Μακρόνησος, μία «ανοιχτή πληγή»

«Μία πληγή που λέγεται Μακρόνησος» είναι ο τίτλος στο εκτενές οδοιπορικό της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) στο μαρτυρικό νησί. «Είναι μία ευχάριστη ανοιξιάτικη μέρα, σχεδόν επικρατεί άπνοια» γράφει ο ανταποκριτής της εφημερίδας, τον οποίο συνοδεύει ο Έλληνας ιστορικός Θανάσης Γάλλος. «Τα κύματα του Αιγαίου παφλάζουν κουρασμένα στην στεριά. Σε λίγες εβδομάδες οι παραλίες στην Ελλάδα θα γεμίσουν τουρίστες. Μόνο η Μακρόνησος θα παραμείνει άδεια, όπως πάντα. Κανείς δεν θέλει να ζει εδώ, κανείς δεν επιτρέπεται να ζει εδώ. Όποιος επισκέπτεται το νησί, χρειάζεται ειδική άδεια από το κράτος. Τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση δεν υπάρχει».

Το ρεπορτάζ αναφέρεται στους βασανισμούς κρατουμένων στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου και σημειώνει ότι «πολλοί αναγκάστηκαν, αργά ή γρήγορα, να υπογράψουν τις διαβόητες 'δηλώσεις μετανοίας', όπως τους ζητούσαν. Σε αυτές έπρεπε να αποκηρύξουν τον κομμουνισμό και να εκφράσουν τη λύπη τους για τον 'λάθος δρόμο' που είχαν επιλέξει. Αυτή η επιστολή δημοσιευόταν στην εφημερίδα, στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, και διαβαζόταν στην κεντρική πλατεία. Έτσι εξασφαλιζόταν ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας που παρέμενε πιστό στον Στάλιν και οι αντάρτες θα τους αποκηρύξουν ως 'προδότες' και δεν θα τους ξαναδεθχούν στις τάξεις τους».

Θύτες και θύματα στη Μακρόνησο

«Στη Μακρόνησο η ανθρώπινη ζωή δεν μετρούσε και πολύ» σημειώνει η εφημερίδα της Φρανκφούρτης, «αλλά το 'ελληνικό Νταχάου' όπως ονομάστηκε αργότερα σε ένα βιβλίο, δεν ήταν στρατόπεδο εξόντωσης. Ο στόχος δεν ήταν να πεθάνουν οι κρατούμενοι, αλλά να 'αναβαπτισθούν'. Μόνο που οι μέθοδοι που επιστρατεύονταν για την 'αναβάπτισή' τους ήταν τόσο κτηνώδεις, που που πολλοί τις πλήρωσαν με τη ζωή τους. Ακριβή στοιχεία δεν υπάρχουν, λέει ο Θανάσης Γάλλος, γιατί το στρατόπεδο της Μακρονήσου τελούσε υπό στρατιωική διοίκηση και τα αρχεία των ενόπλων δυνάμεων παραμένουν κλειστά. Εκτιμάται ότι από το 1947 ως το 1952 πέρασαν από τη Μακρόνησο 80.000-100.000 κρατούμενοι. 'Και λιγότεροι από 1.000 ήταν εκείνοι που αρνήθηκαν μέχρι το τέλος να υπογράψουν δήλωση μετανοίας'».

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της F.A.Z. «ο τρόμος τελείωσε μόνο όταν έληξε ο εμφύλιος πόλεμος το 1949, με την ήττα της Αριστεράς. Σταδιακά οι κρατούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι, αν και παρέμεναν υπό αστυνομική παρακολούθηση στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, ενώ δύσκολα έβρισκαν δουλειά. Στα μέσα 1952 υπήρχαν ελάχιστοι κρατούμενοι στη Μακρόνησο, ο τελευταίος αφέθηκε ελεύθερος το 1957. Όπως λέει, αγανακτισμένος, ο Θανάσης Γάλλος, κανείς από τους δράστες δεν εκλήθη ποτέ να λογοδοτήσει στη δικαιοσύνη. 'Και αυτό, παρότι τα ονόματά τους ήταν γνωστά. Ζούσαν κανονικά τη ζωή τους. Κάποιοι έδιναν και συνεντεύξεις».

«Τάξη και ασφάλεια» στην Ελλάδα;

«Φόνος με την αστυνομία στο ακουστικό» είναι ο τίτλος της Tageszeitung (taz) για την τραγική δολοφονία της 28χρονης Κυριακής Γρίβα από τον πρώην σύντροφό της στις αρχές Απριλίου. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι «είναι η 81η γυναικοκτονία από τις αρχές του 2020 και η τάση εμφανίζεται αυξητική. Στην Ελλάδα επικρατεί αγανάκτηση. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχε σημειωθεί γυναικοκτονία μπροστά σε αστυνομικό τμήμα, στο κέντρο ελληνικής πρωτεύουσας, χωρίς να επεμβαίνει η αστυνομία».

Από αυτό το περιστατικό συνάγονται πολιτικά συμπεράσματα: «Η κυβέρνηση στην Αθήνα υπό τον συντηρητικό πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη φαίνεται να έχει παραλύσει» εκτιμά ο ανταποκριτής της γερμανικής εφημερίδας. «Βρίσκεται στην εξουσία ήδη από τις 8 Ιουλίου 2019. Μία από τις κύριες υποσχέσεις της ήταν ότι θα αποκαταστήσει την 'τάξη και την ασφάλεια', σε αντίθεση με την αριστερή κυβέρνηση του προκατόχου της, Αλέξη Τσίπρα. Πρόκειται για κλασική διακήρυξη μίας δεξιάς κυβέρνησης. Λόγια του αέρα».

Παράλληλα, η εφημερίδα του Βερολίνου σημειώνει ότι «σε αναλογία με τον πληθυσμό της η Ελλάδα έχει περισσότερους αστυνομικούς από όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ. Συγκεκριμένα, αριθμεί 500 αστυνομικούς ανά 100.000 κατοίκους. Καταλαμβάνει έτσι τη δεύτερη θέση στην ΕΕ, μόνο η Κύπρος έχει περισσότερους. Ως μέτρο σύγκρισης: Η Γερμανία διαθέτει περίπου 300 αστυνομικούς ανά 100.000 κατοίκους και κατατάσσεται λίγο κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ»

Για μια θέση στο final four

Σε εξέλιξη βρίσκεται μία άκρως ενδιαφέρουσα ελληνογερμανική μονομαχία στο μπάσκετ: Οι Telekom Baskets της Βόννης, που πέρσι κατέκτησαν το Champions League, αντιμετωπίζουν το Περιστέρι του Βασίλη Σπανούλη για την πρόκριση στο final four της φετινής διοργάνωσης. Η Βόννη είχε κερδίσει το πρώτο παιχνίδι εντός έδρας, το Περιστέρι πήρε τη ρεβάνς στην Ελλάδα κι έτσι η πρόκριση θα κριθεί την προσεχή Τρίτη, σε γερμανικό έδαφος.

Επικαλούμενο μία χαρακτηριστική γερμανική παροιμία, η εφημερίδα General-Anzeiger της Βόννης γράφει για το παιχνίδι της Τετάρτης στην Αθήνα ότι «στο Περιστέρι οι Μπάσκετς εμφανίστηκαν όπως ο λαγός μπροστά στο φίδι. Αλλιώς δεν εξηγείται η χειρότερη αγωνιστική εικόνα που παρουσίασαν στη φετινή σεζόν». Ο Βέλγος τεχνικός της γερμανικής ομάδας, Ρόελ Μορς, λέει ότι «οι παίκτες επηρεάστηκαν από την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο γήπεδο, άλλωστε πολλοί από αυτούς δεν είχαν εμπειρία διεθνών διοργανώσεων και αυτό δεν μας επέτρεψε να εφαρμόσουμε το πλάνο μας για τον αγώνα...»