Να μην ξεχαστεί η γενοκτονία στη Ρουάντα

H 6η Απριλίου 1994 ήταν σημαδιακή μέρα για τη Ρουάντα.Το αεροπλάνο του τότε Προέδρου Ζουβενάλ Χαμπιαριμανά που επέστρεφε από την Τανζανία, καταρρίφθηκε από πυραύλους εδάφους-αέρος στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας Κιγκάλι. Όλοι οι επιβαίνοντες σκοτώθηκαν. Δεν είναι ακόμη σαφές ποιος βρισκόταν πίσω από την επίθεση. Ωστόσο, το περιστατικό θεωρείται το έναυσμα για μια γενοκτονία που κράτησε τρεις μήνες, ενώ εκτιμάται ότι μέχρι και ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ο Πρόεδρος Χαμπιαριμανά ανήκε στην πλειονότητα των Χούτου που κατηγορεί τη μειονότητα Τούτσι ότι διέπραξε τη δολοφονία.

Στη Γαλλία τώρα, ένας γιατρός δικάζεται από την Τρίτη στο Παρίσι, με την κατηγορία της συνέργειας σε γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Πρόκειται για την έβδομη δίκη για τη γενοκτονία της Ρουάνταστη Γαλλία. Ο 68χρονος σήμερα γιατρός Σοστέν Μουνιεμανά φέρεται να είχε υπογράψει ανοιχτή επιστολή στήριξης της τότε προσωρινής κυβέρνησης που είχε οργανώσει συστηματικά τη γενοκτονία και να είχε συμμετάσχει σε εγκλήματα. Ο δικηγόρος του Ζαν Υβ Ντυπέ πάντως απορρίπτει όλες τις κατηγορίες.

«Ο πελάτης μου πίστευε ότι η προσωρινή κυβέρνηση θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ανάχωμα στον επαπειλούμενο εμφύλιο πόλεμο» λέει στην DW. Επιπλέον, συμπληρώνει πως η σημερινή κυβέρνηση της Ρουάντα ασκεί πιέσεις σε μάρτυρες να καταθέσουν εναντίον του Σοστέν Μουνιεμανά επειδή θα μπορούσε να γίνει ηγέτης της αντιπολίτευσης.

Επιχειρήματα που έχουν ακουστεί συχνά 

«Η ΜΚΟ Human Rights Watch ανέφερε στην τελευταία της έκθεση ότι η σημερινή κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να σκοτώσει μέλη της αντιπολίτευσης στο εξωτερικό, κυριολεκτικά και μεταφορικά», τονίζει ο δικηγόρος του κατηγορουμένου.

Ωστόσο η δικαστής Ορελιά Ντεβός λέει ότι έχει ακούσει αυτό το επιχείρημα πολύ συχνά. «Όλοι οι κατηγορούμενοι ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη Ρουάντα στην Τανζανία, το οποίο έκλεισε το 2015, προέβαλλαν αυτό το επιχείρημα» δήλωσε, μιλώντας στην DW.

Σύμφωνα με τη Δρα Νικολά Πάλμερ στο King's College του Λονδίνου εκκρεμούν 120 δίκες σε 20 χώρες για τη γενοκτονία στη Ρουάντα και οι 32 από αυτές είναι στη Γαλλία. Για τη νομικό, σημαντικό είναι να μην ξεχαστεί το θέμα, όπως και για τον Ροζέ Κουντέ, καθηγητή Διεθνούς Δικαίου στη Λυών και επικεφαλής του ερευνητικού εργαστηρίου της Unesco «Μνήμη, πολιτισμός και διαπολιτισμικότητα».

«Στο τμήμα μας εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι η γενοκτονία στη Ρουάντα δεν θα ξεχαστεί διότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος νέων γενοκτονιών στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Δίκες όπως αυτή στο Παρίσι θα μπορούσαν να αποτρέψουν νέες γενοκτονίες, επειδή η γενοκτονία ανήκει στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και αφορά όλη την ανθρωπότητα. Οι δράστες δεν πρέπει να αισθάνονται πουθενά ασφαλείς», τονίζει.

Η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί στις 19 Δεκεμβρίου.

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου