Που εξαφανίστηκε ο Χουάν Κάρλος;
8 Δεκεμβρίου 2020
Τα ξημερώματα της 4ης Αυγούστου ο Χουάν Κάρλος εγκατέλειψε την πατρίδα του προς άγνωστη κατεύθυνση. Πέρασαν δύο ολόκληρες εβδομάδες μέχρι να δοθούν εξηγήσεις από τη βασιλική οικογένεια της Ισπανίας: Ο μονάρχης, που είχε παραιτηθεί από τον θρόνο το 2014 υπέρ του γιου του Φελίπε και σήμερα αντιμετωπίζει βαριές κατηγορίες για δωροδοκία και φορολογικές ατασθαλίες, εγκαταστάθηκε στο Αμπού Ντάμπι. Στελέχη της σοσιαλιστικής κυβέρνησης κάνουν λόγο για «φυγή». Έκτοτε επικρατεί σιγή ασυρμάτου. Δεν κυκλοφορούν φωτογραφίες, δεν γίνονται δηλώσεις, δεν υπάρχουν πληροφορίες για το που βρίσκεται και τι κάνει ο 82χρονος.
Ενώ η βασιλική οικογένεια και ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ σιωπούν, φίλοι του Χουάν Κάρλος διοχετεύουν ανησυχητικές εκτιμήσεις στα ισπανικά ΜΜΕ. Λένε ότι ο τέως μονάρχης υποφέρει από κατάθλιψη μακριά από τα οκτώ εγγόνια του και τους ιστιοπλόους φίλους του, ότι αισθάνεται νοσταλγία για την πατρίδα και τις παρέες του, ότι πάνω απ’ όλα ανησυχεί μην πεθάνει μόνος και αυτοεξόριστος. Αν μη τι άλλο παραμένει απόλυτα προστατευμένος από τους παπαράτσι στο «χρυσό κλουβί» του, το Emirates Palace Hotel του Αμπού Ντάμπι, περνώντας τον χρόνο του με ξεκούραση και φυσιοθεραπείες. Λέγεται ότι διατηρεί φιλική σχέση με τον διάδοχο του θρόνου Ζαέντ μπιν Σουλτάν Αλ Ναγιάν.
«Δεν υπάρχει λύση» για τον τέως μονάρχη
Πολλοί Ισπανοί πολίτες, αλλά και στελέχη της Αριστεράς στην Ισπανία, ρωτούν ποιος πληρώνει για τη διαμονή και την ασφάλεια του Χουάν Κάρλος στο μακρινό Αμπού Ντάμπι. Μέχρι στιγμής δεν έχουν λάβει απάντηση. Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Πιλάρ Έιρε, που θεωρείται γνώστης της βασιλικής οικογένειας, υποστηρίζει πάντως ότι δεν υπάρχει λύση για την περίπτωση του Χουάν Κάρλος. «Οι πηγές μου διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται να γυρίσει», δηλώνει η 70χρονη Έιρε στην ισπανική ιστοσελίδα Okdiario. Στο ίδιο μήκος κύματος η εφημερίδα El Mundo επισημαίνει ότι «δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο για την επιστροφή του Χουάν Κάρλος». Σύμφωνα με την έγκυρη εφημερίδα, τις όποιες αποφάσεις δεν θα πάρει μόνος του ο ίδιος ο τέως μονάρχης, αλλά «ο βασιλικός οίκος». Αλλά γιατί να μην επιστρέψει στην Ισπανία ο Χουάν Κάρλος;
Για έναν πολύ απλό λόγο: Οι προσδοκίες της βασιλικής οικογένειας, αλλά και της ισπανικής κυβέρνησης ότι με την απουσία του τέως μονάρχη θα ξεχαστούν και τα άφθονα σκάνδαλα στα οποία φέρεται να έχει εμπλακεί, δεν επαληθεύθηκαν. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: Οι αρχές ξεκινούν νέα δικαστική έρευνα σε υποθέσεις, για τις οποίες δεν ανακοινώνουν λεπτομέρειες. Σύμφωνα πάντως με ισπανικά δημοσιεύματα πρόκειται για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και φορολογικά αδικήματα. Μεταξύ άλλων ο Χουάν Κάρλος κατηγορείται ότι παρέλαβε από μεξικανό επιχειρηματία μία πιστωτική κάρτα, με την οποία για πολλά χρόνια κάλυπτε τις καταναλωτικές ανάγκες του. Κατηγορείται επίσης ότι είχε εισπράξει «μίζες» 100 εκατομμυρίων δολαρίων από τη Σαουδική Αραβία, προκειμένου να διαμεσολαβήσει για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας από ισπανική κοινοπραξία. Σε όλα αυτά προστίθενται αγωγές για αναγνώριση εξώγαμων τέκνων, σύμφωνα πάντα με τα δημοσιεύματα.
Άλλαξαν οι εποχές για τον Χουάν Κάρλος…
Πως βρέθηκε σε τόσο δυσμενή θέση ένας μονάρχης που ήταν κάποτε ο δημοφιλέστερος στην Ισπανία και με συμπάθειες σε ολόκληρο τον κόσμο; Όλοι γνωρίζουν ότι ο Χουάν Κάρλος ήταν πάντα ένας μπον βιβέρ, που του αρέσει να απολαμβάνει τη ζωή. Ήταν όμως και κάτι περισσότερο, ήταν ο άνθρωπος που διέσωσε την ισπανική Δημοκρατία σε κρίσιμες στιγμές, τον Φεβρουάριο του 1981, μόλις πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο, όταν ανάγκασε μία ομάδα πραξικοπηματιών να παραδώσει τα όπλα. Για δεκαετίες οι Ισπανοί ήταν υπερήφανοι για τον μονάρχη τους, όχι μόνο για την αποφασιστικότητά του στην προάσπιση του πολιτεύματος, αλλά και για τις παρεκτροπές του. Μόνο που «σήμερα η νοοτροπία έχει αλλάξει, όχι μόνο στον απλό κόσμο, αλλά και στους πολιτικούς και στους δικαστές», παρατηρεί η εφημερίδα La Vanguardia της Βαρκελώνης. Η αλλαγή αυτή φάνηκε το 2012 όταν, εν μέσω οικονομικής κρίσης, ο Χουάν Κάρλος ταξίδευε στην Αφρική για σαφάρι ελέφαντα, προκαλώντας τη γενική κατακραυγή. Ακολούθησαν προβλήματα υγείας, κάποιες επεμβάσεις, φήμες για εξωσυζυγικές περιπέτειες και ένα φορολογικό σκάνδαλο που οδήγησε για σχεδόν έξι χρόνια στη φυλακή τον γαμπρό του Χουάν Κάρλος, Ινιάκι Ουρντανγκαρίν, σύζυγο της πριγκίπισσας Κριστίνα.
Τελικά, τον Ιούνιο του 2014 ο Χουάν Κάρλος παραιτήθηκε από τον θρόνο «σχεδόν εθελοντικά», όπως παρατηρούσαν κάποια ισπανικά ΜΜΕ, με αποτέλεσμα να χάσει και την ασυλία που τον προστάτευε από το 1975, όταν ανήλθε στον θρόνο. Τα σκάνδαλα ήταν βούτυρο στο ψωμί των αντιπάλων της μοναρχίας, στους οποίους ανήκει και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Πάμπλο Ιγκλέσιας. Οι Times του Λονδίνου εκτιμούν ότι μετά τη «φυγή» του Χουάν Κάρλος στο Αμπού Ντάμπι η ισπανική μοναρχία δέχεται τόσο σοβαρό πλήγμα, που φαίνεται αμφίβολη η μακροημέρευσή της… Αυτό μάλλον το γνωρίζει και ο νέος μονάρχης Φίλιππος, ο οποίος σύμφωνα με ισπανικά δημοσιεύματα δεν θέλει να επιστρέψει ο πατέρας του. Λέγεται ότι μέχρι σήμερα μόνο η κόρη του Χουάν Κάρλος, Έλενα, τον έχει επισκεφθεί στο Αμπού Ντάμπι. Σύμφωνα πάντως με την εφημερίδα El País τα Χριστούγεννα ο Χουάν Κάρλος περιμένει επισκέψεις και συγκεκριμένα την Έλενα, την επίσης κόρη του Κριστίνα και μερικά από τα εγγόνια του. Όσο για την τέως βασίλισσα Σοφία, όταν ρωτήθηκε προ μηνών από δημοσιογράφο αν έχει επαφή με τον Χουάν Κάρλος, είπε μόνο: «Θεέ μου, τι ερωτήσεις είναι αυτές…» Αυτή ήταν η μοναδική επίσημη δήλωση της βασιλικής οικογένειας τους τελευταίους μήνες.
Εμίλιο Ραπόλντ
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου