Π.Ο.Υ: Διπλάσια κρούσματα χολέρας το 2022

Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τα κρούσματα χολέρας σε όλον τον κόσμο έχουν υπερδιπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο. Συγκεκριμένα, ενώ το 2021 είχαν καταγραφεί 223.000 κρούσματα, το 2022 ο αριθμός τους έφτασε τα 472.000. Μάλιστα σε επτά χώρες (Συρία, Αφγανιστάν, Καμερούν, Μαλάουι, Νιγηρία, Σομαλία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) η έκταση της επιδημίας ήταν εντυπωσιακή καθώς τα κρούσματα ξεπέρασαν τα 10.000 σε κάθε χώρα.

Το μόνο παρήγορο στοιχείο είναι ότι ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων για το 2022 είναι μικρότερος από τον αντίστοιχο του 2017 ή του 2019. Όμως η γενικότερη τάση εμφανίζεται αυξητική τα τελευταία χρόνια και αυτό, προειδοποιούν οι ειδικοί του ΠΟΥ, αναμένεται να επιβεβαιωθεί και για το τρέχον έτος.  

Το δονάκιο της χολέρας

Η νόσος οφείλεται στην προσβολή του εντέρου από την εντεροξίνη που παράγει το «δονάκιο της χολέρας», το βακτήριο vibrio cholerae. Όπως επισημαίνει ο Ντάνιελ Ουντερβέγκερ, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κιέλου, υπό φυσιολογικές συνθήκες η νόσος μπορεί εύκολα να ελεγχθεί, καθώς το βακτήριο δεν μεταδίδεται διά της αναπνευστικής οδού, όπως συμβαίνει με τη γρίπηγ ια παράδειγμα. «Για να εκδηλωθεί κρούσμα χολέρας, υπάρχουν δύο προϋποθέσεις», λέει ο Ουντερβέγκερ στην Deutsche Welle. «Πρώτον, να υπάρχει το βακτήριο στο περιβάλλον, για παράδειγμα στα μολυσμένα νερά ενός ποταμού. Δεύτερον, να έρθει ο ίδιος ο άνθρωπος σε επαφή με το βακτήριο, για παράδειγμα πίνοντας το μολυσμένο νερό». Αυτός είναι και ο συνηθέστερος τρόπος διάδοσης. 

Δεν αποκλείεται όμως το βακτήριο να περάσει στον άνθρωπο χωρίς να εκδηλώνεται η νόσος, χωρίς να εμφανίζονται συμπτώματα, για να αποβληθεί στη συνέχεια από τον οργανισμό. Με αυτόν τον «ύπουλο» τρόπο μπορεί κανείς, άθελά του, να μεταδίδει το βακτήριο και σε άλλους. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο η χολέρα εκδηλώνεται με σοβαρή διάρροια που αν μείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο σε συντομο χρονικό διάστημα. «Στην πραγματικότητα», επισημαίνει ο Γερμανός ειδικός, «η νόσος προλαμβάνεται εύκολα υπό φυσιολογικές συνθήκες. Όταν πίνουμε καθαρό νερό σίγουρα δεν κινδυνεύουμε...»

Οι φυσικές καταστροφές εντείνουν τον κίνδυνο

Yπάρχουν και εμβόλια που χορηγούνται από το στόμα και προσφέρουν αποτελεσματική προστασία, τουλάχιστον για μερικά χρόνια. Και όμως, σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, κάθε χρόνο πεθαίνουν από χολέρα έως 143.000 άνθρωποι σε όλον τον κόσμο. Φυσικές καταστροφές, όπως οι πλημμύρες στη Λιβύη και ο σεισμός στο Μαρόκο, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο να μολυνθεί το πόσιμο νερό με το δονάκιο της χολέρας.

Αλλά και η κλιματική αλλαγή μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα. «Όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία των υδάτων, τόσο διευκολύνεται η μετάδοση του vibrio cholerae», λέει ο Ντάνιελ Ουνερβέγκερ στην Deutsche Welle. Επιπλέον, επισημαίνει, ο κίνδυνος αυξάνεται όταν η πρωτοφανής ξηρασία ή άλλα ακραία φαινόμενα αναγκάζουν πολλούς ανθρώπους να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς, με αποτέλεσμα να βιώνουν, παρά τη θέλησή τους, υποτυπώδεις συνθήκες υγιεινής. Και ο ΠΟΥ επιβεβαιώνει ότι οι συνθήκες που επικρατούν στους προσφυγικούς καταυλισμούς κάποτε ευνοούν τη διάδοση της νόσου.

«Αποτελεσματική η θεραπεία»

Πάντως, μέχρι το 2019 ο αριθμός των κρουσμάτων χολέρας εμφάνιζε συνεχή μείωση. Άλλωστε η θεραπεία είναι σχετικά απλή και αποτελεσματική- τουλάχιστον για να αποφευχθούν τα χειρότερα- αρκεί να γίνει έγκαιρη διάγνωση, τονίζει ο μικροβιολόγος Ντάνιελ Ουντερβέγκερ. «Το διάλυμα με ηλεκτρολύτες που χρησιμοποιείται στη θεραπεία είναι πολύ αποτελεσματικό, πολύ σπάνια πεθαίνουν ασθενείς μετά από τη θεραπεία», επισημαίνει.

Ο ΠΟΥ ελπίζει να εξαλείψει πλήρως τη νόσο ως το 2030. Μήπως ο στόχος αυτός είναι υπερβολικά φιλόδοξος; «Η κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που καταστρέφουν υποδομές και αναγκάζουν τόσους πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους δεν μας επιτρέπουν να είμαστε πολύ αισιόδοξοι», αναφέρει ο Γερμανός ειδικός.

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου