Οι τρομοκράτες του Σινά

Πριν από μία εβδομάδα το αιγυπτιακό παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους πανηγύριζε για τη συντριβή του ρωσικού Airbus στη χερσόνησο του Σινά. «Οι μαχητές του Χαλιφάτου κατάφεραν να καταρρίψουν ένα ρωσικό αεροσκάφος πάνω από τη χερσόνησο του Σινά» είχαν αναρτήσει αιγύπτιοι τζιχαντιστές στο twitter. Το Ισλαμικό Κράτος (IS) από την πλευρά του επιμένει ότι ήθελε να εκδικηθεί τη Ρωσία για τις αεροπορικές επιθέσεις που έχει ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο κατά στόχων του ΙS στη Συρία. Μέχρι σήμερα το σενάριο αυτό δεν επιβεβαιώνεται από τις αρμόδιες αιγυπτιακές και ρωσικές αρχές, ωστόσο από την πλευρά τους, αμερικανικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες δεν το έχουν αποκλείσει.

Kατακερματισμός ισλαμιστικών τρομοκρατικών οργανώσεων

Το παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους που αυτοαποκαλείται «Επαρχία Σινά» είναι εξαιρετικά ισχυρό στην περιοχή. Ωστόσο δεν είναι η μόνη τρομοκρατική οργάνωση που δρα ανενόχλητη στη χερσόνησο του Σινά. Σε ανταγωνισμό προς το Ισλαμικό Κράτος βρίσκεται παραδοσιακά η Αλ Κάιντα, που επίσης μέσω της τζιχάντ (ιερού πολέμου) προσπαθεί να εδραιώσει την κυριαρχία της στην ευρύτερη περιοχή. Στο βόρειο τμήμα της Αιγύπτου δραστηριοποιείται επίσης από το 2011 το δίκτυο «Ανσάρ Μπάιτ Ακ Μάντις», σε ελεύθερη απόδοση Υποστηρικτές της Ιερουσαλήμ. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ακόμη και μεταξύ της «Επαρχίας Σινά» και του Ισλαμικού Κράτους, που έχει εδραιώσει την κυριαρχία του στη Συρία και το Β. Ιράκ, δεν υπάρχει πάντα ταύτιση σε όλα τα θέματα.

Από την άλλη, αντίπαλος δέος τόσο στην «Επαρχία Σινά» όσο και στο Ισλαμικό Κράτος είναι επίσης η τρομοκρατική οργάνωση «Νταές Αλ Ισλάμ» (Στρατός του Ισλάμ), το οποίο βρίσκεται πιο κοντά στην Αλ Κάιντα αλλά και τη ριζοσπαστική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς. Μια άλλη ισλαμιστική οργάνωση μικρότερης εμβέλειας, η οποία ωστόσο το 2013 ανέλαβε την ευθύνη για μεγάλο τρομοκρατικό χτύπημα κατά αιγυπτιακών και ρωσικών μυστικών υπηρεσιών στην πόλη Ράφα, στα σύνορα με τη Λωρίζα της Γάζας, είναι η «Τζαντ Αλ Ισλάμ» (Mαχητές του Ισλάμ). Η ημέρα της επίθεσης, 11η Σεπτεμβρίου, παρέπεμπε στην επίθεση της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους το 2001.

Πόλεμος όλων εναντίον όλων

Με μια πρώτη ανάλυση της «γεωγραφίας» των τρομοκρατικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή μπορεί κανείς εύκολα να αντιληφθεί την πολυπλοκότητα των συσχετισμών. Εδώ και ένα χρόνο ο αιγυπτιακός στρατός από κοινού με μυστικές υπηρεσίες έχουν εξαπολύσει έναν άτυπο πόλεμο εναντίον των ισλαμιστικών οργανώσεων, οι οποίες ανταπαντούν με τρομοκρατικά χτυπήματα. Μέχρι στιγμής πάντως ασαφής παραμένει ο αριθμός των μαχητών ισλαμιστικών τρομοκρατικών δικτύων που βρίσκονται στην περιοχή. Άλλοι κάνουν λόγο για μερικές εκατοντάδες κι άλλοι για χιλιάδες τζιχαντιστές. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελετών Μέσης Ανατολής «Ταχρίρ» με έδρα την Ουάσιγκτον, οι τρομοκρατικές οργανώσεις στην ευρύτερη περιοχή του Σινά διαθέτουν σύγχρονα οπλικά συστήματα, ακόμη και συστήματα αεράμυνας. Σύμφωνα μάλιστα με το Κέντρο Μελετών για Θέματα Ασφάλειας του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Ζυρίχης η «Επαρχία Σινά» συνεργάζεται σε θέματα στρατιωτικού χαρακτήρα με τους «Υποστηρικτές της Ιερουσαλήμ».

Όλες αυτές οι τρομοκρατικές οργανώσεις, παρά τις διαφορές τους, έχουν και κάποιες κοινές συνισταμένες. Επωφελούνται από τις εγγενείς αδυναμίες του αιγυπτιακού στρατού να ελέγξει την περιοχή καθώς επίσης και από τη φυσική γεωγραφία της δύσβατης χερσονήσου του Σινά. Στην περιοχή ανθεί το λαθρεμπόριο και οι παράνομες δραστηριότητες, ενώ το γεγονός ότι η κεντρική κυβέρνηση του Καΐρου έχει παραιτηθεί από τις προσπάθειες να επαναφέρει την τάξη, δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την κυριαρχία των τρομοκρατών.

Αντρέας Γκορζέφσκι / Δήμητρα Κυρανούδη