Νεοναζιστική οργάνωση NSU: Σκιές και θλίψη

Δύο νεκροί και οκτώ πιστόλια μέσα σε ένα καρβουνιασμένο τροχόσπιτο. Αυτό το φριχτό θέαμα αντίκρισαν οι αστυνομικοί πριν δέκα χρόνια στην Θουριγγία, όταν θέλησαν να πλησιάσουν το τροχόσπιτο για να κάνουν αστυνομικό έλεγχο. Ήταν το τέλος δύο ανδρών, του Ούβε Μπέρχαρντ και του Ούβε Μούντλος. Στις 4 Νοεμβρίου του 2007 έβαλαν φωτιά και αυτοκτόνησαν για να μην πέσουν στα χέρια της αστυνομίας σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή. Μαζί με τον θάνατό τους μπήκε τέλος και στη δράση ενός νεοναζιστικού μορφώματος, της νεοναζιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης NSU.Από το 2000 μέχρι το 2007 εκτέλεσε οκτώ πολίτες με τουρκικές ρίζες, τον Έλληνα Θεόδωρο Βουλγαρίδη, ο οποίος διατηρούσε στο Μόναχο μαγαζί και μια Γερμανίδα αστυνομικό. Επί χρόνια οι διωκτικές αρχές κινούνταν προς την λάθος κατεύθυνση. 'Εστρεψαν τις έρευνες σε κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος και διακίνησης ναρκωτικών. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να εγείρουν υπόνοιες για συμμετοχή των 9 θυμάτων σε ροζ κυκλώματα και εμπορία ναρκωτικών βάζοντας τους συγγενείς τους σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.

Από αδιαφορία μέχρι παρακωλύσεις στην ανεύρεση της αλήθειας

Βαρύ κατηγορώ κατά των γερμανικών ανακριτικών αρχών απηύθυνε στη DW το 2013 η Αγκέλικα Λεξ, η οποία δεν ζει πια, δικηγόρος της χήρας Βουλγαρίδη. Τους επέρριψε τεράστιες ευθύνες για σειρά από λανθασμένους χειρισμούς, από «αστοχίες», παραλείψεις στη δικογραφία σημαντικών στοιχείων που γνώριζαν ήδη από πληρωμένους έμπιστους στους νεοναζιστικούς κύκλους, για καταστροφή σημαντικών ντοκουμέντων, αλληλομπλοκάρισμα μεταξύ των υπηρεσιών που συμμετείχαν στις έρευνες, για αδιάφορη στάση γύρω από 10 δολοφονίες που έφερναν καθαρά νεοναζιστικά χαρακτηριστικά. «Σε όλες τις περιπτώσεις δολοφονιών» υποστήριξε η Γερμανίδα δικηγόρος, «έγιναν εντατικές έρευνες προς όλες τις κατευθύνσεις, ανακρίθηκαν εκατοντάδες μάρτυρες, έγιναν όλες οι πιθανές υποθέσεις, αλλά οι αρχές δεν ρώτησαν ούτε ένα μάρτυρα, αν θα μπορούσε να υποθέσει, ότι πίσω από τις δολοφονίες κρύβονταν ακροδεξιοί. Πόσο μάλλον που οι μυστικές υπηρεσίες μέσω έμπιστων ανθρώπων τους, ακροδεξιών, πληρωμένων με χρήματα των γερμανών φορολογουμένων, γνώριζαν πρόσωπα και πράγματα. Στα έγγραφα δεν υπάρχει, ούτε τέθηκε καν το ερώτημα, αν πίσω από όλους τις εκτελέσεις κρύβονταν νεοναζιστές, και αυτό είναι πρωτοφανές, απαράδεκτο και ακατανόητο». Οι εκτελέσεις της NSU χαράκτηκαν στη συλλογική μνήμη όλων των Τούρκων της Γερμανίας. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η Τουρκική Κοινότητα Γερμανίας. Η εμπιστοσύνη στην αστυνομία και στις υπηρεσίες προστασίας του Συντάγματος διαταράχτηκε και μέχρι και σήμερα οι ζημιές δεν έχουν στην πραγματικότητα αποκατασταθεί, γιατί "μετά σημειώθηκαν κι άλλες ρατσιστικές και ακροδεξιές επιθέσεις που δεν απετράπησαν".

Για την οργάνωση-ομπρέλα των τουρκικών κοινοτήτων βαραίνει πιο πολύ ότι η υπόσχεση που έδωσε τον Φεβρουάριο του 2012 η καγκελάριος Μέρκελ, δεν υλοποιήθηκε. Η Μέρκελ είπε ότι "ως ομοσπονδιακή καγκελάριος της Γερμανίας σας υπόσχομαι ότι θα κάνουμε τα πάντα για να εξιχνιάσουμε τις δολοφονίες, να αποκαλύψουμε τους δράστες, τους βοηθούς και τους ηθικούς αυτουργούς και να τους επιβάλλουμε δίκαιες ποινές". Από τα φαινομενικά τρία μέλη της NSU μόνο η Μπεάτε Τσέπε λογοδότησε ενώπιον του Εφετείου στο Μόναχο και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη όχι ως αυτουργός, αλλά ως συνεργός παρά το ό,τι δεν έριξε ούτε μια σφαίρα. Βεβαίως γνώριζε πολύ καλά τις κινήσεις της οργάνωσης και συζούσε με τους δύο αυτόχειρες δράστες. Επιπλέον οι δικαστές αναγνώρισαν την ιδιαίτερη βαρύτητα της ενοχής της. Ο συγκατηγορούμενός της Ράλοφ Βόλεμπεν καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 10 χρόνων ως προμηθευτής όπλων για συνεργεία σε φόνο. Ο Αντρέ Ε. καταδικάστηκε σε φυλάκισε δυόμιση χρόνων για στήριξη τρομοκρατικής οργάνωσης και ο Χόλγκερ Γκ. σε 3 χρόνια για στήριξη τρομοκρατικής οργάνωσης.Για τις δύο τελευταίες εκκρεμεί ακόμη η απόφαση στην προσφύγή των συνηγόρων στο εφετείο. 

Ανοιχτά ερωτήματα

Η άποψη του Μπένγιαμιν Στράσερ, ειδήμονα σε θέματα εσωτερικής πολιτικής των Φιλελευθέρων, για την υπόθεση συγκλονίζει. "Το έργο των αρχών χαρακτηρίστηκε εν μέρει από χαοτικές συνθήκες και υπαλλήλους, των οποίων η επαγγελματική καταλληλότητα μπορεί να αμφισβητηθεί. Ο βαθμός αξιοπιστίας των πηγών, από τις οποίες οι υπηρεσίες προστασίας του Συντάγματος μπόρεσαν να πάρουν πληροφορίες για τον τρομοκρατικό πυρήνα και τους υποστηρικτές τους από τις πηγές τους, δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί".  Ο Χάγιο Φούνκε, πολιτικός επιστήμων και συγγραφέας του βιβλίου „NSU-Κρατική Υπόθεση" ασκεί κριτική  με ονοματεπώνυμα. "Στο διάστημα πριν ξεσκεπαστεί η οργάνωση ο υπουργός Εσωτερικών της Βαυαρίας Γκίντερ Μπεκστάιν, ήταν κυρίως αυτός που εμπόδισε να στραφούν οι έρευνες προς την κατεύθυνση της νεοναζιστικής εγκληματικότητας, παρά το γεγονός ότι στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Καταπολέμησης του Εγκλήματος υπήρχαν στελέχη που ήθελαν να εξετάσουν κι αυτήν την εκδοχή. Όπως λέει ο Φούνκε, την πληροφορία έχει από τον Γίργκεν Μάουερ, πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας, λίγο πριν πεθάνει αρχές Σεπτεμβρίου. "Αργότερα ο διάδοχός του Χανς-Γκέοργκ Μάασεν, που μετά από  το σκάνδαλο με τα σκισμένα αρχεία, θα έπρεπε κανονικά να κάνει μια νέα αρχή, εμπόδισε την πλήρη διευκόλυνση της υπόθεσης.  

Κυρίως δύο ερωτήσεις προβληματίζουν μέχρι τώρα τους παρατηρητές, ανακριτές, δικηγόρους, συγγενείς, ακόμη και τον διάδοχο του Μάασεν, Τόμας Χάλντενβανγκ. Ποιό ήταν το κίνητρο για την εκτέλεση της αστυνομικού, Μισέλ Κισβέτερ στην πόλη Χάιλμπρον; Πώς ήταν δυνατόν συνεργάτης της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος στο κρατίδιο της Έσσης να βρέθηκε εκεί όταν δολοφονήθηκε ο Χαλίτ Γιοζγκάτ, ιδιοκτήτης Ίντερνετ καφέ, και να μην είδε και να μην άκουσε τίποτα; Ο Φούνκε διατηρεί αμφιβολίες για την επίσημη εκδοχή του τί ακριβώς συνέβη στις 4 Νοεμβρίου του 2011 στο τροχόσπιτο. "Το ό,τι δύο βαριά οπλισμένοι τρομοκράτες, που έχουν βάψει τα χέρια τους στο αίμα, βάζουν τέλος στη ζωή τους, μόλις βλέπουν ένα αστυνομικό αυτοκίνητο να τους πλησιάζει, δεν βγάζει νόημα. Δεν πρόκειται για διπλή αυτοκτονία. Πώς έχασαν τη ζωή τους, δεν το έχουμε μάθει μέχρι σήμερα, Αλλά ούτε μάθαμε για τον κύκλο των υποστηρικτών του πυρήνα της νεοναζιστικής οργάνωσης". Ο Ματίας Κβεντ, κοινωνιολόγος και ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας, ετοιμάζει διδακτορική διατριβή για την νεοναζιστική τρομοκρατική ομάδα. Η γνώμη του είναι ότι δέκα χρόνια μετά δεν έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία ολόκληρου του φακέλου NSU. Υπάρχουν μεγάλα κενά στην κατανόηση όσων συνέβησαν αλλά και γύρω από την τρομοκρατική ομάδα και τους υποστηρικτές τους. Σε ό,τι αφορά στις τουρκικές κοινότητες της Γερμανίας, τα μέλη τους έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στις γερμανικές αρχές ασφαλείας. 

Άνε Μπεατρίς Κλάσμαν, Στέφαν Χάντσμαν/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου