Οξύνεται η διαμάχη για τα αποθέματα

Βαγδάτη 20 Μαρτίου 2003. Οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις ξεκινούν την επιχείρησή τους σφυροκοπώντας το Ιράκ με βόμβες και πυραύλους. Ένας πόλεμος που έγινε με στόχο τον έλεγχο του πετρελαίου και, όπως εκτιμά ο Μάικλ Κλερ, αμερικανός καθηγητής σπουδών Ειρήνης και Παγκόσμιας Ασφάλειας, δεν θα είναι ο τελευταίος:

«Το πετρέλαιο εξαντλείται βαθμιαία. Ταυτόχρονα όμως παραμένουμε εξαιρετικά εξαρτημένοι από τα υπάρχοντα αποθέματα. Από σήμερα και έως την πλήρη εξάλειψη του πετρελαίου αυτά τα αποθέματα θα ακριβύνουν υπερβολικά. Γι ‘αυτό η μάχη για τον έλεγχό τους θα γίνεται όλο και πιο σκληρή».

Η πρόσβαση στα αποθέματα πετρελαίου έχει γίνει στο μεταξύ ζήτημα επιβίωσης για τα δυτικά βιομηχανικά κράτη. Σε πολλά από αυτά αποτελεί συστατικό στοιχείο του αμυντικού τους δόγματος να χρησιμοποιούν στρατιωτική βία για να εξασφαλίσουν την τροφοδοσία τους. Οι ένοπλές δυνάμεις είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ εξαρτημένες από τον μαύρο χρυσό, λέει ο Μάικλ Κλερ.

Ζωτικό για τις ένοπλες δυνάμεις

Το τεθωρακισμένο άρμα Leopard 2, για παράδειγμα, καταναλώνει έως και 530 λίτρα πετρελαίου ανά 100 χλμ. Ένα σύγχρονο μαχητικό αεροσκάφος χρειάζεται 2000 - 6000 λίτρα κηροζίνης για κάθε ώρα πτήσης. Ο Μάικλ Κλερ χρησιμοποιεί ένα ιστορικό παράδειγμα για να καταδείξει πόσο ζωτική σημασία έχει το πετρέλαιο για τις ένοπλες δυνάμεις:

«Η επίθεση του Σαντάμ Χουσεΐν στο Κουβέιτ το 1990 ήταν μία απειλή για τη μαχητική ισχύ των αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή. Αυτή ήταν σίγουρα μία από τις αιτίες που ώθησαν τότε την κυβέρνηση Μπους να επιτεθεί. Ο στρατός ήταν εξαρτημένος από τις πετρελαιοπηγές στη Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ».

Στελέχη των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων διέγνωσαν προ πολλού την απειλή που συνιστά η σταδιακή μείωση των αποθεμάτων πετρελαίου για το αξιόμαχο των στρατευμάτων. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος έρευνας του αμερικανού επιστήμονα Μάικλ Χόρνιτσεκ για λογαριασμό του Πενταγώνου «War Without Oil» (=Πόλεμος Χωρίς Πετρέλαιο) μόλις το 2006. Όπως επίσης και η πρόσφατη ανακοίνωση προθέσεων του Ρέι Μάμπους, αμερικανού υπουργού πολεμικού ναυτικού να μειώσει στο μισό την κατανάλωση ορυκτών πηγών ενέργειας των ενόπλων δυνάμεων της χώρας έως το 2020.

Συχνότεροι οι πόλεμοι για το πετρέλαιο στο μέλλον

«Είμαστε επιρρεπείς» υπογραμμίζει ο Ρέι Μάμπους «στις κρίσεις τροφοδοσίας και όταν ακόμη έχουμε αρκετό πετρέλαιο είμαστε επιρρεπείς στις κρίσεις τιμών. Παράδειγμα στη Λιβύη: η έναρξη των εχθροπραξιών και η εκτόξευση των τιμών κόστισε μόνο στο αμερικανικό πολεμικό ναυτικό επιπλέον 1 δισ. δολάρια. Απομακρυνόμενοι από το πετρέλαιο αυξάνουμε την πολεμική μας ισχύ».

Το αμερικανικό Πεντάγωνο είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου παγκοσμίως. Παράλληλα όμως και πρωτοπόρος στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων. Πρώτα δείγματα γραφής είναι η παραγωγή καυσίμων για αεροσκάφη από φύκια. Ωστόσο, οι παγκόσμιες στρατιωτικές δυνάμεις φαίνεται να απέχουν ακόμη πολύ από το πλάνο ενός «πολέμου χωρίς πετρέλαιο». Βασικός λόγος για τον οποίο ο πόλεμος για το πετρέλαιο θα είναι συχνότερο φαινόμενο στο μέλλον.

Jürgen Döschner / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης