Με βαριά ατζέντα σε Ελλάδα και Τουρκία η Αν. Μπέρμποκ

Η πρώτη επίσκεψη της Γερμανίδας υπ. Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ από τους Πρασίνους σε Ελλάδα και Τουρκία επρόκειτο να γίνει τον Ιούνιο, αναβλήθηκε όμως γιατί νόσησε με κορωνοϊό. Τα προγραμματισμένα «ραντεβού» της στις δύο χώρες, σε υψηλό επίπεδο και με πολλούς συμβολισμούς, θα γίνουν τελικά το επόμενο τριήμερο, από τις 28 μέχρι τις 30 Ιουλίου. Εν μέσω θέρους κι ενώ πολλοί συνάδελφοί της βρίσκονται σε διακοπές, η ίδια μεταβαίνει την Πέμπτη στην Αθήνα, όπου θα παραμείνει μέχρι την Παρασκευή κι από εκεί στη συνέχεια στην Τουρκία.

Τα θέματα που θα βρεθούν στην κορυφή των επαφών παραμένουν ωστόσο λίγο-πολύ τα ίδια. Ίσως το μόνο που έχει αλλάξει έκτοτε είναι ότι η Τουρκία έχει άρει την απειλή βέτο για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ - εκκρεμεί βέβαια η κύρωση της συμφωνίας από το τουρκικό κοινοβούλιο. Κατά τα λοιπά η πολιτική και διπλωματική ατζέντα παραμένει βαριά: πόλεμος στην Ουκρανία, παροχή στρατιωτικής βοήθειας, επισιτιστική κρίση αλλά και οι τεταμένες ελληνοτουρκικές σχέσεις, με την ασφάλεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου να διατρέχει κινδύνους και τη νέα τουρκική επιθετικότητα να αμφισβητεί πλέον ευθέως την ελληνική εδαφική ακεραιότητα μέχρι την Κρήτη και να προκαλεί έντονη ανησυχία.

Ιδιαίτερη βαρύτητα όμως δίνει η Αναλένα Μπέρμποκ και στο κεφάλαιο του προσφυγικού, τόσο κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. Η συνεργασία στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και η αλληλεγγύη είναι πάντα στην πρώτη γραμμή των επαφών. Στο μεταξύ όμως και η διερεύνηση πολιτικών και ενδεχομένως ποινικών ευθυνών για πρακτικές παράνομων επαναπροωθήσεων αλλά και εκμετάλλευσης προσφύγων στα εξωτερικά σύνορα, θέματα στα οποία η Γερμανίδα υπ. Εξωτερικών δίνει έμφασηόπως μας προϊδέασε πρόσφατα μέσω ενός tweet για την κατάσταση στην περιοχή του Έβρου και του ισπανικού θύλακα Μελίγια.

Ναζιστική κατοχή, προσφυγικό, επαφές με Μητσοτάκη-Δένδια

Πρώτη στάση της Αναλένα Μπέρμποκ είναι λοιπόν η Αθήνα και πρώτο της μέλημα να αποτίσει φόρο τιμής στα θύματα της ναζιστικής κατοχής, με επισκέψεις σε ιστορικά σημεία της ελληνικής πρωτεύουσας. Μάλιστα είναι η δεύτερη Πράσινη πολιτικός και μέλος της συγκυβέρνησης που μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα επισκέπτεται ιστορικά μνημεία του Β‘ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αθήνα, υπενθυμίζοντας τις ναζιστικές θηριωδίες στην Ελλάδα. Η κουλτούρα μνήμης και συγκεκριμένα η ανάδειξη αυτού του ακανθώδους κεφαλαίου των ελληνογερμανικών σχέσεων αποτελούν στόχους της γερμανικής κυβέρνησης, που είχαν συμπεριληφθεί και στην κυβερνητική συμφωνία μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων.

Η πρώτη ημέρα του ταξιδιού περιλαμβάνει επίσης επίσκεψη σε προσφυγικό κέντρο έξω από την Αθήνα, επαφές με εκπροσώπους ανεξάρτητων ΜΚΟ και ακτιβιστών αλλά και των αρμόδιων για τη φύλαξη των συνόρων αρχών. Για την Αναλένα Μπέρμποκ η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης είναι ζήτημα εξωτερικής πολιτικής αλλά και μιας λελογισμένης πολιτικής ασφάλειας που θέτει στο επίκεντρο την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι πολιτικές επαφές σε ανώτατο επίπεδο, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ομόλογό της Νίκο Δένδια αναμένονται το πρωί της Παρασκευής, με την ενεργειακή κρίση αλλά και τα ελληνοτουρκικά στο επίκεντρο. Είναι γενονός ότι η Γερμανία τελευταία, παρά τις ατυχείς δηλώσεις εκπροσώπων τύπου, κατέστησε σαφές από το Βερολίνο ότι δεν πρόκειται να ανεχτεί αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτό που ενδεχομένως μπορεί να αναμένει κανείς στην κοινή συνέντευξή τύπου με τον Νίκο Δένδια την Παρασκευή είναι μια επανάληψη των διατυπώσεων αυτών με ξεκάθαρα λόγια. Ανοιχτό παραμένει βέβαια το ζήτημα της πώλησης τουρκικών υποβρυχίων προς την Τουρκία, ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα που κατά τη γερμανική κυβέρνηση έχει συνομολογηθεί στο παρελθόν και συνεχίζει να βρίσκεται σε ισχύ. Ενδιαφέρον έχουν επίσης ενδεχόμενες διευκρινίσεις της Αν. Μπέρμποκ για πιθανή γερμανική διαμεσολάβηση της Γερμανίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας: υπό ποια μορφή και με ποιες κόκκινες γραμμές.

Η «συνολική εικόνα» στο επίκεντρο των επαφών στην Τουρκία

Στην Τουρκία η Αναλένα Μπέρμποκ θα έχει αντίστοιχες επαφές με τον ομόλογό της Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Κωνσταντινούπολη, αργά το απόγευμα της Παρασκευής, όπου θα δώσουν επίσης κοινή συνέντευξη τύπου. Η επιλογή της Κωνσταντινούπολης την τελευταία στιγμή ίσως να μην είναι τυχαία, δεδομένου ότι μόλις την Τετάρτη εγκαινιάστηκε το νέο κέντρo παρακολούθησης των εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών, βάσει της συμφωνίας που επιτεύχθηκε μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και του ΟΗΕ, στην οποία φαίνεται ότι έχει συμβάλει και η Τουρκία. Για την Τουρκία η κίνηση αυτή θεωρείται σημαντική επιτυχία για την υπέρβαση της επισιτιστικής κρίσης.

Εκτός των ελληνοτουρκικών ζητημάτων και του «θερμού» καλοκαιριού που ήδη διανύουν οι δύο χώρες,με την Τουρκία μάλιστα να εξαγγέλλει την αποστολή νέου ερευνητικού πλοίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μετά τους πρόσφατους «κόκκινους» χάρτες του αν. Αιγαίου, στο επίκεντρο της επίσκεψης Μπέρμποκ αναμένεται να βρεθεί και η κατάσταση στη βόρεια Συρία και συγκεκριμένα οι τουρκικές επιθέσεις σε αυτόνομες κουρδικές περιοχές. Μάλιστα λίγο πριν από το ταξίδι της στην Τουρκία, η Αναλένα Μπέρμποκ δέχεται πίεση από τη νεολαία των Πρασίνων, με την αντιπρόεδρο της κομματικής νεολαίας Σάρα Λι Χάινριχ να ζητά από τη Γερμανίδα υπ. Εξωτερικών μέσω της εφημερίδας ΤΑΖ μια ξεκάθαρη καταδίκη της τουρκικής επιθετικότητας στην περιοχή.

Το ταξίδι της Γερμανίδας υπΕξ ολοκληρώνεται το Σάββατο 30 Ιουλίου στην Άγκυρα, όπου θα έχει επαφές με εκπροσώπους της τουρκικής αντιπολίτευσης αλλά και εκπροσώπους οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ώστε να σχηματίσει από κοντά συνολική εικόνα για την κατάσταση στη χώρα, ενόψει των προεδρικών εκλογών την επόμενη χρονιά. Το ταξίδι θα κλείσει με επίσκεψη σε τουρκικό προσφυγικό κέντρο κοντά στην Άγκυρα.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο