Πώς η Ρωσία στρατολογεί γυναίκες για το μέτωπο

Πηλήκιο σε χρώμα παραλλαγής, Καλάσνικοφ στο χέρι, αισιόδοξη φωνή: Έτσι παρουσιάζεται η «Βαλκυρία» σε μια ρωσική διαδικτυακή πλατφόρμα. Το βίντεο με τη νεαρή στρατιωτίνα φέρεται να καταγράφηκε στη «ζώνη των στρατιωτικών ειδικών επιχειρήσεων», όπως λέγεται στη Ρωσία  η εμπόλεμη ζώνη στην Ουκρανία.

Η «Βαλκυρία» στην πραγματικότητα ονομάζεται Ναταλία, κατάγεται από τα Ουράλια Όρη και, όπως όλοι στη «ζώνη των στρατιωτικών ειδικών επιχειρήσεων», έχει όνομα μάχης. Ο «Δαίμονας», ψευδώνυμο της Γιούλιας από το Ντονέτσκ, κάθεται δίπλα της. «Ο δαίμονας είναι η ψυχική της κατάσταση», αστειεύεται η «Βαλκυρία» για την συνάδελφο της. «Είναι πεισματάρα στο κυνήγι της και δεν πειράζει που είναι κορίτσι!». Ο «Δαίμονας» γνέφει καταφατικά. Φοράει αλεξίσφαιρο γιλέκο.

Πολλά χρήματα και κοινωνικές παροχές

Το βίντεο με τις δύο γυναίκες εμφανίστηκε στο Διαδίκτυο πριν από λίγες εβδομάδες και έκτοτε έχει προβληθεί χιλιάδες φορές. Στη συνέντευξη, που συνοδεύεται από εικόνες άσκησης σκοποβολής, οι νεαρές στρατιωτίνες τονίζουν, μεταξύ άλλων, πόσο σημαντικό είναι για αυτές να υπηρετούν με όπλα. Οι δυο τους φέρεται να ανήκουν στο τάγμα «Bors», το οποίο, σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης, είναι μια λεγόμενη εθελοντική μονάδα μάχης που υπάγεται στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας.

Η «Bors» προσλαμβάνει προσωπικόσε μια μεγάλη ρωσική πλατφόρμα επικοινωνίας. Ψάχνουνε πρωτίστως για πιλότους drone και ελεύθερους σκοπευτές, αλλά και νοσοκόμους και οδηγούς. Η σύμβαση που προσφέρεται στους ενδιαφερόμενους θα έχει διάρκεια έξι μηνών, λέγεται, και θα περιλαμβάνει και κοινωνικές παροχές. Μηνιαίος μισθός: 220.000 ρούβλια – ισοδύναμα με σχεδόν 2.300 ευρώ. Σύμφωνα με τα ρωσικά στάνταρ, είναι πολλά χρήματα. Η διαφήμιση διατυπώνεται με ουδέτερο τρόπο ως προς το φύλο.

Την ίδια στιγμή, ένας άλλος λογαριασμός που ονομάζεται «kampffreundin» απευθύνεται ρητά σε γυναίκες στις οποίες προσφέρονται συμβόλαια με ακριβώς τους ίδιους όρους με τους «Bors»: την ίδια διάρκεια, τον ίδιο μισθό. Και εδώ ζητούνται γυναίκες ελεύθεροι σκοπευτές και πιλότοι drone.

Ο «Γοητευτικός Στρατός»

Οι δύο γυναίκες δεν είναι μεμονωμένες περιπτώσεις. Τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου ανακοίνωσε με περηφάνια ότι περίπου 44.500 γυναίκες υπηρετούσαν τότε στον στρατό. 1.100 από αυτές συμμετέχουν άμεσα σε «ειδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις» στην Ουκρανία και μια στις τρεις έχει βραβευτεί από το κράτος. Άλλες 1.300 σπούδασαν σε στρατιωτικές σχολές. Ο Σόιγκου τις περιέγραψε ως «γοητευτικό στρατό». Πέρυσι, 128 γυναίκες στρατιώτες από αυτόν τον «γοητευτικό στρατό» τιμήθηκαν για τα ιδιαίτερα επιτεύγματά τους, 24 από αυτές για τη συμμετοχή τους σε πολεμικές επιχειρήσεις στο μέτωπο.

Από τη φυλακή κατευθείαν στον πόλεμο

Ωστόσο, ο Σόιγκου δεν αναφέρει ότι όλο και περισσότερες γυναίκες κρατούμενες στις ρωσικές φυλακές στρατολογούνται για να υπηρετήσουν, λέει η ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα Όλγα Ρομάνοβα με έδρα το Βερολίνο σε συνέντευξή της στην Deutsche Welle. Η μη κυβερνητική της οργάνωση (ΜΚΟ) «Russia Behind Bars» βοηθά τους κρατούμενους, μεταξύ άλλων μέσω νομικής βοήθειας.

Σύμφωνα με το Russia Behind Bars, οι πρώτες 50 φυλακισμένες γυναίκες στρατολογήθηκαν ακριβώς πριν από ένα χρόνο σε σωφρονιστικό ίδρυμα στην προσαρτημένη από τη Ρωσία ουκρανική πόλη Λουχάνσκ. Ως αποτέλεσμα, περισσότερες γυναίκες από τις φυλακές της Ρωσίας στρατολογήθηκαν για το μέτωπο, αναφέρει η Ρομάνοβα. Τώρα είναι χιλιάδες.

«Θύματα της προπαγάνδας»

Σε αντίθεση με τον Σόιγκου η Ρομάνοβα δεν αποκαλεί τις γυναίκες «γοητευτικό στρατό» αλλά μάλλον «θύματα της προπαγάνδας». Από τη μια έχουν ηθικά κίνητρα, από την άλλη έλκονται από το χρηματικό ποσό. Επιπλέον, η ποινή τους θα αίρονταν με την επιστροφή τους από τον πόλεμο. Η Ρομάνοβα είπε ότι ένας μεγάλος αριθμός ανδρών κρατουμένων στρατολογούνται επίσης για το μέτωπο.

Σε αντίθεση με τους άντρες, που σκέφτονται πιο ρεαλιστικά, πολλές γυναίκες είναι ακράδαντα πεπεισμένες ότι με την αποστολή στη μάχη βοηθούν την πατρίδα τους σε μια δύσκολη στιγμή: «Γι' αυτές είναι η ευκαιρία να ξεκινήσουν τη ζωή τους από την αρχή και μια μέρα να επιστρέψουν στις οικογένειές τους ως καλύτεροι άνθρωποι και μάλιστα ηρωίδες με χρήματα».

Όμως τι λέει η αυξημένη στρατολόγηση γυναικώνγια την κατάσταση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων; Η Ρομάνοβα δηλώνει με πικρή ειρωνεία: «Αν δεν ήξερα τις συνθήκες στις ρωσικές φυλακές  ή στο μέτωπο, θα μιλούσα για ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Αλλά φυσικά αυτές οι γυναίκες χρησιμοποιούνται ως αναλώσιμα στρατιωτάκια. Από αυτή την άποψη ναι, είναι όντως ίσες με τους άνδρες.»

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης