Μία όπερα για την Φουκουσίμα

Πριν καν ακουστεί η πρώτη νότα από την ορχήστρα, η σκηνή της όπερας του Αμβούργου γεμίζει με κίτρινο ατμό. Από το βάθος της σκηνής ακούγεται ο αχός της θάλασσας, ενώ από την οροφή κρέμονται φωτεινοί ράβδοι. Το σκηνικό της όπερας «Σιωπηλή Θάλασσα». Ενός έργου για την Φουκουσίμα του ιάπωνα συνθέτη Τόσιο Χοσοκάβα, ο οποίος με το μουσικό αυτό έργο θέλει να κρατήσει ζωντανή την μνήμη της πυρηνικής καταστροφής στις 11 Μαρτίου του 2011.

Στο επίκεντρο του έργου μια γερμανίδα χορεύτρια, η οποία χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή αναζητεί στην οργισμένη θάλασσα της Φουκουσίμα τον πνιγμένο γιό της. Ούτε ο πρώην σύζυγός της και πατέρας του παιδιού, αλλά ούτε και η πεθερά της είναι σε θέση να την βοηθήσουν να ξεπεράσει το τραύμα. Τα απλά κείμενα, που συνοδεύονται από σύντομα χορωδιακά και ρεαλιστικούς διαλόγους, κορυφώνονται σε μια λυτρωτική βουδιστική ιεροτελεστία που θυμίζει έντονα το παραδοσιακό ιαπωνικό θέατρο Νο.

H Φύση σημείο αναφοράς του συνθέτη

Το μήνυμα: Ακόμα κι αν τα ιαπωνικά πυρηνικά εργοστάσια ξαναλειτουργήσουν, η φύση θα επιζήσει. Η φύση είναι το σημείο αναφοράς στην όπερα του 60χρονου συνθέτη, ο οποίος μουσικά σχοινοβατεί μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Ο θεατής έχει την εντύπωση ότι μεταφέρεται σε κύμα που αέναα υψώνεται και πέφτει. Ηχητικές εκρήξεις από κρουστά και πνευστά δημιουργούν μια κλειστοφοβική, αλλά συνάμα δραματική ατμόσφαιρα, η οποία μοιάζει, όπως λέει ο αρχιμουσικός της πρεμιέρας Κεντ Ναγκάνο, σα να «χώνεις έχεις το κεφάλι σου σε πλυντήριο». Μια σοφή επιλογή του συνθέτη, διότι σε αντιδιαστολή στη μουσική του έργου ο σκηνοθέτης Χιράτα δανείζεται, πάλι από το θέατρο Νο, σκηνικά και εικόνες που μετακινούνται σε αργούς, μακάριους ρυθμούς κατά τη διάρκεια της παράστασης.

Μουσική, σκηνικά, αλλά και οι ερμηνείες δείχνουν να έπεισαν το κοινό για το δύσκολο, ίσως και παράτολμο, εγχείρημα. Οι παρευρισκόμενοι χειροκρότησαν το σκοτεινό από κάθε άποψη έργο. Την παράσταση δείχνει στο τέλος να έκλεψε το μικρό ρομπότ-φύλακας του κατεστραμμένου πυρηνικού αντιδραστήρα στην Φουκουσίμα, το οποίο σε πολλούς πρέπει να θύμισε τις ταινίες του Πολέμου των Άστρων.

dpa / Στέφανος Γεωργακόπουλος