Νέος πρόεδρος του CDU o Φρίντριχ Μερτς

Το απόγευμα της Παρασκευής ανακοινώθηκαν στο Βερολίνο τα αποτελέσματα της εσωκομματικής ψηφοφορίας της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης Γερμανίας (CDU) για τον νέο πρόεδρο του κόμματος. Πρώτος αναδείχθηκε με 62,1% ο πρώην πρόεδρος της ΚΟ των χριστιανικών κομμάτων, του CDU και του αδελφού βαυαρικού CSU, ο συντηρητικός Φρίντριχ Μερτς. Ακολουθούν με 25,8% το μέλος του προεδρείου των Χριστιανοδημοκρατών, ο κεντρώος Νόρμπερτ Ρέτγκεν και με 12,1% ο επίσης κεντρώος τέως υπουργός Καγκελαρίας, Χέλγκε Μπράουν. Στην ψηφοφορία συμμετείχαν 254.957 από τα περίπου 400.000 μέλη, δηλαδή το 66% του κομματικού δυναμικού. Το αποτέλεσμα δεν είναι δεσμευτικό, θα πρέπει να επικυρωθεί από το συνέδριο του CDU που θα διεξαχθεί στις 21/22 Ιανουαρίου. Δεδομένου ότι τόσο ο Ν. Ρέτγκεν όσο και ο Χ. Μπράουν έχουν διαβεβαιώσει ότι δεν πρόκειται να θέσουν υποψηφιότητα, η εκλογή του Φρίντριχ Μερτς από τους 1001 συνέδρους θα πρέπει να θεωρείται σίγουρη.

20 χρόνια αντιπαράθεσης με τη Μέρκελ

Δύο φορές στο παρελθόν ο 66χρονος Μέρτς απέτυχε να αναδειχθεί πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών. Την πρώτη φορά ήταν στο κομματικό συνέδριο τον Δεκέμβριο του 2019 μετά την ανακοίνωση της τέως καγκελάριου Άγνκελα Μέρκελ ότι δεν πρόκειται να θέσει ξανά υποψηφιότητα για πρόεδρος. Με μικρή διαφορά κέρδισε τότε το φαβορί της κ. Μέρκελ, η Γενική Γραμματέας του κόμματος Άννεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ. Μετά από λίγο διάστημα η κ. Κραμπ-Καρενμπάουερ ανακοινώνει ότι προτίθεται να παραιτηθεί. Στο συνέδριο που πραγματοποιείται τον Ιανουάριο 2021 αναδεικνύεται πρόεδρος του CDU ο Άρμιν Λάσετ, πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας και άνθρωπος του στενού πολιτικού περιβάλλοντος της τέως καγκελαρίου. Οι απανωτές ήττες του Φρίντριχ Μερτς σχετίζονται οπωσδήποτε με την Άνγκελα Μέρκελ και έχουν ένα προηγούμενο. Το 2000 είχε αναλάβει το αξίωμα του προέδρου της ΚΟ των χριστιανικών κομμάτων. Μετά τις εκλογές του 2002 ο κ. Μέρτς παραμερίζεται και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναλαμβάνει η κ. Μέρκελ. Έκτοτε οι σχέσεις τους είχαν ψυχρανθεί. Ο Φ. Μέρτς αποσύρεται όλο και περισσότερο από την πολιτική. Από το 2009 ως το 2018 εργάζεται ως δικηγόρος, σύμβουλος επιχειρήσεων και μέλος εποπτικών συμβουλίων.

Οι διαφορές με την τέως καγκελάριο δεν περιορίζονται όμως μόνο στο προσωπικό επίπεδο. Σε αντίθεση με την Άνγκελα Μέρκελ, η οποία σταδιακά μετατοπίζει το CDU σε επίπεδο πολιτικών και κοινωνικών θέσεων προς το κέντρο, ο Φρίντριχ Μερτς διατηρεί ένα συντηρητικό και νεοφιλελεύθερο προφίλ. Συνεπώς δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι υποστηρικτές του είναι κυρίως οι κύκλοι του κόμματος που εκφράζουν τα συμφέροντα του επιχειρηματικού κόσμου και η κομματική νεολαία, η οποία ταυτίζεται με τη δεξιά πτέρυγα. Όπως αποδείχθηκε στα προηγούμενα συνέδρια, οι δυνάμεις αυτές, αν και οριακά, απέτυχαν να εξασφαλίσουν μια νίκη του Φ. Μερτς. Οι σύνεδροι, που συνήθως απαρτίζονται από ανώτερα και μεσαία κομματικά στελέχη, στην πλειονότητα τους είναι «Μερκελιστές». Συνεπώς, είναι τουλάχιστον συζητήσιμο αν ο Φρίντριχ Μερτς θα κατάφερνε να εκλεγεί πρόεδρος του CDU, στην περίπτωση που και αυτή τη φορά αποφάσιζε κομματικό συνέδριο. Οι εσωκομματικές εκλογές επιβεβαίωσαν όμως τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ετών, ότι είναι ο επικρατέστερος υποψήφιος των απλών μελών και των οπαδών του κόμματος.

Πρόεδρος όλου του CDU

Σε πρώτες του δηλώσεις μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας ο Φρίντριχ Μερτς τόνισε ότι ως πρόεδρος θα εκπροσωπεί το κόμμα «σε όλο του το φάσμα». Επίσης κατέστησε σαφές ότι η εκλογή του δεν υποδηλώνει ποιος θα είναι ο επόμενος υποψήφιος καγκελάριος των χριστιανικών κομμάτων CDU/CSU. Ανοιχτό άφησε, αν θα διεκδικήσει το αξίωμα του προέδρου της ΚΟ. Ο νυν πρόεδρος Ραλφ Μπρίνκχαουζ έχει πάντως εκφράσει την επιθυμία, να παραμείνει σε αυτή τη θέση. Αλλαγές αναμένονται όμως να γίνουν σε ότι αφορά τη σύνθεση των κεντρικών κομματικών οργάνων. Το πιθανότερο σενάριο είναι ο κ. Μερτς να επιδιώξει την εκπροσώπηση όλων των κομματικών πτερύγων όπως και περισσότερων Ανατολικογερμανών και γυναικών. Ένδειξη των προθέσεών του είναι ενδεχομένως το ότι ως νέο Γενικό Γραμματέα προβλέπει τον γεννημένο στην Ανατολική Γερμανία βουλευτή Βερολίνου, Μάριο Τσάγια, ο οποίος ανήκει στην κοινωνική πτέρυγα του CDU. Ανεξάρτητα όμως από το ποιοι θα αναλάβουν τα ηγετικά αξιώματα, η στροφή του CDU προς συντηρητικότερες θέσεις θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο