Με το Βραβείο Ειρήνης τιμάται ο Σαλμάν Ρούσντι

Ο 76χρονος Σαλμάν Ρούσντι, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά σε απόπειρα δολοφονίας το περασμένο καλοκαίρι, θα παραλάβει το Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Εκδοτών το φθινόπωρο στη Φρανκφούρτη, όπως ανακοίνωσε το διοικητικό συμβούλιο της ομοσπονδίας.

Η τελετή απονομής του βραβείου, που συνοδεύεται από έπαθλο 25.000 ευρώ, γίνεται παραδοσιακά στο τέλος της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φρανκφούρτης (18-22 Οκτωβρίου 2023). Το διάσημο Βραβείο Ειρήνης απονέμεται από την Ομοσπονδία Γερμανών Εκδοτών, τιμώντας προσωπικότητες που συνέβαλαν στην προώθηση της ιδέας της ειρήνης στη λογοτεχνία, την επιστήμη ή την τέχνη.

Για σχεδόν μια δεκαετία, ο Σαλμάν Ρούσντι ζούσε ως καταζητούμενος, καθώς ο Ιρανός Αγιατολάχ Χομεϊνί είχε ζητήσει τη δολοφονία του συγγραφέα το 1989 - ως αντίδραση στο μυθιστόρημά του «Σατανικοί στίχοι» που δημοσιεύθηκε το 1988. Ο Ρούσντι αναγκάστηκε να κρυφτεί με τη βοήθεια των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, αλλάζοντας 56 φορές κρυψώνα μέσα σε ένα χρόνο.

Μέχρι σήμερα, ο Ρούσντι ζει σε συνεχή κίνδυνο: λίγο πριν από την έκδοση του τελευταίου του μυθιστορήματος "Victory City" τον Αύγουστο του 2022 τραυματίστηκε σοβαρά από επίθεση με μαχαίρι σε λογοτεχνική εκδήλωση στις Η.Π.Α. - έκτοτε έχει τυφλωθεί από το ένα μάτι και δεν μπορεί πλέον να κινήσει το ένα του χέρι. Μετά το περιστατικό, εκδηλώθηκε κύμα αλληλεγγύης προς τον συγγραφέα. Το Ιράν, από την άλλη πλευρά, είχε θεωρήσει τον ίδιο και τους υποστηρικτές του υπεύθυνους για την επίθεση.

«Παθιασμένος υποστηρικτής της ελευθερίας της σκέψης και του λόγου»

Αυτήν την περίοδο, ο Ρούντι εργάζεται πάνω σε ένα βιβλίο για την απόπειρα δολοφονίας του. Παρά τα μόνιμα τραύματά του, συνέχισε να γράφει – με τρόπο «ευφάνταστο και βαθιά ανθρώπινο», όπως εξήρε το συμβούλιο της ομοσπονδίας. Ο συγγραφέας «εξακολουθεί να είναι ένας από τους πιο παθιασμένους υποστηρικτές της ελευθερίας της σκέψης και του λόγου - και όχι μόνο της δικής του, αλλά και των ανθρώπων των οποίων τις απόψεις δεν συμμερίζεται». Με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο, ο Ρούσντι υπερασπίζεται μια ουσιαστική προϋπόθεση για την ειρηνική συνύπαρξη.

Ο συγγραφέας τιμάται για «την ανυποχώρητη στάση του, την κατάφαση της ζωής και για τη χαρά του να αφηγείται ιστορίες που κάνουν τον κόσμο πιο πλούσιο», δήλωσε η κριτική επιτροπή, εξαίροντας τα μυθιστορήματα αλλά και τα μη μυθοπλαστικά βιβλία του, στα οποία «η διορατικότητα συνδυάζεται με λογοτεχνική καινοτομία, χιούμορ και σοφία». Από το αριστούργημά του «Τα παιδιά του μεσονυκτίου» του 1981, ο Ράσντι έχει εντυπωσιάσει με την οπτική του για τη μετανάστευση και την παγκόσμια πολιτική, «περιγράφοντας τη δύναμη με την οποία τα βίαια καθεστώτα καταστρέφουν ολόκληρες κοινωνίες, αλλά και το άφθαρτο πνεύμα αντίστασης των ανθρώπων».

Ο συγγραφέας δήλωσε για τη βράβευσή του: «Μπορώ μόνο να ευχαριστήσω την κριτική επιτροπή για τη γενναιοδωρία της. Γνωρίζω πόσο σημαντικό είναι αυτό το βραβείο και με τρομάζει λίγο ο κατάλογος των προηγούμενων νικητών, στον οποίο θα ενταχθεί τώρα το όνομά μου. Είμαι πραγματικά πολύ χαρούμενος».

Την προηγούμενη χρονιά το βραβείο, το οποίο απονέμεται από το 1950, απονεμήθηκε στον Ουκρανό συγγραφέα Σέρχι Ζαντάν.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς

nf/suc (dpa, epd, friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de)