Ο Θάνος Μικρούτσικος στην Κολωνία

Η συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου, το βράδυ της Δευτέρας (01.12) στην Κολωνία, ήταν για όσους την παρακολούθησαν μια ισχυρή δόση έντεχνου τραγουδιού, από αυτές που παίρνεις, συνήθως, μόνο στην Ελλάδα. Πολλά από τα γνωστά τραγούδια ήταν εκεί. Από τον «Σταυρό του Νότου» μέχρι το «Εμπάργκο», από τα «Πολιτικά Τραγούδια» μέχρι τα «Τροπάρια για Φονιάδες» και τα «Τραγούδια της Λευτεριάς». Εύλογο το ενδιαφέρον του κοινού για τις μελοποιήσεις του Μπέρτολτ Μπρεχτ με τις οποίες, πολύ σωστά, ξεκίνησε η συναυλία.

Το ιδιαίτερο στοιχείο της συναυλίας στην Κολωνία, αλλά και εκείνης που προηγήθηκε μια μέρα νωρίτερα στην Φρανκφούρτη, ήταν η λιτή ενορχήστρωση για μόλις δύο μουσικούς: τον Θάνο Μικρούτσικο (πιάνο) και τον Θύμιο Παπαδόπουλο (πνευστά). Ήταν χωρίς αμφιβολία μια πρόκληση τόσο για τους καλλιτέχνες επί σκηνής, όσο και για το κοινό. Αν κρίνουμε πάντως από τις αντιδράσεις των θεατών, το εγχείρημα ήταν επιτυχές. Ίσως και επειδή η ενορχήστρωση δρούσε ακόμα και απελευθερωτικά για πολλά γνωστά τραγούδια, που κέρδιζαν από τον διαφορετικό τρόπο παρουσίασης. Ακόμα και το σόλο κλαρίνο στο κλασικό τραγούδι «Σταυρός του Νότου» καταχειροκροτήθηκε από το ενθουσιασμένο κοινό. Γεγονός που οφείλεται κυρίως στον εξαιρετικό Θύμιο Παπαδόπουλο, ο οποίος με δεξιοτεχνία, αλλά προπαντός συναίσθημα αποδείχθηκε ισότιμος και ισάξιος εταίρος (και ίσως κάτι παραπάνω) του Θάνου Μικρούτσικου και της Ρίτας Αντωνοπούλου.

Ένα αστείρευτο πάθος για τη μουσική!

Μιλήσαμε με τον Θάνο Μικρούτσικο και την Ρίτα Αντωνοπούλου για τις εμφανίσεις τους στη Γερμανία, την συνεργασία τους, αλλά και το τόσο σημαντικό καλλιτεχνικό παρελθόν του έλληνα δημιουργού. Ξεκινήσαμε την κουβέντα από την ενορχήστρωση της συναυλίας:

«Ξεκινώ από μια κουβέντα του Σεφέρη, εκεί γύρω στη δεκαετία του ΄50: “Φορτώσαμε το τραγούδι μας με πολλά τραγούδια και το βαρύναμε. Καιρός να το απογυμνώσουμε για να βρούμε την ουσία του“. O Σεφέρης δεν αναφέρονταν μόνο στο τραγούδι, μιλούσε για την ποίηση, για κάθε μορφή τέχνης. Και είχε απόλυτο δίκιο. Με τη μορφή τού τρίο για φωνή, πιάνο και πνευστά, εάν έχεις έναν τραγουδιστή και ένα μουσικό, όπως ο Θύμιος ο Παπαδόπουλος, που είναι σε θέση να ξεπερνούν τα όριά τους στη σκηνή και να είναι μουσικοί όλου του φάσματος και όχι ενός μόνο κομματιού μπορείς να τα καταφέρεις. Όποιο κομμάτι της συναυλίας και να πάρεις η ουσία είναι η ερμηνεία της Ρίτας, ο τρόπος παιξίματος του Θύμιου Παπαδόπουλου σε διάφορα πνευστά, το πιάνο το δικό μου. Δηλαδή είναι περισσότερο ο τρόπος που γίνονται αυτά. Ακόμα κι αν είχα τη δυνατότητα να έχω μαζί μου δέκα ή δώδεκα μουσικούς ή τέσσερεις τραγουδιστές λέω με απόλυτη ειλικρίνεια ότι θα προτιμούσα το τρίο».

Μια ερμηνεύτρια με δική της σφραγίδα

Στο πλευρό του συνθέτη, η τραγουδίστρια Ρίτα Αντωνοπούλου, η οποία εδώ και οκτώ χρόνια είναι η κύρια ερμηνεύτρια των τραγουδιών του Θάνου Μικρούτσικου. Η σύγχρονη φωνή της είναι σαφώς διαφορετική από τις κλασικές πια γυναικείες φωνές που συνεργάστηκαν στο παρελθόν με τον έλληνα συνθέτη. Είναι εξίσου ικανή όμως να βάλει με την ερμηνεία της τη δική της σφραγίδα σε μερικά από τα πιο αγαπητά τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου. Επιπλέον η φωνή της έχει την ικανότητα να μεταφέρει ακόμα και πολύπλοκα έντεχνα τραγούδια σε ακροατές που δεν ανήκουν οπωσδήποτε στο παραδοσιακό κοινό του έντεχνου.

Ρωτήσαμε την Ρίτα Αντωνοπούλου τι είναι αυτό που την εντυπωσιάζει στον Θάνο Μικρούτσικο ακόμα και μετά από αρκετά χρόνια συνεργασίας: «Έχει ένα αστείρευτο πάθος! Αστείρευτο πάθος γι αυτό που κάνει και αγάπη για τη μουσική που είναι τόσο σημαντικό, τόσο πηγαίο και τόσο αναγκαίο για εκείνον που νοιώθω ότι αν του έλεγαν αύριο δεν παίζεις άλλο θα τον…..χάναμε μετά από λίγο. Έτσι πιστεύω!».

Η Ρίτα Αντωνοπούλου γαλουχήθηκε με τον Σταμάτη Κραουνάκη ως μέλος της ομάδας Σπείρα Σπείρα πριν ξεκινήσει η συνεργασία με τον Θάνο Μικρούτσικο το 2006. Ήταν η απαραίτητη προετοιμασία για να καταφέρει να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις που ακολούθησαν;

«Η ομάδα Σπείρα Σπείρα και ο Σταμάτης Κραουνάκης συνέβαλαν στο να απελευθερωθώ περισσότερο και να μάθω μια πιο θεατρική εκφορά του λόγου, η οποία με βοήθησε στο τραγούδι πάνω στη σκηνή. Αυτό ο Θάνος Μικρούτσικος το ζητά και το εκτιμά. Είναι ίσως το πρώτο πράγμα που εκτίμησε σε μένα όταν με άκουσε για πρώτη φορά…….». Και ο Θάνος Μικρούτσικος συμπληρώνει: «Συν την πειθαρχία που απαιτείται για τη δουλειά μας. Αυτά τα πράγματα της τα έδωσε ο Κραουνάκης την περίοδο που η Ρίτα βρίσκονταν στην Σπείρα Σπείρα».

Η μοναδικότητα της Μαρίας Δημητριάδη

Ο Θάνος Μικρούτσικος συνεργάστηκε τις τελευταίες δεκαετίες με τις κορυφαίες ελληνίδες τραγουδίστριες για τις οποίες μόνο τα καλύτερα λόγια είχε να πει. Παρόλα αυτά του ζητήσαμε, κλείνοντας την κουβέντα, να μας πει ποιά ξεχωρίζει……

«Δεν μπορώ να μην σταματήσω στη Μαρία Δημητριάδη. Πρώτον, ξεκινήσαμε μαζί και φτιάξαμε και εκείνη και εδώ τον μουσικό μου τρόπο. Και αυτό σε καθορίζει. Δεύτερον, κάναμε με την Ρίτα Αντωνοπούλου, αλλά και άλλους ένα πείραμα. Τους είπα βάλτε να ακούσετε ένα δίσκο που κάναμε μαζί με την Μαρία Δημητριάδη το 1975. Αισθάνεσαι ότι αυτή η κοπέλα έκανε τη ηχογράφηση χθες το απόγευμα. Αν πάρετε όλων των μεγάλων τραγουδιστριών τις ερμηνείες τους εκείνης της περιόδου θα διαπιστώσετε ότι είναι έτη φωτός μακριά. Την κάθε χρονική στιγμή η Δημητριάδη δεν ήταν μόνο επική και μόνο λυρική ήταν ταυτοχρόνως και τα δύο με αποτέλεσμα να είναι η μόνη ελληνίδα τραγουδίστρια που μπορούσες να την χαρακτηρίσεις τραγουδίστρια δραματική, όρο που χρησιμοποιούμε μόνο στην όπερα».

Στέφανος Γεωργακόπουλος