Πώς βλέπει η Ρωσία τις εκλογές στην Τουρκία;

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία απομόνωσε την κυβέρνηση στη Μόσχα σε σύντομο χρονικό διάστημα, κυρίως από τις δυτικές χώρες. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει πλέον πολλούς σημαντικούς εταίρους. Ένας, με τον οποίο έχει ακόμα επαφές, είναι η Τουρκία. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διατηρούν στενές σχέσεις εδώ και χρόνια.

Ο Τούρκος Πρόεδρος εκμεταλλεύθηκε αποτελεσματικά την έναρξη του πολέμου για να επεκτείνει την επιρροή του.  Όταν σχεδόν δεν υπήρχαν διπλωματικοί δίαυλοι με τη Ρωσία, η Άγκυρα προσφέρθηκε να μεσολαβήσει μεταξύ Μόσχας και Κιέβου ενώ εξακολουθεί να είναι ο κύριος πολιτικός παίκτης, με τον οποίο επιθυμούν να συνομιλούν και οι δύο πλευρές.

Στην Τουρκία πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις υψηλού επιπέδου μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων. Στις 10 Μαρτίου 2022, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Τουρκίας συναντήθηκαν στην Αττάλεια. Μετά από σχεδόν δύο εβδομάδες διαπραγματεύτηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Η συμφωνία για τα σιτηρά, η οποία επιτρέπει την εξαγωγή ουκρανικού σιταριού μέσω της Μαύρης Θάλασσας υπό τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας, υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη.

«Για τη Ρωσία, η Τουρκία είναι σαν ένα παράθυρο στον κόσμο»

Ο ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ενέργειας Αϊντίν Σεζέρ, επιβεβαιώνει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία βοήθησε την τουρκική και τη ρωσική ηγεσία να έρθουν πιο κοντά. «Για τη Ρωσία, η Τουρκία είναι σαν ένα παράθυρο στον κόσμο. Η σχέση με την Άγκυρα είναι πολύ σημαντική και πολύτιμη για το Κρεμλίνο», λέει. Και για να παραμείνει έτσι, η ηγεσία στη Μόσχα θα ήθελε η κυβέρνηση στην Άγκυρα να κερδίσει τις εκλογές της 18ης Ιουνίου.

Η Μόσχα προσπάθησε αρκετές φορές πρόσφατα να στηρίξει την υπάρχουσα τουρκική κυβέρνηση. Για παράδειγμα, η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom στήριξε την Τουρκία στα χρέη της για την αγορά φυσικού αερίου. Η Ρωσία δεν το κάνει αυτό «έτσι», αλλά για το δικό της συμφέρον, δήλωσε στην DW ένας Τούρκος διπλωμάτης που θέλει να παραμείνει ανώνυμος. Τον Οκτώβριο, ο Ρώσος Πρόεδρος πρότεινε η Τουρκία να μετατραπεί σε έναν ενεργειακό κόμβο. Αυτό θα σήμαινε ότι το ρωσικό αέριο θα μπορούσε παραδοθεί στους Ευρωπαίους καταναλωτές μέσω Τουρκίας.  Έτσι λοιπόν ο Πούτιν χρειάζεται τον Ερντογάν και ο Ερντογάν χρειάζεται τον Πούτιν.

Ο Πούτιν έκανε δύο σημαντικά πράγματα εφικτά για τον Ερντογάν. «Πολιτική δημοφιλία μέσω της συμφωνίας για τα σιτηρά και οικονομική υποστήριξη σε σχέση με το φυσικό αέριο», λέει ο ειδικός σε θέματα διεθνών σχέσεων Χάντε Ορχόν Οζντάγκ μιλώντας στην Deutsche Welle. Και αυτό ακριβώς χρειάζεται το AKP πριν από τις εκλογές, καθώς η δημοτικότητά του κόμματος του Τούρκου Προέδρου μειώνεται ολοένα και περισσότερο.

Η δημοκρατική αντιπολίτευση είναι ανεπιθύμητη

Εάν η αντιπολίτευση κέρδιζε τις εκλογές στην Τουρκία, αυτό θα ήταν αντίθετο με τα ρωσικά συμφέροντα, υποστηρίζει ο Τούρκος πολιτικός επιστήμονας Ουμίτ Ναυμί Χαζίρ, ο οποίος κάνει έρευνες στη Μόσχα. «Σε αυτή την περίπτωση θα μειονόταν η ικανότητα της Ρωσίας να κατευθύνει την Τουρκία», συμπληρώνει, διότι η νέα κυβέρνηση πιθανότατα να ήταν πιο δημοκρατική.

Ωστόσο, υπάρχουν και διαφορές απόψεων μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας. Για παράδειγμα, οι δύο χώρες εμπλέκονται στρατιωτικά στον πόλεμο της Συρίας και υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα. Δεν είναι λίγα αυτά που χωρίζουν τις δυο χώρες, επισημαίνει ο ειδικός στην Ανατολική Ευρώπη Ζαούρ Γκασίμοβ από το Πανεπιστήμιο της Βόννης: «Το Κρεμλίνο δεν βλέπει την Τουρκία ως σύμμαχο. Στη Συρία, στη σύγκρουση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν και στη Λιβύη, το Κρεμλίνο έχει εντελώς διαφορετικούς στόχους από την Τουρκία. Το Κρεμλίνο βλέπει την Τουρκία περισσότερο ως έναν ‘αντίπαλο-εταίρο’».

Μπουράκ Ουνβερέν

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου