Νταβός σε συμπληγάδες Ουκρανίας και ύφεσης

Αυτή τη φορά το ραντεβού των ισχυρών δόθηκε τον Μάιο και όχι τον Iανουάριο στο Νταβός της Ελβετίας. Ας όψεται η πανδημία. Τα χιόνια έχουν λιώσει και η "μπρυτ" (ακατέργαστη) αρχιτεκτονική της δεκαετίας του '70 μάλλον απογοητεύει όσους συνήθιζαν να απολαμβάνουν το αλπικό πανόραμα. Κατά τα άλλα πάντως, ο «μύθος του Νταβός» παραμένει ισχυρός. Επιχειρηματίες και πολιτικοί ηγέτες από όλον τον κόσμο συνομιλούν χωρίς επίσημη ατζέντα, ανταλλάσσουν ιδέες, οραματίζονται για το μέλλον.Το παρών δίνει φέτος και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος την Τρίτη το βράδυ θα μιλήσει σε επίσημο δείπνο. Λίγο πριν ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πενταρόφσκι, θα συμμετάσχει σε πάνελ με θέμα την ασφάλεια στην Ευρώπη. 

Σε μήνυμά του προς το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, μέσω τηλεδιάσκεψης, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε για μία ακόμη φορά, πιο αυστηρές κυρώσεις για τη Ρωσία, αλλά και περισσότερη βοήθεια για τη χώρα του. Παράλληλα ξεκαθάρισε τη θέση του για την «επόμενη μέρα», λέγοντας ότι δεν δέχεται να διαπραγματευθεί, παρά μόνο με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν. «Μετά από όλα όσα έχουν κάνει, καταλαβαίνετε ότι δεν υπάρχει μεγάλη επιθυμία για διαπραγμάτευση» λέει ο Ζελένσκι. «Ούτε υπάρχει καμία επιθυμία για συναντήσεις με ενδιάμεσους. Δεν μπορώ να δεχθώ συνάντηση με κανέναν άλλον από τη Ρωσική Ομοσπονδία παρά μόνον τον πρόεδρο. Και αυτό μόνο για να συζητήσουμε τον τερματισμό του πολέμου».

Ρώσοι αξιωματούχοι και επιχειρηματίες δεν έχουν προσκληθεί φέτος. Το «Σπίτι της Ρωσίας», μία επιβλητική βίλα του 1879 στην οποία, όπως αναφέρει ο απεσταλμένος της Γερμανικής Ραδιοφωνίας (DLF) κάποτε γίνονταν τα πιο ξέφρενα πάρτι του Νταβός, θα έμενε κενό. Όμως ο ουκρανός δισεκατομμυριούχος Βίκτορ Πίντσουκ είχε την ιδέα για μία «επιθετική εξαγορά», όπως την αποκαλεί η ελβετική Neue Zürcher Zeitung (NZZ). Αποφάσισε να ενοικιάσει ο ίδιος το «Σπίτι της Ρωσίας» για τις ημέρες του Φόρουμ και να το μετατρέψει σε «Σπίτι για τα εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας», διοργανώνοντας έκθεση με πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Που θα εκδηλωθεί η ύφεση;

Με νωπές ακόμη τις πληγές της πανδημίας στην οικονομία και την αγορά εργασίας, ο πόλεμος στην Ουκρανία εντείνει τον κίνδυνο για παγκόσμια ύφεση, ενώ πυροδοτεί πληθωριστικές πιέσεις στα τρόφιμα και την ενέργεια. Τη Δευτέρα, η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα εκλήθη να απαντήσει στο ερώτημα που απασχολεί όλους: Κινδυνεύει με ύφεση η παγκόσμια οικονομία; «Η απάντηση μου είναι όχι, προς το παρόν», αναφέρει η ίδια. «Δεν μπορώ να το αποκλείσω, άλλωστε τον Απρίλιο είχαμε αναθεωρήσει επί τα χείρω οικονομικές προβλέψεις για 143 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 86% της διεθνούς οικονομίας. Ας παραμείνουμε όμως στα νούμερα. Σήμερα η πρόβλεψή μας είναι +3,6%. Από το +3,6% ως την παγκόσμια ύφεση έχουμε πολύ δρόμο. Το πιθανότερο είναι να δούμε ύφεση σε συγκεκριμένες χώρες».

Ένα ακόμη βασανιστικό ερώτημα είναι αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα υλοποιήσει την υπόσχεσή της για να προχωρήσει, εντός του έτους, στην πρώτη αύξηση επιτοκίων μετά από έντεκα χρόνια, τερματίζοντας την πολιτική των αρνητικών επιτοκίων. Μιλώντας την Τρίτη, από το Νταβός, στο οικονομικό δίκτυο Bloomberg, η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ανέφερε ότι «μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου τα επιτόκια θα βρίσκονται μάλλον σε μηδενικά επίπεδα ή και λίγο πιο πάνω». Η ίδια πάντως δεν αναμένει ύφεση στην ευρωζώνη και αιτιολογεί την πρόβλεψη αυτή με τα χαμηλά επίπεδα ανεργίας, αλλά και τα υψηλά ποσοστά αποταμίευσης.

Αγωνία για την Αφρική

Τα οικονομικά προβλήματα των πλουσιότερων βιομηχανικών χωρών επισκιάζουν τη συζήτηση για τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες της Αφρικής, στα οποία προστίθεται τώρα ο κίνδυνος ευρύτερης επισιτιστικής κρίσης, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Η ολλανδική εφημερίδα De Volkskrant υπενθυμίζει ότι στην Ανατολική Αφρική ένα παιδί πεθαίνει από ασιτία κάθε 48 δευτερόλεπτα, καθώς η περιοχή έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια από μία  πρωτοφανή ξηρασία, τις επιπτώσεις της οποίας μόνο οι εξαγωγές σιτηρών από τη Ρωσία και την Ουκρανία μπορούσαν κάπως να αμβλύνουν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις διεθνών ΜΚΟ απαιτούνται σήμερα τουλάχιστον 46 δισεκατομμύρια δολάρια για να δρομολογηθεί η απαραίτητη επισιτιστική βοήθεια, αλλά μέχρι στιγμής έχουν συγκεντρωθεί μόνο …έξι δισεκατομμύρια.

«Κάτω από το ραντάρ» των βιομηχανικών χωρών η Ρωσία, η Κίνα, αλλά και η Ινδία ενισχύουν την παρουσία τους, αλλά και την επιρροή τους, στις χώρες της Αφρικής. Το φαινόμενο, που έχει επισημάνει στα βιβλία του ο ιδρυτής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ Κλάους Σβαμπ, επιβεβαιώνεται καθημερινά στο Νταβός. Ένα από τα πιο φιλόδοξα επιχειρηματικά σχέδια είναι εκείνο του ινδικού φαρμακευτικού κολοσσού Serum, που έχει ήδη παρουσία στην Ολλανδία και τη Μ.Βρετανία, ενώ τώρα σχεδιάζει να επεκταθεί στην Αφρική. Ο πρόεδρος της Serum Αντάρ Ποναβάλα δηλώνει στο Νταβός ότι «ποτέ δεν υπήρχε καλύτερη εποχή για την παρασκευή εμβολίων» και ότι «σχεδιάζουμε να επεκταθούμε στην αφρικανική ήπειρο. Στην πανδημία που πέρασε είδαμε ότι οι χώρες που δεν είχαν πρόσβαση στο εμβόλιο υπέφεραν. Αναγκάστηκαν να περιμένουν περισσότερο. Και σήμερα θέλουν επενδύσεις. Αναζητούμε λοιπόν το κατάλληλο επενδυτικό περιβάλλον. Μην ξεχνάτε βέβαια ότι πολλές από αυτές τις χώρες δεν έχουν ούτε καν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για την δοκιμή και για την κυκλοφορία των σκευασμάτων…»

Γιάννης Παπαδημητρίου (AP, DPA, NZZ)