Μνημεία της ναζιστικής θηριωδίας

Ένα από τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης του εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος ήταν αυτό του Νταχάου κοντά στο Μόναχο. Λίγες μόλις εβδομάδες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ, οι πρώτοι κρατούμενοι οδηγήθηκαν στο Νταχάου. Παρότι δεν σχεδιάστηκε ως στρατόπεδο θανάτου, σε κανένα άλλο δεν εκτελέστηκαν τόσο πολλοί πολιτικοί κρατούμενοι.

Οι χώροι διεξαγωγής του κομματικών συνεδρίων του ναζιστικού κόμματος στη Νυρεμβέργη έγινε από το 1933 το επίκεντρο των μεγαλύτερων προπαγανδιστικών γεγονότων που διοργάνωσαν οι εθνικοσοσιαλιστές. Ένα συνεδριακό κέντρο εντός του χώρου συνολικής έκταση 16,5 τ.χλμ. φιλοξενεί σήμερα το Κέντρο Τεκμηρίωσης ναζιστικών εγκλημάτων.

Η Βίλα Marlier στο προάστιο Βάνζεε του Βερολίνου θεωρείται ένα από τα κέντρα σχεδιασμού του Ολοκαυτώματος. Εκεί πραγματοποιήθηκε στις 20.1.1942 η Διάσκεψη του Βάνζεε, όπου συναντήθηκαν μέλη της ναζιστικής κυβέρνησης με μέλη των SS προκειμένου να συζητήσουν τις λεπτομέρειες της σχεδιαζόμενης γενοκτονίας των Εβραίων. Το 1992 το κτήριο λειτουργεί ως μνημείο ιστορικής μνήμης.

Το Μπέργκεν-Μπέλζεν στην Κάτω Σαξονία χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως στρατόπεδο συγκέντρωσης αιχμαλώτων πολέμου. Στα τελευταία χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μεταφέρθηκαν εκεί κυρίως άρρωστοι αιχμάλωτοι πολέμου από άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι περισσότεροι εξοντώθηκαν. Ανάμεσα στα 50.000 θύματα ήταν και η εβραία Άννα Φρανκ. Το κοριτσάκι που έγινε παγκοσμίως γνωστό μέσα από το ημερολόγιό του.

Το Μπεντλερμπλόκ στο Βερολίνο ήταν το κέντρο σχεδιασμού της αποτυχημένης απόπειρας δολοφονίας εναντίον του Αδόλφου Χίτλερ. Η ομάδα αντίστασης γύρω από τον Συνταγματάρχη Γκραφ Κλάους φον Στάουφενμπεργκ δεν κατόρθωσε στις 20 Ιουλίου 1944 να σκοτώσει τον επικεφαλής των εθνικοσοσιαλιστών. Ορισμένοι από τους υπαιτίους της δολοφονικής απόπειρας εκτελέστηκαν την ίδια κιόλας μέρα στο Μπεντλερμπλόκ.

Στο Χάνταμαρ της Έσσης εκτελούνταν από το 1941 άνθρωποι με ψυχικά νοσήματα και αναπηρίες. Άνθρωποι που «δεν άξιζε να ζουν», σύμφωνα με τους εκπροσώπους του ναζιστικού καθεστώτος. Εδώ εκτελέστηκαν σχεδόν 15.000 άνθρωποι με δηλητηριώδεις ενέσεις ή αέριο. Οι εκτελέσεις αυτών των ατόμων ανήλθαν σε όλη τη Γερμανία σε 70.000.

Αυτό αποτελεί το κεντρικό μνημείο του αφανισμού έξι εκατομμυρίων Εβραίων στην Ευρώπη. Τα έργα κατασκευής διήρκεσαν δύο χρόνια, με το μνημείο να εγκαινιάζεται στις 12 Μαΐου 2005. Πολύ κοντά στο γερμανικό κοινοβούλιο κάθε επισκέπτης μπορεί να περπατήσει ανάμεσα στα 2711 κομμάτια μπετόν με διαφορετικά μεγέθη. Το μνημείο συμπληρώνει μία υπόγεια έκθεση στο ίδιο σημείο.

Εγκαινιάστηκε στις 27 Μαΐου 2008 στο πάρκο Τιεργκάρτεν του Βερολίνου. Ένα άνοιγμα καλυμμένο με γυαλί επιτρέπει στα βλέμματα των επισκεπτών να περάσουν στο εσωτερικό του μνημείου, για να δουν ομοφυλόφιλα ζευγάρια να ανταλλάσουν φιλιά σε ένα βίντεο που επαναλαμβάνεται συνεχώς.

Το νεότερο κεντρικό μνημείο εγκαινιάστηκε το 2012. Ένας κήπος απέναντι από το γερμανικό κοινοβούλιο τιμά τη μνήμη των 500.000 Σίντι και Ρομά που εκτελέστηκαν κατά την περίοδο της ναζιστικής Γερμανίας. Στο κέντρο ενός μαύρου συντριβανιού βρίσκεται μία τριγωνική στήλη, ένα σχήμα που θυμίζει το σήμα που αναγκάζονταν να φέρουν οι Σίντι και οι Ρομά των στρατοπέδων συγκέντρωσης.

Ο γερμανός καλλιτέχνης Γκούνερ Ντέμνιγκ ξεκίνησε τη δεκαετία του '90 ενα πρότζεκτ αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα. Μπροστά στους τόπους διαμονής των θυμάτων «ντύνει» μικρές πέτρες του πεζοδρομίου με μέταλλο, χαράσσοντας το όνομα και τις συνθήκες θανάτου των θυμάτων. Περισσότερες από 45.000 χιλιάδες πέτρες μνήμης έχουν τοποθετηθεί στη Γερμανία, ενώ τέτοιες συναντώνται σε ακόμη 17 ευρωπαϊκές χώρες.