Ο Πάπας υψώνει τείχη στη μαφία

Η επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου σε μία από τις φτωχότερες γωνιές της Ιταλίας το περασμένο Σαββατοκύριακο είχε μία ιδιαίτερη νότα. Κατά τη διάρκεια εκκλησιαστικής λειτουργίας στην Καλαβρία της νότιας Ιταλίας καταφέρθηκε με πύρινο λόγο κατά της τοπικής μαφίας Ντραγκέτα, καλώντας άπαντες σε συστράτευση για την καταπολέμηση του κακού που ενσαρκώνει. 200.000 πιστοί άκουσαν τον προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να χαρακτηρίζει «αφορισμένα» τα μέλη της μαφίας. Πρόκειται για μία αξιοσημείωτη κίνηση, καθώς κανένας προκάτοχος του Πάπα Φραγκίσκου δεν είχε προβεί σε κάτι ανάλογο.

Ωστόσο, τα λόγια του Πάπα, που χαιρετίστηκαν από την πλειοψηφία των πιστών, δεν καλύπτονται από το Εκκλησιαστικό Δίκαιο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, σχολιάζει ο Τόμας Σούλερ, ιστορικός και καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Μύνστερ. Όπως εξηγεί στο μικρόφωνο της DW, «πρέπει να εκληφθεί ως πολιτική χειρονομία, καθώς ο αφορισμός (σ.σ. βάσει του Εκκλησιαστικού Δικαίου) πρέπει να αφορά πάντα συγκεκριμένο άτομο και να επιβάλλεται με αναφορά σε αποδεδειγμένη πράξη και στις νομικές της συνέπειες».

Αμφίβολη η αποτελεσματικότητα του αφορισμού

Το 1994 οι επίσκοποι της Σικελίας με έγγραφό τους ανέφεραν μεταξύ άλλων ότι «η μαφία ανήκει χωρίς εξαίρεση στο βασίλειο της αμαρτίας» και ότι τα μέλη και οι ακόλουθοί της βρίσκονται ως εκ τούτου εκτός της εκκλησίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο εν λόγω έγγραφο δεν αναφερόταν ρητά η λέξη αφορισμός.

Ο Τόμας Σούλερ επισημαίνει ότι η τολμηρή κίνηση του Πάπα Φραγκίσκου απέναντι στους εκπροσώπους του οργανωμένου εγκλήματος ταιριάζει στο ύφος του, καθώς, όπως υπογραμμίζει, συνηθίζει να καταφέρεται έντονα κατά των αμαρτωλών δομών. Ο γερμανός θεολόγος υπενθυμίζει την πρόσφατη επιστολή του Ποντίφικα, με την οποία στηλίτευσε τον αχαλίνωτο καπιταλισμό.

Για το αν το μήνυμα του αφορισμού που έστειλε ο Πάπας Φραγκίσκος θα φτάσει στα αυτιά εκείνων στους οποίους απευθύνεται, μόνο υποθέσεις μπορεί να κάνει κανείς, εκτιμά ο Τόμας Σούλερ. Όπως επισημαίνει, «σημαντικό στοιχείο σε αυτό το μήνυμα είναι η κοινωνική κατακραυγή που εκφράζει. Όμως, είμαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός για το αν θα επιφέρει τη μεταστροφή ορισμένων».

Klaus Krämer/ Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου