Μια χώρα χωρίς παιδιά

Ο Πέδρο Πάσος Κοέλιο παρουσίασε προ μηνών το πρόγραμμα της κυβέρνησης του για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας στη χώρα. Ο πορτογάλος πρωθυπουργός είχε απευθύνει τότε κάλεσμα στο σύνολο της κοινωνίας: «Θέλω να παροτρύνω όλους να συμμετάσχουν ώστε να έχει επιτυχία η στρατηγική μας. Θέλουμε μία πολιτική προσανατολισμένη στις ανάγκες της οικογένειας. Καθώς το ζήτημα του ρυθμού γεννήσεων πρέπει να είναι πρωτίστης προτεραιότητας για κάθε κυβέρνηση».

Φορολογικά κίνητρα για πολύτεκνους

Η συντηρητική κυβέρνηση της Πορτογαλίας ξεκίνησε ήδη να υλοποιεί τα σχέδιά της. Από το ξεκίνημα του 2015 τέθηκε σε ισχύ το νέο σύστημα υπολογισμού του φόρου εισοδήματος. Για παράδειγμα, το συνολικό εισόδημα ενός παντρεμένου ζευγαριού με ένα παιδί θα διαιρείται πλέον με 2,3 και όχι με 2, που ίσχυε προηγουμένως, για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος. Αυτό σημαίνει με απλά λόγια ότι όσο περισσότερα παιδιά έχει κανείς, τόσο λιγότερο φόρο καλείται να πληρώσει.

Ο Λουίς Καμπράλ, πρόεδρος του Πορτογαλικού Συλλόγου Πολύτεκνων Οικογενειών, επικροτεί το νέο μέτρο. Όπως επισημαίνει, «αυτή η μεταρρύθμιση έχει πολύ θετική αφετηρία. Τα παιδιά συνυπολογίζονται στη φορολογική δήλωση και μάλιστα προς όφελος των πολύτεκνων οικογενειών. Ο συντελεστής του 0,3 για κάθε παιδί είναι μεν χαμηλός, ωστόσο έτσι ανοίγει μία πόρτα που δύσκολα θα ξανακλείσει».

Όλα τα κόμματα του πορτογαλικού κοινοβουλίου αναγνώρισαν την αναγκαιότητα να ληφθούν δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του εξαιρετικά χαμηλού συντελεστή γεννήσεων. Πριν από 50 χρόνια η Πορτογαλία κατείχε πανευρωπαϊκά τη δεύτερη θέση στη λίστα των γεννήσεων σε αναλογία με τον πληθυσμό της. Σήμερα, αντιθέτως, είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη υπογεννητικότητα στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι Σοσιαλιστές, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Πορτογαλία, καταψήφισαν τη μεταρρύθμιση της κυβέρνησης. Κίνηση που επέκρινε ο Λουίς Καμπράλ, ο οποίος τονίζει ότι απαιτείται μακροπρόθεσμη συναίνεση μεταξύ σοσιαλιστών και συντηρητικών για την επιτυχία της οικογενειακής πολιτικής.

Ολοένα λιγότερος χρόνος για τα παιδιά

Ωστόσο, η αναγκαία συναίνεση φαντάζει προς το παρόν μακρινό σενάριο. Η αντιπολίτευση επιρρίπτει στην κυβέρνηση αντιφατική πολιτική, τονίζοντας ότι οι οικογένειες επωμίστηκαν μεγάλα βάρη στο πλαίσιο των επώδυνων προγραμμάτων λιτότητας των προηγούμενων ετών.

Αρκετοί πολίτες κάνουν πάντως λόγο για απουσία ουσιαστικών μέτρων στήριξης των οικογενειών στην Πορτογαλία. Η Πατρίσια Ντίας, κοινωνική λειτουργός και μητέρα δύο ανήλικων κοριτσιών, είναι αναγκασμένη να εργάζεται καθημερινά μία ώρα παραπάνω, αφότου η συντηρητική κυβέρνηση αύξησε το ωράριο στις δημόσιες υπηρεσίες.

Όπως λέει η ίδια, «στην Πορτογαλία δεν υπάρχουν πολιτικά μέτρα για τη στήριξη των οικογενειών. Το αντίθετο μάλιστα. Το επίδομα τέκνων μειώθηκε δραστικά και στη δημόσια διοίκηση πρέπει να εργαζόμαστε πλέον 40 αντί για 35 ώρες εβδομαδιαίως. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ολοένα λιγότερο χρόνο για να αφιερώσουμε στα παιδιά μας».

Άρης Καλτιριμτζής (DLF)