Ο ευρωπαϊκός Νότος «οδηγεί» την οικονομία της ΕΕ

Το περασμένο έτος τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ είχαν μέσο όρο ανάπτυξης 0,4%. «Η γερμανική οικονομία μάλιστα συρρικνώθηκε κατά 0,3%, […] ενώ και η Γαλλία και η Ιταλία δεν παρουσιάζουν μέχρι στιγμής κάποια πειστική δυναμική ανάπτυξης», γράφει το Γερμανικό Δημοσιογραφικό Δίκτυο (RND).

«Το ότι η ΕΕ δεν περιήλθε σε ύφεση το 2023 οφείλεται και στην ισχυρή οικονομική ανάπτυξη των άλλοτε κρατών της κρίσης. Στην Ελλάδα σημειώθηκε πέρυσι οικονομική ανάπτυξη 2%, στην Πορτογαλία 2,3% και στην Ισπανία 2,5% - και φέτος τα τρία κράτη φαίνεται πως θα έχουν και πάλι ισχυρή ανάπτυξη. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 για παράδειγμα η Ευρωζώνη είχε μέσο όρο ανάπτυξης 0,6% σύμφωνα με την Eurostat – στην Ελλάδα το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,1%».

Πού οφείλεται η ανάπτυξη;

«Υπάρχουν πολλοί λόγοι που η οικονομία των κρατών του ευρωπαϊκού Νότου αναπτύσσεται», συνεχίζει το RND. «Ένας λόγος είναι ο τουρισμός: η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ελλάδα σημείωσαν ρεκόρ παραθεριστών πέρυσι και φέτος φαίνεται πως θα τα καταρρίψουν εκ νέου.

Εξαιτίας της μεγάλης εξάρτησης από τον τουρισμό, οι οικονομίες των τριών κρατών παρουσίασαν σημαντική ύφεση κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Γι' αυτό και η ισχυρή ανάπτυξη τώρα είναι και αποτέλεσμα των χρόνων του κορωνοϊού. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στον κλάδο των ακινήτων, ο οποίος δέχθηκε σοβαρό πλήγμα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010 και της κρίσης του ευρώ. Σήμερα ο κατασκευαστικός κλάδος αναπτύσσεται και οι τιμές των ακινήτων ανεβαίνουν.

Επιπλέον, στην ανάπτυξη των κρατών του Νότου συμβάλλει και το ταμείο ανάκαμψης NextGenerationEU, το οποίο δημιούργησε η Ένωση μετά την πανδημία. Μάλιστα, τα κράτη της Νότιας Ευρώπης ωφελούνται από τα κονδύλια και τα χαμηλότοκα δάνεια πολύ περισσότερο από τα κράτη του Βορρά – κάτι που ισχύει ιδίως για την Ελλάδα, η οποία παίρνει τα περισσότερα χρήματα από το ταμείο από κάθε άλλη χώρα σε αναλογία με την οικονομική της παραγωγή».

Είναι βιώσιμο το οικονομικό θαύμα του Νότου;

«Πόσο βιώσιμο είναι όμως το οικονομικό θαύμα του Νότου;», διερωτάται το γερμανικό δίκτυο. «Παρά το γεγονός ότι η κρίση χρέους ανάγκασε την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία να προβούν σε πολλές μεταρρυθμίσεις, οι τρεις χώρες εξακολουθούν να έχουν διαρθρωτικές αδυναμίες». Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, «προειδοποίησε πως βλέπει στην Ελλάδα μία κόπωση σχετικά με την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, προσθέτοντας δε πως υπάρχουν πολλά να γίνουν ακόμα, πρωτίστως στον κλάδο της δικαιοσύνης και της δημόσιας διοίκησης».

Θετικά βήματα γίνονται στην ψηφιοποίηση και τη μετάβαση στις πράσινες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, «τομείς στους οποίους οι χώρες του Νότου σημειώνουν ταχύτερη πρόοδο από πολλά κράτη του Βορρά. Αυτή είναι μια καλή βάση για μία βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Ωστόσο υπάρχουν και κίνδυνοι, όπως είναι η μεγάλη εξάρτηση από την τουριστική βιομηχανία. Στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα έλαβαν χώρα πολλές κινητοποιήσεις εναντίον του υπερτουρισμού – πράγμα που δείχνει ότι η τουριστική ανάπτυξη φτάνει στα όριά της».

Τέλος, μέσα σε αυτά προστίθεται και η κλιματική αλλαγή, η οποία αναμένεται να αποτελέσει «ολοένα και μεγαλύτερη πρόκληση, όχι μόνο για τον τουρισμό, αλλά και για τη γεωργία, επηρεάζοντας σημαντικά και τις τρεις χώρες», καταλήγει το RND.

ΕΕ: Κυρώσεις σε Ισραηλινούς υπουργούς;

Ο Ζοζέπ Μπορέλ, Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, φαίνεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των κυρώσεων της Ένωσης και ορισμένοι Ισραηλινοί υπουργοί – χωρίς να είναι όμως ακόμη βέβαιο ποιοι θα είναι αυτοί – οι οποίοι διαδίδουν μηνύματα μίσους και προβαίνουν σε προτάσεις που αντίκεινται καταφανώς στο διεθνές δίκαιο.

«Οι υπουργοί αυτοί είναι πιθανότατα ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, στον οποίο υπάγεται και η αστυνομία, και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, ο οποίος ελέγχει τις πληρωμές που γίνονται προς την Παλαιστινιακή Αρχή», παρατηρεί η tageszeitung του Βερολίνου. «Αμφότεροι είναι γνωστοί για τις ακροδεξιές θέσεις τους και την εξαιρετικά σκληρή στάση τους απέναντι στους Παλαιστινίους και τους εκπροσώπους τους. Από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023 αμφότεροι κλιμακώνουν συνεχώς την κατάσταση – και με τα λόγια και με τα έργα τους».

Όπως επισημαίνει η γερμανική εφημερίδα, ο Σμότριτς «ήταν αυτός που φιλοσοφούσε δημοσίως για το ότι είναι "ηθικό” να αφεθεί ο άμαχος πληθυσμός της Γάζας να πεινάσει, έως ότου η Χαμάς απελευθερώσει τους περισσότερους από 100 εναπομείναντες Ισραηλινούς ομήρους.

[…] Οι κυρώσεις εναντίον των δύο υπουργών μπορούν πιθανώς να περιορίσουν τους εξτρεμιστές, κάτι που συνάδει απολύτως με το ότι η προστασία του Ισραήλ αποτελεί λόγο του γερμανικού κράτους (Staatsräson). Διότι με τα σχόλια και τις πράξεις τους δεν θέτουν σε κίνδυνο μονάχα την ασφάλεια και την ευημερία των Παλαιστινίων, αλλά και των πολιτών του Ισραήλ.

[…] Τα κράτη-μέλη της ΕΕ ισχυρίζονται πως εξακολουθούν να στηρίζουν τη λύση των δύο κρατών. Και σε αυτό περιλαμβάνεται και ο περιορισμός των σκληροπυρηνικών που την απορρίπτουν».