στάρμερ είναι όντως συντριπτική, και πάλι δεν κατάφερε να ξεπεράσει την ιστορική νίκη του Τόνι Μπλερ το 1997. Ο Μπλερ είχε καταφέρει να αποκτήσει 419 θέσεις του βρετανικού κοινοβουλίου ενώ ο ηγέτης των Εργατικών και νέος Βρετανός πρωθυπουργός θα βρίσκεται πίσω για κάτι λιγότερο από 10 έδρες.
Για τους Συντηρητικούς τώρα, τα δραματικότερα σενάρια επιβεβαιώθηκαν. Πρόκειται για το χειρότερο αποτέλεσμα των Τόριδων της σύγχρονης ιστορίας. «Ο Βρετανικός λαός εξέδωσε μια αποκαρδιωτική ετυμηγορία απόψε, υπάρχουν πολλά να μάθουμε… και λαμβάνω την ευθύνη για τις απώλειες», δήλωσε ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ ο οποίος όμως κατάφερε να διατηρήσει την έδρα του. Και υπήρχαν κάποιες πραγματικές εκπλήξεις για το κόμμα, είτε για τις έδρες που διατήρησε, είτε για τις έδρες που έχασε.
Εκτός βουλής πρωτοκλασάτοι Τόρηδες
Για παράδειγμα ο μέχρι πρότινος Υπουργός Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ κατάφερε να διατηρήσει την θέση του με μόλις 891 ψήφους μπροστά από τον δεύτερο. Υπενθυμίζεται, ότι τα σενάρια το βράδυ έλεγαν ότι είχε μόλις 19% πιθανότητα να κερδίσει και κυριολεκτικά ανέτρεψε τα προγνωστικά. Δεν είχε βέβαια την ίδια τύχη και το υπόλοιπο κόμμα. Πρωτοκλασάτα ονόματα έμειναν εκτός, όπως η Πένι Μόρνταντ, η οποία θεωρούταν βασική υποψήφια ώστε να αναλάβει τα ηνία του κόμματος, η Λιζ Τρας αλλά και ο πρώην υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς. Χαρακτηριστικό ότι το κόμμα έχασε όλες του τις έδρες στο έθνος της Ουαλίας και αυτό σημαίνει ότι δεν έχει ούτε έναν Συντηρητικό υποψήφιο να εκπροσωπήσει εντός του κοινοβουλίου.
Εκτός όμως από τους μεγάλους νικητές και χαμένους η γενικότερη εικόνα είναι πιο περίπλοκη λόγω του εκλογικού συστήματος που έχει η χώρα, ‘first - past - the - post system'. Αυτό σημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει 650 μονοεδρικές περιφέρειες, με τον πρώτο να παίρνει την θέση και τους υπόλοιπους τίποτα. Άρα πρακτικά, ένα κόμμα μπορεί να συγκεντρώσει πολλές ψήφους αλλά να μην καταφέρει να διεκδικήσει πολλές έδρες. Αυτό φαίνεται άλλωστε και στο αποτέλεσμα που έχει διαμορφωθεί. Πιο χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Reform UK, το οποίο έρχεται τρίτο στην συνολική προτίμηση των Βρετανών ψηφοφόρων αλλά κατάφερε να αποκτήσει, μέχρι στιγμής, μόλις 4 έδρες εντός του βρετανικού κοινοβουλίου.
Ένα ακόμα παράδειγμα είναι και εκείνο του νικητήριου κόμματος. Οι Εργατικοί θα πάρουν το 65% των εδρών έχοντας μόλις εξασφαλίσει το 34% του εκλογικού σώματος ενώ οι Συντηρητικοί έλαβαν το 24% των ψηφοφόρων και όμως θα λάβουν μόλις το 18% των εδρών.
Ένας ακόμα μεγάλος νικητής όμως είναι και το κόμμα των Φιλελευθέρων (Liberal Democrats). Έχουν ήδη κατακτήσει 70 έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων από μόλις 8 έδρες στις προηγούμενες εθνικές εκλογές του 2019. Να επισημανθεί ότι στιγμή ορόσημο για αυτές τις εκλογές είναι ότι ο Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτης του Reform UK για πρώτη φορά στην πολιτική του ιστορία θα μπει εντός του βρετανικού κοινοβουλίου.