Οικονομική άνοιξη στο Μπουένος Άιρες;

«Ο Μάκρι βιώνει μια χρυσή στιγμή», γράφει ο γνωστός σχολιαστής στην λατινοαμερικανική έκδοση της ισπανικής εφημερίδας El Pais, τονίζοντας ότι ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής «απέδειξε ότι μπορεί να περάσει από το Κογκρέσο σημαντικά νομοσχέδια παρά την αντίσταση της αντιπολίτευσης. Και τώρα τον επισκέπτεται ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα».

Η Αργεντινή επέστρεψε στη διεθνή σκηνή μετά από χρόνια απομόνωσης στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής υπό τις κυβερνήσεις του Νέστορ και της Κριστίνα Κίρχνερ. (2003-2015). Σήμερα η χώρα στρέφεται ξανά στους αλλοτινούς της συμμάχους. Ήδη τον προηγούμενο Φεβρουάριο ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι επισκέφθηκαν τον εκλεγέντα στις 22 Νοεμβρίου 2015 πρόεδρο της Αργεντινής. Χθες ξεκίνησε η διήμερη επίσκεψη του επικεφαλής του Λευκού Οίκου. Η τελευταία παρουσία αμερικανού προέδρου στο Μπουένος Άιρες ήταν πριν από 11 χρόνια. Η επίσκεψη Ομπάμα είναι πάντως αμφιλεγόμενη. Ένας -συμβολικός- λόγος είναι ότι ο αμερικανός πρόεδρος προσγειώθηκε 24 ώρες πριν από τη συμπλήρωση 40 ετών από το δικτατορικό πραξικόπημα στην Αργεντινή (24.3.1976). Ο Αδόλφο Πέρες Εσκιβέλ, αργεντινός καλλιτέχνες και ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα που τιμήθηκε το 1980 με το Νόμπελ Ειρήνης, είχε καλέσει με ανοικτή του επιστολή τον Μπαράκ Ομπάμα να μεταθέσει την άφιξή του. Όπως είπε, «αυτή την ημέρα δεν είναι ευπρόσδεκτος» επειδή «οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από όλες τις απόπειρες αποσταθεροποίησης στην (σ.σ. αμερικανική) ήπειρο».

Αντιθέτως, για τον Μαουρίτσιο Μάκρι η επίσκεψη Ομπάμα δεν θα μπορούσε να γίνει σε καλύτερη στιγμή. Με τη στήριξη του αμερικανού προέδρου φιλοδοξεί να βάλει «τελεία και παύλα» στην κρίση χρέους της χώρας του μετά και την πρόταση συμβιβασμού που κατέθεσε τον περασμένο Φεβρουάριο στους πιστωτές της Αργεντινής. Η πρόταση αυτή προβλέπει καταβολή από την Αργεντινή 6,5 δις δολαρίων σε έξι hedge funds και 1,3 δις δολαρίων σε μια ομάδα ιταλών επενδυτών. Τα ποσά αυτά αντιστοιχούν σε περίπου 75% των επίσημων απαιτήσεων.

Επιφυλάξεις αλλά και θριαμβολογία για τη συμφωνία

Μετά την κρατική χρεοκοπία του 2001 μόλις 7% των πιστωτών δεν έκανα δεκτή την παραγραφή μέρους των δεσμεύσεων της χώρας και προσέφυγαν στο δικαστήριο. Σε αυτούς τους πιστωτές συγκαταλέγονται και τα αμερικανικά hedge funds NML και Aurelius, τα οποία είχαν αγοράσει ομόλογα της χώρας σε εξευτελιστικές τιμές. Η απόφαση αμερικανικού δικαστηρίου το 2012, που καλούσε την Αργεντινή να εκπληρώσει κατά προτεραιότητα τις υποχρεώσεις της προς τους πιστωτές που είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη, σκλήρυνε το μέτωπο της αντιπαράθεσης με την Κριστίνα Κίρχνερ, η οποία έκανε λόγο για «οικονομική τρομοκρατία». Η διαμάχη οδήγησε σε ένα είδος «τεχνικής χρεοκοπίας», καθώς από τον Αύγουστο του 2014 η Αργεντινή είχε αποκοπεί από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές.

Η πρόσβαση της χώρας στις αγορές αποκαταστάθηκε και πάλι μετά την υποβολή πρότασης συμβιβασμού στους εκπροσώπους των hedge funds, οι οποίοι την έκαναν δεκτή. Το κοινοβούλιο της Αργεντινής ενέκρινε τη συμφωνία στις 15 Μαρτίου και μάλιστα παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν διέθετε την απαιτούμενη πλειοψηφία. Μετά από αυτόν τον πολιτικό θρίαμβο για τον πρόεδρο Μάκρι, η εκκρεμούσα έγκριση της Γερουσίας στο τέλος του τρέχοντος μήνα θεωρείται βέβαιη.

Ωστόσο, η επιστροφή της Αργεντινής στις διεθνείς κεφαλαιαγορές της στοιχίζει πολύ ακριβά. Προκειμένου να ανταποκριθεί σε όλες τις οικονομικές του δεσμεύσεις το Μπουένος Άιρες καλείται να υπογράψει δανειακές συμφωνίες ύψους 12,5 δις δολαρίων. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής Άλεξ Κίσιλοφ προειδοποιεί για επιστροφή των κερδοσκόπων στη χώρα. Αντιθέτως, ο διάδοχός του, Αλφόνσο Πρατ-Γκέι εκφράζεται με ενθουσιασμό για τη συμφωνία, τονίζοντας ότι «για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια η Αργεντινή απελευθερώνεται πραγματικά από τα δεσμά της χρεοκοπίας».

Άστριντ Πράνγκε ντε Ολιβέιρα / Άρης Καλτιριμτζής