Νταβός: Προς μια άλλη παγκοσμιοποίηση;

Η πρώτη ημέρα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός  ολοκληρώθηκε και όλοι φαίνεται να συμφωνούν στο ακόλουθο: η Ευρώπη πρέπει να κινηθεί πολύ προσεκτικά ώστε να παραμείνει ισχυρή γεωπολιτική δύναμη. Βασικός στόχος καθίσταται «να ηγηθεί η Ευρώπη της αγοράς στις πράσινες τεχνολογίες», με όπλο το “Green Deal Industrial Plan”, όπως το παρουσίασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, «ένα βιομηχανικό σχέδιο με διαφοροποιημένη βάση πρώτων υλών, απλούστερους κανονισμούς και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προς τις εταιρείες», ως απάντηση στο αμερικανικό αντιπληθωριστικό πακέτο IRA. Σχολιάζοντας το εν λόγω σχέδιο, η Süddeutsche Zeitung προειδοποιεί πως «η περαιτέρω χαλάρωση των κανόνων επιδότησης εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ καλά θα κάνουν να μην βλέπουν την οικονομική βοήθεια ως ένα βολικό θαύμα και όπλο για όλες τις χρήσεις. Υπάρχουν πιο έξυπνοι τρόποι για να στηρίξουμε την οικονομία». 

Η εφημερίδα του Μονάχου τονίζει ακόμη πως με αυτό το σχέδιο «αυξάνεται ο κίνδυνος τα κράτη-μέλη να εισέλθουν σε έναν αγώνα επιδοτήσεων με τις ΗΠΑ και την Κίνα - ή ακόμα χειρότερα: μεταξύ τους. […] Οι Βρυξέλλες πρέπει να επιτρέψουν περισσότερο τις επιδοτήσεις, αλλά μόνο με πολύ στοχευμένο τρόπο, μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα, μόνο σε ένα μέτριο επίπεδο». Για το γερμανικό μέσο προκρίνονται «η επέκταση της πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, η συνολική βελτίωση των εγχώριων υποδομών και η φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων. […] Πολλές από αυτές τις μεταρρυθμίσεις κοστίζουν χρήματα - αλλά τα δισεκατομμύρια είναι προτιμότερο να δαπανηθούν εκεί παρά σε ένα όργιο επιδοτήσεων».

Όπως σημειώνει η Handelsblatt, φαίνεται πως «οι υπερασπιστές των ελεύθερων αγορών δίνουν μάχη οπισθοφυλακής, καθώς αναδύεται ένα νέο δόγμα: η οικονομία πρέπει να υποταχθεί στη γεωπολιτική, η αποτελεσματικότητα στην ασφάλεια. […] Τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχιστούν όπως πριν από τον πόλεμο. Ο ενεργειακός εκβιασμός της Ρωσίας και η πανωλεθρία γύρω από την κατασκευή του αγωγού Nord Stream 2 κατέστησαν σαφές ότι η οικονομία και η ασφάλεια πρέπει να εξετάζονται από κοινού». Η απο-παγκοσμιοποίηση του εμπορίου δεν φαντάζει σε καμία περίπτωση ως ενδεχόμενο, καθώς «αυτό θα είχε ως συνέπεια όχι μόνο την οικονομική, αλλά και την πολιτιστική αποσύνδεση - και συνεπώς τη σταδιακή διαίρεση του κόσμου». Αντιθέτως, καταλήγει η οικονομική εφημερίδα, «είναι αναγκαία μια ενεργή διαμόρφωση της παγκοσμιοποίησης με κατεύθυνση τη βιωσιμότητα, με δίκαιες και ισότιμες συνθήκες.

Εκλογική εκστρατεία του Ερντογάν σχεδόν με κάθε μέσο

Ενόψει των ερχόμενων εκλογών, ο πρόεδρος Ερντογάν κινείται στα όρια του θεμιτού και επιστρατεύει σχεδόν κάθε μέσο προκειμένου να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες της εκλογικής του επικράτησης. «Από το 2003, πρώτα ως πρωθυπουργός και από το 2014 ως πρόεδρος, ο Ερντογάν άλλαξε βαθιά τη χώρα, εκσυγχρόνισε πολλά, αλλά πιο πρόσφατα έδρασε με ολοένα πιο αυταρχικό τρόπο και με σχεδόν απεριόριστες εξουσίες», σχολιάζει η Süddeutsche Zeitung. «Η αποσύνθεση του κράτους δικαίου και η διαφθορά αποτρέπουν τους επενδυτές. Όλο και περισσότεροι νέοι, μορφωμένοι Τούρκοι προσπαθούν να φύγουν στο εξωτερικό. Η αντιπολίτευση υπόσχεται να αλλάξει και πάλι το Σύνταγμα μετά από μια ενδεχόμενη νίκη, μακριά από την "εκτελεστική προεδρία", πίσω στην κοινοβουλευτική δημοκρατία».

Ο γερμανικός Τύπος σημειώνει πως η ανησυχία του Ερντογάν για μία ενδεχόμενη απώλεια εξουσίας αντανακλάται και στην εξωτερική του πολιτική. «Στους Σουηδούς, η τουρκική ηγεσία παρουσίασε έναν μακρύ κατάλογο ατόμων που αποκαλεί τρομοκράτες και επιμένει να εκδοθούν προκειμένου να αποσύρει το βέτο της για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ», αναφέρει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. 

Ακόμη, η στοχοποίηση και οι έμμεσες απειλές σε βάρος πολιτικών αντιπάλων είναι διαρκώς παρόντα φαινόμενα, όπως παρατηρεί η Süddeutsche Zeitung. «Σε μία από τις σπάνιες φορές που ένας υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είχε μεγάλο τηλεοπτικό χρόνο και ενώ είχε μόλις βυθιστεί στο παιχνίδι ερωτήσεων και απαντήσεων, εμφανίστηκαν βαριά οπλισμένοι άνδρες στην άκρη της οθόνης. Επιπλέον, η επιγραφή: “Sadat”. Η αντιπολίτευση αντέδρασε οργισμένα, παρ’ όλο που η φωτογραφία των ενόπλων αποτελούσε διαφημιστικό πανό. Η Sadat αποτελεί ιδιωτική εταιρεία ασφαλείας, με ιδρυτή έναν πρώην στρατηγό, ο οποίος επιδεικνύει ανοιχτά τις ισλαμιστικές του πεποιθήσεις. Ο Κιλιτσντάρογλου, ηγέτης του κοσμικού CHP, είχε περιγράψει πρόσφατα τη Sadat ως "παραστρατιωτική οργάνωση" και είχε προειδοποιήσει για απειλές κατά της ασφάλειας σε μια χρονιά εκλογών όπου διακυβεύονται τόσα πολλά». Με τον Κιλιτσντάρογλου να είναι «περισσότερο τεχνοκράτης, παρά λαϊκός ήρωας» και ενώ ο ισχυρότερος υποψήφιος και δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, μπορεί να φυλακιστεί, η αντιπολίτευση δεν έχει καταλήξει ακόμη σε υποψήφιο.  «Τον Φεβρουάριο, λέει η Άγκυρα, θα γίνει γνωστό ποιος είναι ο αντι-Ερντογάν», καταλήγει το γερμανικό μέσο.

Γιώργος Πασσάς