Με πολλές υποσχέσεις η Διάσκεψη για την Ευρώπη

Τί γίνεται όμως με τους ίδιους τους πολίτες; Δεν θα έπρεπε να περιμένουν απαντήσεις και όχι απλώς ερωτήσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες; Και είναι τόσο απλό να αποκαταστήσει ένας «διάλογος» την εμπιστοσύνη τους προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση; «Κακό δεν είναι», επισημαίνει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιώργος Κύρτσος, υποδεικνύοντας τη σημασία, αλλά και τα όρια του εγχειρήματος. «Υποτίθεται ότι θα κατέβουμε στον κόσμο για να αντιληφθούμε τη δυναμική στην κοινωνία και να προσαρμοστούμε» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Άρα κακό δεν κάνει από αυτή την άποψη, αλλά συμφωνώ μαζί σας ότι εδώ πρέπει να στείλουμε οι ίδιοι τα μηνύματα. Το να κατέβουμε στη βάση και να μας πούν πέντε ενδιαφέρουσες ιδέες, τις οποίες θα υιοθετήσουμε, δεν νομίζω ότι θα κάνει μεγάλη διαφορά».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ψήφισμά του, δίνει το έναυσμα για την προετοιμασία της Διάσκεψης. Την άλλη εβδομάδα αναμένονται οι σχετικές προτάσεις της Κομισιόν. Όπως λέει ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της Κ.Ο. του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο «κύριος στόχος, για εμάς, είναι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής Δημοκρατίας. Η Ευρώπη δεν έχει μέλλον, παρά μόνο αν ο κόσμος αισθάνεται ότι συμμετέχει, ότι αποτελεί μέρος του σχεδίου. Πρέπει λοιπόν να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή δημοκρατία, μέρος της οποίας είναι και ο θεσμός των κορυφαίων υποψηφίων (Spitzenkandidaten)».

«Θεσμικά» ή «κοινωνική ατζέντα» στο επίκεντρο;

Ήταν μία ακόμη αναφορά Βέμπερ στο σύστημα των «κορυφαίων υποψηφίων», το οποίο πέρσι τον είχε αναδείξει- προσωρινά- ως φαβορί για την προεδρία της Κομισιόν, αλλά τελικά δεν εφαρμόστηκε. Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης θα προτείνει αλλαγές στον τρόπο λήψης των αποφάσεων. Αλλά μπορούν δυσνόητα θεσμικά ζητήματα να ενθουσιάσουν τον απλό πολίτη; Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές προτιμούν να δώσουν προτεραιότητα στην κοινωνική ατζέντα, θυμίζοντας την παλαιά, καλή Ευρώπη. Όπως επισημαίνει η επικεφαλής της ευρω-ομάδας Ιράτσε Γκαρσία Πέρες «για υπερβολικά μεγάλο διάστημα παραμελήσαμε την κοινωνική διάσταση της Ευρώπης. Η οικονομική πολιτική μας δεν συνοδευόταν από κοινωνικά μέτρα, ανεχθήκαμε την αύξηση της φτώχειας και τη διεύρυνση των ανισοτήτων. Όλα αυτά ευνόησαν την άνοδο του λαϊκισμού».

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, ο «διάλογος» θα γίνεται σε ομάδες των 200-300 ατόμων και θα αναμεταδίδεται σε όλα τα κράτη-μέλη. Πριν από σχεδόν 20 χρόνια η Συντακτική Συνέλευση για το Μέλλον της Ευρώπης είχε αρχίσει διαβουλεύσεις σε επίπεδο κορυφής με στόχο ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, το οποίο όμως απέρριψαν με δημοψηφίσματα Γάλλοι και Ολλανδοί. Αυτή τη φορά οι «Διάσκεψη» αρχίζει διαβούλευση από τη βάση, χωρίς να θέτει φιλόδοξους στόχους. Ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος τονίζει ότι «αν είχαμε προχωρήσει θεσμικά πριν από περίπου 15 χρόνια, σήμερα θα είμαστε πολύ πιο ισχυροί. Δυστυχώς η πολιτική δυναμική είναι υπέρ της λιγότερης, όχι υπέρ της περισσότερης Ευρώπης. Διαπιστώνουμε μία κρίση στρατηγικής, διότι δεν ξέρουμε τί ακριβώς θα κάνουμε και πάμε στη βάση για να αντλήσουμε χρήσιμες ιδέες, αλλά και για να κερδίσουμε πολιτικό χρόνο. Δεν βλάπτει αυτό, αλλά δεν μας λύνει το πρόβλημα».

Αυτονομιστές, η νέα «πρόκληση» της ΕΕ

Υποτονική στο Στρασβούργο η παρουσία των Βρετανών ευρωσκεπτικιστών, καθώς το Brexit είναι πλέον θέμα χρόνου. Δυναμική ήταν όμως η πρώτη εμφάνιση των Καταλανών αυτονομιστών, που φαίνεται ότι αποτελούν μία νέα πρόκληση για την ΕΕ. Τον περασμένο Μάιο ο έκπτωτος πρόεδρος της Καταλωνίας Κάρλες Πουτζντεμόν, που είχε διαφύγει στη Γερμανία και μετά στο Βέλγιο για να αποφύγει την έκδοσή του στην Ισπανία, εξελέγη ευρωβουλευτής. Αρχικά δεν του είχε επιτραπεί να αναλάβει καθήκοντα, καθώς εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψης. Ωστόσο, μετά από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, οι πόρτες του Ευρωκοινοβουλίου άνοιξαν και αυτή την εβδομάδα ο Πουτζντεμόν έδωσε το παρών, για πρώτη φορά, στη σύνοδο του Στρασβούργου. Έντονες ήταν οι αντιδράσεις Ισπανών ευρωβουλευτών, ενώ η Μαδρίτη εκτιμάται ότι θα ζητήσει την άρση της ασυλίας του.

Ένα μικρό δείγμα γραφής: Παίρνοντας τον λόγο στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, ο Πουτζντεμόν πρότεινε μία πιο ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων και δήλωσε αντίθετος στον ευρωσκεπτικισμό, προκαλώντας την «έκρηξη» της ευρωβουλευτού Ντολόρς Μονσεράτ, η οποία κατάγεται μεν από τη Βαρκελώνη, αλλά πολιτεύεται με το Λαϊκό Κόμμα της Κεντροδεξιάς. «Κανείς σε αυτή την αίθουσα δεν είναι υπεράνω του νόμου. Πότε θα έχετε το θάρρος να αντιμετωπίσετε τις κατηγορίες που εκκρεμούν εναντίον σας;» ανέφερε η Ισπανίδα ευρωβουλευτής. Η απάντηση του Πουτζντεμόν: «Για ποιες κατηγορίες πρόκειται; Για ποια αδικήματα; Τί επικαλείσθε για να στηρίξετε τις συκοφαντίες σας; Λέτε ότι πρέπει να σεβόμαστε τους νόμους, αλλά η Ισπανία είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης στις κυρώσεις για μη τήρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας». Όλα δείχνουν ότι οι Καταλανοί αυτονομιστές ήρθαν για να μείνουν...

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο