Πέντε χρόνια από την τρομοκρατική επίθεση στο Βερολίνο

13 φορές θα χτυπήσουν σήμερα στις 8:02μμ οι καμπάνες της «Εκκλησίας Μνήμης» (Gedächtnis-Kirche) στην πλατεία Μπραϊτσάιντ στη καρδιά του δυτικού Βερολίνου. Την ώρα εκείνη πριν από 5 χρόνια ο Tυνήσιος Aνίς Άμρι έπεφτε με μια κλεμμένη νταλίκα πάνω στα ξύλινα σπιτάκια της χριστουγεννιάτικης αγοράς. 

Στην τελετή μνήμης θα μιλήσει και ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Και ένα είναι σίγουρο. Ο πρόεδρος θα αναφερθεί στον τρόπο με τον οποίο οι αρχές αντιμετώπισαν θύματα και οικείους όσων έχασαν τη ζωή τους στην τρομοκρατική επίθεση στις 19 Δεκεμβρίου του 2016. Ο ψυχολόγος Ράιμερ Ρότε, ο οποίος στηρίζει πολλούς συγγενείς θυμάτων, έστειλε πρόσφατα επιστολή στον Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ κάνοντας λόγο για «μοιραία και απάνθρωπη συμπεριφορά των αρχών».

Σύμφωνα με τον γερμανό ψυχολόγο πέρασαν μήνες ή ακόμα και χρόνια, μέχρις ότου οι αρχές επικοινωνήσουν με θύματα και οικείους προσφέροντας στοιχειώδη βοήθεια. Τα στοιχεία του Ράιμερ Ρότε δείχνουν ότι κατά μέσο όρο μεσολάβησε σχεδόν ένας χρόνος από την τρομοκρατική επίθεση μέχρι την αρχή της ψυχοθεραπείας. Το συμπέρασμά του είναι τουλάχιστον απογοητευτικό: Πολλοί θεσμοί στη Γερμανία στερούνται βασικών γνώσεων διαχείρισης ψυχικών τραυμάτων.

Έδρασε κατόπιν εντολής του Ισλαμικού Κράτους

Πέντε χρόνια μετά η υπόθεση της πιο αιματηρής τρομοκρατικής επίθεσης επί γερμανικού εδάφους συνοδεύεται ακόμα από ανοιχτά ερωτήματα. Το κρισιμότερο μοιάζει να απαντήθηκε πρόσφατα. Όπως μεταδίδει η Ραδιοφωνία Βερολίνου Βρανδεμβούργου (RBB) ο Ανίς Άμρι έδρασε έπειτα από εντολή ανώτερου αξιωματούχου του αποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους.

Ένα παρόμοιο τρομοκρατικό χτύπημα με νταλίκα σε χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου δεν είναι πια εφικτό. Δεκάδες τσιμεντόλιθοι και εμπόδια προστατεύουν πλέον πολλές πλατείες της γερμανικής πρωτεύουσας και όχι μόνο το χώρο μπροστά από την εκκλησία-σύμβολο του δυτικού Βερολίνου. Τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας είναι η απάντηση των αρχών στην αιματηρή τρομοκρατική επίθεση, η οποία τραυμάτισε το σύνολο της γερμανικής κοινωνίας.

Λίγες ώρες πριν την τρομοκρατική επίθεση ο Ανίς Άμρι, ο οποίος ήρθε στη Γερμανία ως πρόσφυγας από την Ιταλία το 2015, σκότωσε έναν πολωνό οδηγό και του έκλεψε την νταλίκα. Στη συνέχεια έπεσε με το φορτηγό των 25 τόνων στη γεμάτη χριστουγεννιάτικη αγορά αφήνοντας πίσω του θύματα και βαριά τραυματίες.

Τραγικά λάθη των γερμανικών διωκτικών αρχών

Μετά την επίθεση ο Ανίς Άμρι διέφυγε στην Ιταλία όπου στις 23 Δεκεμβρίου άνοιξε πυρ κατά αστυνομικών, οι οποίοι θέλησαν να ελέγξουν τα χαρτιά του. Ο Τυνήσιος έπεσε νεκρός κατά την ανταλλαγή πυρών. Επί σειρά ετών ο Άμρι βρίσκονταν στο στόχαστρο των γερμανικών αρχών ασφαλείας, οι οποίες κάποια στιγμή κατέληξαν στο μοιραίο συμπέρασμα ότι από τον Τυνήσιο δεν απορρέει κίνδυνος.

Εξεταστική Επιτροπή του γερμανικού κοινοβουλίου ασχολήθηκε για περισσότερα από 3 χρόνια με την τρομοκρατική επίθεση στο Βερολίνο προσπαθώντας να απαντήσει στο ερώτημα αν θα μπορούσε να είχε αποτραπεί. Τα συμπεράσματα της έκθεσης 1.900 σελίδων αποτελούν κόλαφο για τις γερμανικές αρχές: τραγικά λάθη από την πλευρά της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πληροφοριών και της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών, λανθασμένη ανάλυση των διωκτικών αρχών για τους κινδύνους που απορρέουν από τον Ανίς Άμρι και μια κυβέρνηση, η οποία αντί να εφαρμόσει μια συνεπή αντιτρομοκρατική στρατηγική αυστηροποίησε το δίκαιο αλλοδαπών.

Σιγή θα επικρατεί σήμερα καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας στην πλατεία Μπραϊτσάιντ. Το μεσημέρι θα δημιουργηθεί μια ζώνη ασφαλείας γύρω από τον ναό. Όποιος θα θελήσει να αφήσει λουλούδια στο μνημείο για τα θύματα μπορεί να το πράξει, μόνο όμως συνοδευόμενος από έναν αστυνομικό.

Όλιβερ Πίπερ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος