Ομπάμα και Κάστρο δίνουν τα χέρια

Η χειραψία του Αμερικανού προέδρου Μπάρακ Ομπάμα και του Κουβανού προέδρου Ραούλ Κάστρο την πρώτη μέρα της 7ης Συνόδου της Οργάνωσης Αμερικανικών Κρατών (OAS) στην πόλη του Παναμά είναι μόνο η αρχή στις προσπάθειες για εξομάλυνση των διμερών σχέσεων. Στο περιθώριο της Συνόδου οι δύο ηγέτες προγραμματίζουν συνομιλίες, οι οποίοι χαρακτηρίζονται ήδη ιστορικές μιας και η τελευταία συνάντηση κουβανού και αμερικανού προέδρου ανάγεται στο 1956, πριν από σχεδόν 60 χρόνια!

Η πρώτη χειραψία Κάστρο - Ομπάμα έγινε τέλη του 2013 στην τελετή μνήμης για τον πρώην πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Νέλσον Μαντέλα. Ένα χρόνο αργότερα σε τηλεφώνημά τους οι δύο ηγέτες αποφάσισαν τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων.

Γιατί όμως οι ΗΠΑ επιθυμούν να γυρίσουν σελίδα στις σχέσεις τους με την Κούβα; Ο Καρλ Μίτσαμ από το αμερικανικό Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών δηλώνει στην DW:«Η Κούβα δεν είναι πλέον αυτό που ήταν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Δεν είναι πια δορυφόρος της Μόσχας. Έτσι ότι ίσχυε παλαιότερα επί Σοβιετικής Ένωσης δεν ισχύει σήμερα». Ο πρόεδρος Ομπάμα γνωρίζει ότι η Κούβα δεν λαμβάνει παρά ελάχιστη βοήθεια από τη Ρωσία. Η Αβάνα εξαρτάται σήμερα από τις εισαγωγές πετρελαίου από την Βενεζουέλα, η οποία λόγω της κακής οικονομικής διαχείρισης και της χαμηλής τιμής του πετρελαίου βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση.

Προσέγγιση για να ξεφορτωθούν το καθεστώς;

Η βελτίωση των σχέσεων ΗΠΑ-Κούβας όμως δεν οφείλονται μόνο σε πρωτοβουλία του Μπάρακ Ομπάμα, θεωρεί ο Μαρκ Βάισμπροτ από το Κέντρο Οικονομικής και Πολιτικής Έρευνας: «Σε όσους έχουν λόγο και ρόλο στην αμερικανική εξωτερική πολιτική επικρατεί η άποψη ότι με την προσέγγιση των δύο χωρών οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να ξεφορτωθούν μια ώρα αρχύτερα το καθεστώς της Αβάνας. Ουδείς γνωρίζει ωστόσο αν η θέση αυτή θα επιβεβαιωθεί», εκτιμά ο αμερικανός ειδικός.

Για την αποκατάσταση των σχέσεων η Κούβα απαιτεί από τις ΗΠΑ τη διαγραφή από τον κατάλογο χωρών που υποθάλπουν την διεθνή τρομοκρατία. Η Ουάσιγκτον δείχνει έτοιμη να ανταποκριθεί στο αίτημα υπό την προϋπόθεση ότι η Αβάνα θα σεβαστεί θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Και εδώ η κουβανική ηγεσία εμφανίζεται αδιάλλακτη. Σύμφωνα με πληροφορίες μόνο τον περασμένο μήνα προχώρησε σε συλλήψεις εκατοντάδων αντικαθεστωτικών.

Στο τέλος της Συνόδου ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα ανακοινώσει νέες πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, αλλά και την συνεργασία μεταξύ των αμερικανικών κρατών σε ενεργειακά ζητήματα καθώς και την περιβαλλοντική πολιτική. Ανοιχτό παραμένει ωστόσο αν θα υπάρξει αυτή τη φορά κοινό ανακοινωθέν. Στις δύο τελευταίες Συνόδους το 2009 και το 2012 μια γεφύρωση των διαμετρικά αντίθετων απόψεων των αμερικανικών χωρών δεν στάθηκε δυνατή και έτσι η διοργάνωση έκλεισε χωρίς κοινή ανακοίνωση των αμερικανικών χωρών.

Miodrag Soric / Στέφανος Γεωργακόπουλος