Ο πόλεμος διχάζει το κίνημα Fridays For Future

Πριν λίγο καιρό μπορούσε να κατεβάζει εκατομμύρια ανθρώπους στους δρόμους, τώρα όμως αντιμετωπίζει μία μεγάλη δοκιμασία: το διεθνές κίνημα για το κλίμα Fridays For Future (FFF) κινδυνεύει με διάσπαση λόγω του πολέμου στη Γάζα - και υποχρεώνει το γερμανικό παράρτημα του κινήματος να λάβει μία μεγάλη απόφαση.

«Είναι ένα μεγάλο βήμα χωρίς προηγούμενο», όπως δήλωσε το Fridays for Future Γερμανίας στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa). Το γερμανικό παράρτημα αποστασιοποιείται από το παγκόσμιο δίκτυο του κινήματος και οι κοινές δράσεις θα διακοπούν.

Πώς ξεκίνησαν όλα;

Πριν λίγες ημέρες ο διεθνής λογαριασμός του κινήματος έκανε μία ανάρτηση στο Instagram με τίτλο «Πώς τα δυτικά μέσα ενημέρωσης σας κάνουν πλύση εγκεφάλου για να ταχθείτε στο πλευρό του Ισραήλ», αναφέροντας μεταξύ άλλων πως τα μέσα ενημέρωσης αποκρύπτουν το γεγονός ότι η Χαμάς και οι επιθέσεις της στο Ισραήλ είναι αποτέλεσμα «75 ετών καταπίεσης και εθνοκάθαρσης των Παλαιστινίων». Πλέον το κείμενο έχει κατέβει.

Το προηγούμενο διάστημα η Γκρέτα Τούνμπεργκ, το ΄κατ' εξοχήν πρόσωπο του κινήματος, είχε εκφράσει αρκετές φορές την αλληλεγγύη της προς τους Παλαιστίνιους. Σε πρόσφατη διαδήλωση για το κλίμα κρατούσε και ένα πλακάτ που έγραφε «Δικαιοσύνη για την Παλαιστίνη».

Το γερμανικό FFF αποστασιοποιείται

Λόγω αυτών το γερμανικό FFF θέλησε να πάρει τις αποστάσεις του: «Όχι, ο διεθνής λογαριασμός του κινήματος δεν μιλάει εκ μέρους μας», έγραψε η ομάδα στο X (πρώην Twitter). «Όχι, δεν συμφωνούμε με το περιεχόμενο». Η Λουίζα Νοϊμπάουερ, η πιο γνωστή Γερμανίδα ακτιβίστρια της οργάνωσης, εξέφρασε στο dpa την «απόλυτη αλληλεγγύη προς τους Εβραίους», καταδικάζοντας απερίφραστα «την τρομοκρατία της Χαμάς».

Από την πλευρά της η υπουργός Περιβάλλοντος Στέφι Λέμκε από το κόμμα των Πρασίνων δήλωσε στο Γερμανικό Δημοσιογραφικό Δίκτυο (RND) πως αυτή η στάση της Τούνμπεργκ και του FFF International «καταστρέφει τη μεγάλη εμπιστοσύνη που έχουν πολλοί άνθρωποι, ιδίως οι νέοι, στην ακεραιότητα του κινήματος».

Απλώς ένα κίνημα για το κλίμα;

Πάντως, η πρωτοβουλία του Fridays for Future, που ξεκίνησε από την Τούνμπεργκ το 2018, δεν αυτοπροσδιορίζεται απλώς ως ένα κίνημα για την προστασία του κλίματος. «Αγωνιζόμαστε για τη δικαιοσύνη και στεκόμαστε απέναντι σε κάθε διάκριση. Είναι σημαντικό να υψώνουμε το ανάστημά μας και να αντιδρούμε στην αδικία», έχει δηλώσει το γερμανικό τμήμα του FFF. Το κίνημα είχε εξάλλου εκφράσει με σαφήνεια και την αλληλεγγύη του προς την Ουκρανία κατά τη ρωσική εισβολή.

Το Fridays for Future είναι ουσιαστικά ένα δίκτυο από ανεξάρτητες ομάδες ανά την υφήλιο. Επομένως, παρ' ότι η Γκρέτα Τούνμπεργκ θεωρείται συνήθως ως η κεντρική φωνή του κινήματος, δεν αποτελεί κάποιου είδους κεντρικό συντονιστή που χαράζει τις θέσεις του. «Κανείς δεν μπορεί να μιλήσει ως άτομο εκ μέρος ενός παγκόσμιου κινήματος», τονίζει το FFF Γερμανίας.

Μετά την αντιισραηλινή ανάρτηση το Κεντρικό Συμβούλιο Εβραίων της Γερμανίας αντέδρασε, με τον πρόεδρο Γιόζεφ Σούστερ να δηλώνει στην Bild πως «περιμένω από τη Λουίζα Νοϊμπάουερ και το Fridays for Future Γερμανίας να αποστασιοποιηθούν πραγματικά, να αλλάξουν το όνομα της οργάνωσης και να διακόψουν κάθε επαφή με το Fridays for Future International».

Η απειλή της διάσπασης μεγαλώνει

Αυτήν την περίοδο το Fridays for Future βιώνει ίσως τη μεγαλύτερη εσωτερική κρίση της ιστορίας του. Σε λίγες εβδομάδες θα γίνει στο Ντουμπάι η Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα, κατά τη διάρκεια της οποίας ακτιβιστές από όλον τον κόσμο διοργανώνουν διαδηλώσεις. Οι δράσεις αυτές θα αποτελέσουν δοκιμασία για το FFF Γερμανίας, το οποίο καλείται μεν να αποστασιοποιηθεί, με κίνδυνο όμως να χάσει σε μεγάλο βαθμό την επιρροή που έχει, εάν αποσχιστεί από το διεθνές δίκτυο του κινήματος.

Πάντως, μία τέτοια απόσχιση είναι μάλλον απίθανη. Το γερμανικό τμήμα του κινήματος έχει συμβάλει σημαντικά στην ευαισθητοποίηση για την προστασία του κλίματος και έχει ασκήσει ιδιαίτερα μεγάλες πιέσεις με τις ακτιβιστικές του δράσεις στους δρόμους της χώρας. Το Fridays for Future προωθούσε μέχρι στιγμής την άποψη πως η κλιματική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μονάχα σε ένα πλαίσιο διεθνούς αλληλεγγύης. Ένα μήνυμα που σε περίπτωση διάσπασης θα αποδυναμωθεί απολύτως - σημαίνοντας ίσως και το τέλος του κινήματος.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς