Παρών και στο Μουντιάλ ο ρατσισμός

Το μήνυμα της FIFA είναι σαφές: «Το fair play και ο αλληλοσεβασμός είναι θεμελιώδη στο ποδόσφαιρο. Οι διακρίσεις δεν επιτρέπονται». Παρότι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου επαναλαμβάνει διαρκώς το «πες όχι στον ρατσισμό», μια ματιά στη Ρωσία δείχνει ότι ο εθνικισμός, η ξενοφοβία και το μόμπινγκ εμφανίζουν και εκεί το απαίσιο πρόσωπό τους –εντός και εκτός γηπέδου, αλλά και στο διαδίκτυο.

Αυτές οι δυσάρεστες εκδηλώσεις δεν εκπλήσσουν τον φιλόσοφο και ποδοσφαιρόφιλο Βόλφραμ Αϊλενμπέργκερ. «Αυτός ο κίνδυνος υπάρχει πάντα σε τουρνουά εθνικών ομάδων, δηλαδή ένα υγιές αίσθημα υπερηφάνειας να εκφυλίζεται σε ένα είδος μίσους και εθνικισμού», επισημαίνει. Τέτοια παραδείγματα υπήρξαν στο Μουντιάλ της Ρωσίας. Η πολύκροτη υπόθεση γύρω από τους τουρκικής καταγωγής γερμανούς διεθνείς Μεσούτ Οζίλ και Ιλκάι Γκύντογκαν εξαιτίας της επίμαχης φωτογραφίας τους με τον τούρκο πρόεδρο Ερντογάν απασχόλησε τη Γερμανία επί εβδομάδες. Μετά την ιστορική αποτυχία της Εθνικής Γερμανίας μάλιστα ο βουλευτής του ακροδεξιού κόμματος AfD Γενς Μάιερ κατέστησε τον Μεσούτ Οζίλ προσωπικά υπεύθυνο για την ήττα από την Νότια Κορέα, που έφερε και τον αποκλεισμό των Γερμανών.

Εθνικιστικές και ρατσιστικές παρεκτροπές

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και αυτό του σέρβου προπονητή Μλάντεν Κρίσταϊτς, ο οποίος ζήτησε την παραπομπή του γερμανού διαιτητή Φέλιξ Μπρυχ στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης εξαιτίας ενός πέναλτι που δεν δόθηκε. Αίσθηση έκανε επίσης το περιστατικό με τους δύο παίκτες της Εθνικής Ελβετίας που σχημάτισαν με τα χέρια τους τον αλβανικό αετό μετά τα γκολ τους απέναντι στη Σερβία. Πρόκειται για τους Γκρανίτ Τσάκα και Σερντάν Σακίρι, οι οποίοι έχουν καταγωγή από το Κόσοβο. Οι δυο τους είχαν αποδοκιμαστεί προηγουμένως από τους σέρβους φιλάθλους στις κερκίδες του γηπέδου.

Η πειθαρχική επιτροπή της FIFA ασχολήθηκε επίσης με ομοφοβικές εκφράσεις αργεντίνων και μεξικάνων φιλάθλων, ενώ υπήρξαν κατηγορίες εναντίον αυστραλών οπαδών για ρατσιστικές προσβολές κατά του περουβιανού παίκτη Λουίς Αντβίνκουλα. Αλγεινή εντύπωση προκάλεσαν επίσης οι προκλητικοί, επιθετικοί και χαιρέκακοι πανηγυρισμοί μελών του γερμανικού πάγκου μετά το νικητήριο γκολ των Γερμανών επί της Σουηδίας, αλλά και οι απρεπείς χειρονομίες του θρυλικού Ντιέγκο Μαροντόνα μετά το νικητήριο γκολ της Αργεντινής απέναντι στη Νιγηρία.

Ήταν όμως όντως καλύτερα τα πράγματα στα προηγούμενα Παγκόσμια Κύπελλα; Ο γερμανός φιλόσοφος Βόλφραμ Αϊλενμπέργκερ θεωρεί ότι «το 2006 και το 2010 ήταν διαφορετικά. Σήμερα υπάρχει μια σκλήρυνση, μια στροφή προς το ακραίο, η οποία κατά παράδοξο και εντυπωσιακό τρόπο ανταποκρίνεται στην παγκόσμια κατάσταση». Κατά τη γνώμη του οι διοργανώσεις του 2006 και 2010 ήταν πολύ πιο φιλόξενες και ανοιχτές στον κόσμο.

Ανεξέλεγκτη χυδαιότητα στο διαδίκτυο

Βεβαίως ρατσιστικές επιθέσεις και εκφοβισμός -που έφτασε μάλιστα και μέχρι το σημείο να εξαπολύονται απειλές κατά της ζωής διεθνών ποδοσφαιριστών- καταγράφηκαν και στο διαδίκτυο. Για παράδειγμα, ο παίκτης της Νότιας Κορέας Χιουν Σου Γιανγκ έπεσε θύμα πρωτοφανούς επίθεσης, με συμπατριώτες του να καλούν τον πρόεδρο της χώρας τους να διώξουν τον ποδοσφαιριστή και την οικογένειά του από τη Νότια Κορέα.

Ακόμη σκληρότερη ήταν η επίθεση εναντίον του σουηδού διεθνούς Τζίμι Ντουρμάζ μετά το φάουλ που παραχώρησε στο τέλος του αγώνα απέναντι στη Γερμανία, με το οποίο ο Τόνι Κρόος έδωσε τη νίκη στους Γερμανούς στο τελευταίο λεπτό του αγώνα. Ο τουρκικής καταγωγής Σουηδός δέχθηκε μέσω διαδικτύου απειλές κατά της ζωής του ίδιου και των παιδιών του, μαζί με σωρεία υβριστικών χαρακτηρισμών.

Όμως, παρά τις ρατσιστικές και άλλες παρεκτροπές που έχουν σημειωθεί στο Μουντιάλ της Ρωσίας, καταγράφηκαν έως τώρα και ισχυρές χειρονομίες εναντίωσης σε αυτά τα φαινόμενα. Η περίπτωση του Τζίμι Ντουρμάζ είναι μια από αυτές. Μετά τις χυδαίες επιθέσεις εναντίον του, σύσσωμη η Εθνική Σουηδίας στάθηκε στο πλευρό του, στέλνοντας μέσω βίντεο το σαφέστατο μήνυμα «fuck racism»!

Ο έμπειρος αθλητικός συντάκτης και σχολιαστής Βάλντεμαρ Χάρτμαν, που παρακολουθεί στενά εδώ και δεκαετίες τα ποδοσφαιρικά δρώμενα, υπογραμμίζει πάντως ότι «πάντοτε υπήρξαν εχθρικές εκδηλώσεις, ακόμη κι αν δεν είχαν τέτοιο εύρος. Όμως μέσω των μίντια και της εξάπλωσης στα 'δίκτυα αντικοινωνικής δικτύωσης' -όπως τα λέω εγώ- έρχονται πολύ περισσότερο στο προσκήνιο».

Τζένι Τόμπιν (dpa) / Άρης Καλτιριμτζής