«Νέα Στρατηγική Ασφάλειας» για τη Γερμανία

Ικανότητα άμυνας, ανθεκτικότητα, βιωσιμότητα: Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί πυλώνες που δίνουν το περίγραμμα της «Νέας Στρατηγικής Ασφάλειας» της Γερμανίας  μέσα από ένα έγγραφο 40 σελίδων που  παρουσίασε σε κοινή συνέντευξη Τύπου ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς μαζί με τους υπουργούς Εξωτερικών, Εσωτερικών, Οικονομικών και Άμυνας την Τετάρτη στο Βερολίνου.

Οι διαβουλεύσεις κράτησαν μήνες, με ενδοκυβερνητικές διαφωνίες, αν και οι αρχικοί στόχοι είχαν ήδη τεθεί από την κυβερνητική συμφωνία του 2021. «Χωρίς ασφάλεια δεν υπάρχει ελευθερία, σταθερότητα, ευημερία» ανέφερε ο Όλαφ Σολτς, υπογραμμίζοντας τη θέση της Γερμανίας εντός της ΕΕ, της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην παραδοσιακά στενή σχέση με τις ΗΠΑ και τη γειτονική Γαλλία.

«Ακρογωνιαίος λίθος» της άμυνας η Μπούντεσβερ

Η «Νέα Στρατηγική Ασφάλειας» είναι πολύπλευρη και έχει καταστρωθεί υπό τη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της αυξανόμενης κινεζικής επιθετικότητας έναντι της Ταϊβάν με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Η Ρωσία θεωρείται αυτή τη στιγμή ως η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια. Ως προς την Κίνα ο καγκελάριος υποστήριξε ότι η Γερμανία δεν θα πρέπει να «αποσυνδεθεί» από την Κίνα, αλλά θα πρέπει να μειωθούν οι κίνδυνοι που απορρέουν από την εξάρτησή της χώρας πχ. από κινεζικές πρώτες ύλες.

Μεταξύ άλλων η «Νέα Στρατηγική Ασφάλειας» προβλέπει τήρηση του νατοϊκού στόχου του 2% για αμυντικές δαπάνες και σημαντική ενίσχυση του γερμανικού στρατού (Μπούντεσβερ), ο οποίος παραμένει «εγγυητής της αποτρεπτικής και αμυντικής ικανότητας της Γερμανίας» αλλά και «ακρογωνιαίος λίθος» της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας.

Προβλέπεται επίσης η ενδυνάμωση της συνεργασίας σε θέματα άμυνας και ασφάλειας με τους εταίρους και συμμάχους σε ΕΕ και ΝΑΤΟ στους τομείς της αντιμετώπισης της κατασκοπίας, περιστατικών δολιοφθοράς σε υποδομές, κυβερνοεπιθέσεων, αλλά και της βελτίωσης των ελέγχων αναφορικά με τις εξαγωγές οπλικών συστημάτων σε τρίτες χώρες. Ως προς την πυρηνική απειλή η νέα στρατηγική προβλέπει ότι «όσο υπάρχουν πυρηνικά όπλα, η διατήρηση μιας αξιόπιστης πυρηνικής αποτροπής είναι απαραίτητη για το ΝΑΤΟ και για την ασφάλεια της Ευρώπης».

Προετοιμασία για ενδεχόμενους κινδύνους 

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο πεδίο της κατάλληλης προετοιμασίας της Γερμανίας απέναντι σε ενδεχόμενους κινδύνους στο μέλλον. Μεταξύ των μέτρων που αναμένεται να λάβει η γερμανική κυβέρνηση είναι η ενίσχυση της πολιτικής προστασίας σε ομοσπονδιακό και κρατιδιακό επίπεδο, η δημιουργία «στρατηγικών αποθεμάτων» ενέργειας και βασικών πρώτων υλών για περιόδους κρίσης καθώς και σημαντική ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας. Στο πεδίο αυτό η γερμανική κυβέρνηση εντάσσει και επιμέρους πτυχές της μεταναστευτικής πολιτικής όπως και την προστασία υποδομών ζωτικής σημασίας για το κοινωνικό σύνολο και την οικονομία.

Ως προς το πεδίο της βιωσιμότητας, στη «Νέα Στρατηγική Ασφάλειας» περιλαμβάνεται η εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για την κλιματική αλλαγή, η μεταρρύθμιση της εθνικής στατηγικής για την προστασία της βιοποικιλότητας αλλά και η στρατηγική πρόληψης και αντιμετώπισης μελλοντικών πανδημιών.

Πολυεπίπεδη στρατηγική που αφορά πολλά υπουργεία

Απώτερος στόχος της Γερμανίας, ανέφερε η υπ. Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ, είναι «να μπορούν άλλες χώρες να βασίζονται πλέον στη Γερμανία, όπως βασιζόταν η Γερμανία σε άλλους στο παρελθόν», υπογραμμίζοντας ότι η Γερμανία δεν θα πρέπει να συμβάλει μόνο στη διεθνή πολιτική δίνοντας χρήματα αλλά «συμβάλλοντας στη σύνθεση των γεωπολιτικών δεδομένων». Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και η τοποθέτηση του Φιλελεύθερου υπ. Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ ότι η νέα στρατηγική ασφάλειας περνά μέσα και από το δικό του υπουργείο: με την έννοια ότι προϋποθέτει δημοσιονομική σταθερότητα και δημοσιονομικά αποθέματα για περιόδους κρίσης. Ταυτόχρονα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ζήτημα ασφάλειας είναι και το υπερβολικό δημόσιο χρέος.

Γεγονός είναι πάντως ότι, όπως διαφάνηκε από τη σημερινή παρουσίαση, στην υλοποίηση της «Νέας Στρατηγικής Ασφαλείας» εμπλέκονται πολλά υπουργεία με διαφορετικά χαρτοφυλάκια, ομοσπονδιακοί φορείς και επιμέρους κρατίδια. Για «περιθώρια βελτίωσης» του εγγράφου που κατατέθηκε κάνει πάντως λόγο η επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας του Γερμανικού Κοινοβουλίου Μαρί-Άγκνες Στρακ-Τσίμερμαν από τους Φιλελευθέρους, κρίνοντας απογοητευτικό το γεγονός ότι καγκελαρία και υπ. Εξωτερικών δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν για τη σύσταση ενός αυτόνομου «Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας» (Nationaler Sicherheitsrat). Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρώην επικεφαλής της Διάσκεψης του Μονάχου Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, ο οποίος έκανε λόγο για «καλές ιδέες, δύσκολα υλοποιήσιμες». Πρότεινε μάλιστα, μιλώντας στη γερμανική ραδιοφωνία DLF, να δοθούν στο υπάρχον Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Ασφαλείας (Bundessicherheitsrat) περισσότερες εξουσίες και προσωπικό.

Ηχηρή απουσία από τη σημερινή παρουσίαση της «Νέας Στρατηγικής Ασφάλειας» ήταν αυτή του Πράσινου αντικαγκελάριου και υπ. Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος βρίσκεται στο Ντούισμπουργκ για την ημέρα δράσης των συνδικάτων χαλυβουργίας.