Πρωταθλήτριες στο σκάκι κατά του ιρανικού καθεστώτος

Από τότε που ξεκίνησε το μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας κατά του θεοκρατικού Ιράν πολλοί αθλητές, άνδρες και γυναίκες, εγκατέλειψαν τη χώρα, ακόμη και η ελίτ γυναικών που έχουν φτάσει πολύ ψηλά στο σκάκι. Υποστηρίζουν με το δικό τους τρόπο το κίνημα αντίστασης που ξεκίνησε από τον βίαιο θάνατο της κουρδικής καταγωγής Ιρανίδας Μαχσά Αμινί από την Αστυνομία Ηθών, επειδή δεν είχε βάλει καλά το χιτζάμπ της.

Σκάκι χωρίς χιτζάμπ

Μία από τις πρωταθλήτριες στο σκάκι είναι και η Σάρα Χαντέμ, ηλικίας 25 χρονών. Το «παράπτωμά» της ήταν ότι έδειξε την αλληλεγγύη της με τους διαδηλωτές εναντίον της καταπίεσης των γυναικών και συμμετείχε σε παγκόσμιο τουρνουά σκάκι στο Αλμάτι του Καζακστάν χωρίς χιτζάμπ. Αυτό είχε άμεσες συνέπειες. Να επιστρέψει πίσω στη χώρα της ήταν αδύνατο χωρίς να υποστεί συνέπειες ακόμη και για τη ζωή τηε. Γι αυτό και μαζί με το σύζυγό της, σκηνοθέτη Αρντεσίρ Αχμαντί, και το δεκάμηνο γιό τους, αναγκάστηκαν να φύγουν και να εγκατασταθούν σε μίαν άγνωστη πόλη της Ισπανίας. 

«Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι εξέχουσες προσωπικότητες αναγκάζονται να μεταναστεύουν από ανάγκη», είπε. «Πρέπει να αποδεχτούμε ότι στην εποχή μας οι προσωπικές ελευθερίες των αθλητών και των αθλητριών πρέπει να γίνονται σεβαστές. Ακόμη και αν παραβιάζουν κάποιους ειδικούς νόμους στο Ιράν. Δεν πρέπει ωστόσο να περιορίζονται, ακόμη και όταν οι αθλητές συμμετέχουν στην εθνική ομάδα».

Αλλά και η περίπτωση της Ιρανής αναρριχήτριας Ελνάζ Ρεκαμπί, η οποία αγωνίστηκε χωρίς μαντίλα στο Ασιατικό Πρωτάθλημα της Σεούλ τον περασμένο Οκτώβριο, είναι ενδεικτική. Μετά την επιστροφή της στο Ιράν τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό. Η Ρεκαμπί και η συνοδεία της έχουν από τότε δεχθεί μαζικό κρατικό εκφοβισμό. Απειλές για απαλλοτριώσεις, απαγορεύσεις εξόδου, δημοσίευση ομολογιών μετά από εξαναγκασμό είναι μερικές μέθοδοι που χρησιμοποιεί το καθεστώς εναντίον αντιπάλων και αντιφρονούντων. Ανάμεσα στους 20.000 κρατούμενους που συνελήφθησαν γιατί έκαναν κριτική στην ιρανική ηγεσία είναι και πολλές γνωστές αθλήτριες και αθλητές, που αντιμετωπίζουν αυστηρές ποινές, ακόμη και εκτέλεση.

«Θα επιστρέψω στο Ιράν την κατάλληλη στιγμή»

Μόλις έφτασε στην Ισπανία η Σάρα Χαντέμ έγραψε στο Instagram ότι η μετανάστευση δεν ήταν επιλογή ή απόφαση που πήρε εκ των προτέρων, αλλά δεν υπήρχε εναλλακτική, γιατί δεν μπορούσε να φανταστεί πώς θα συνέχιζε να αγωνίζεται στο Ιράν υπό αυτές τις καταπιεστικές συνθήκες

«Οι αθλήτριες στο Ιράν βρίσκονται υπό μεγαλύτερη πίεση και έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ περισσότερα προβλήματα. Θυμάμαι καλά ότι όταν συμμετείχα σε διεθνή τουρνουά στο εξωτερικό, η μισή από την ενέργειά μου και των συμπαικτών μου σπαταλιόταν στο να ξεφύγω από τους ενοχλητικούς ελέγχους της Αστυνομίας Ηθών που ταξίδευε με την εθνική ομάδα του Ιράν. Οι φρουροί της ηθικής μάς έλεγαν αδιάκοπα, εάν οι υποχρεωτικές μαντίλες μας ήταν φορεμένες όπως προβλέπεται, κι αν έβγαινε κάποια τρίχα από το κεφάλι μας».

Τώρα η νέα πατρίδα μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την Σάρα Χαντέμ, το νούμερο 17 στην παγκόσμια κατάταξη γυναικών, για να κατακτήσει υψηλότερες διακρίσεις στο σκάκι. Τα τελευταία τρία χρόνια της απαγορεύτηκε η έξοδος από τη χώρα με αποτέλεσμα να χάσει σημαντικά τουρνουά και πρωταθλήματα. «Η συμμετοχή εκεί παραμένει σαν ένας αιώνιος στόχος για μένα» λέει. Αλλά εκείνο που επίσης λέει είναι ότι δεν αποκλείει επιστροφή στο Ιράν. «Το Ιράν παραμένει η κύρια πατρίδα μου, σίγουρα θα επιστρέψω με την οικογένειά μου, μόλις έρθει η κατάλληλη στιγμή».
Φαρίντ Ασραφιάν

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου