Μ. Βρετανία: «Αλλαγή» και στην οικονομία θέλουν οι Εργατικοί

«Οι Εργατικοί δεν δουλεύουν» (Labour isn't working) ήταν το ευφυές σύνθημα με το οποίο η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε κερδίσει τις εκλογές το 1978 μετά από πολλά χρόνια παντοδυναμίας των Εργατικών (αν και μεσολάβησε ένα διάλειμμα στην περίοδο 1970-1974). Πάνω απ' όλα η «Σιδηρά Κυρία» υποσχόταν να αντιμετωπίσει τον εφιάλτη της ανεργίας, η οποία είχε εκτοξευθεί σε μεταπολεμικά επίπεδα-ρεκόρ στη Μ. Βρετανία.

Μετά από 46 ολόκληρα χρόνια, ενώ οι Βρετανοί συνειδητοποιούν ότι και η συντηρητική ατζέντα για την οικονομία «δεν δουλεύει» ιδανικά, ή τουλάχιστον δεν αποδίδει τα δέοντα σε συνθήκες Brexit, μία άλλη «σιδηρά κυρία» καλείται να βρει τη συνταγή για μία οικονομική ανάπτυξη χωρίς νέα υπερχρέωση του κράτους, αλλά και χωρίς υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση του πολίτη.

Η Ρέιτσελ Ριβς, μέχρι πρότινος στέλεχος της Τράπεζας της Αγγλίας, είναι η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει το υπουργείο Οικονομικών. Όπως και ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, δεν κατάγεται από «τζάκι», αλλά από μία ταπεινή αγγλική οικογένεια. Μπήκε στην πολιτική επί εποχής Τόνι Μπλερ. Σήμερα η Ριβς δεσμεύεται για «αυστηρή πειθαρχία» στις κρατικές δαπάνες, αλλά και έναν πιο «δημιουργικό ρόλο» του κράτους στον σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής. Υπόσχεται επίσης «να μην χάσει χρόνο», όπως δήλωσε η ίδια μιλώντας σε εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου.

«Απογραφή» και αλλαγή ατζέντας;

«Εκεί που οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν θέλησαν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις ή περίμεναν περισσότερο από όσο έπρεπε, εγώ δεν πρόκειται να διστάσω» ξεκαθαρίζει η νέα υπουργός Οικονομικών. «Όσο ήμαστε στην αντιπολίτευση η 'ανάπτυξη' ήταν η κύρια αποστολή μας. Τώρα πρόκειται για εθνική αποστολή. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο…».

Για το 2024 ο δείκτης ανάπτυξης της βρετανικής οικονομίας δεν προβλέπεται να ξεπεράσει το 1%, ενώ η αγοραστική δύναμη των Βρετανών κυμαίνεται λίγο-πολύ στα επίπεδα του 2010. Το δημόσιο χρέος αγγίζει το 100% του ΑΕΠ. Νευραλγικές κρατικές υποδομές όπως το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) χρειάζονται άμεση στήριξη και εκσυγχρονισμό. Ωστόσο, οι αυξήσεις στη φορολογία θα είναι ελάχιστες, αν οι Εργατικοί τηρήσουν όντως τις προεκλογικές τους υποσχέσεις. Ή μήπως αλλάζουν τα πράγματα μετεκλογικά, αφού προηγηθεί μία εμπεριστατωμένη απογραφή των δημοσίων οικονομικών;

Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να υπαινίσσεται η Ρέιτσελ Ριβς, όταν δήλωσε τα εξής: «Έδωσα οδηγίες σε αξιωματούχους του υπουργείου να προχωρήσουν σε μία εκτίμηση για το ύψος των δεσμεύσεων δαπανών, έτσι ώστε να έχω μία πλήρη εικόνα για την πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Θα παρουσιάσω την εκτίμηση αυτή στο Κοινοβούλιο ξεχωριστά από τον προϋπολογισμό, ο οποίος θα κατατεθεί αργότερα, εντός του έτους. Η ακριβής ημερομηνία θα επιβεβαιωθεί σε εύθετο χρόνο».

Υποχωρεί μία ακόμα «γυάλινη οροφή»

Κατά τα άλλα: Είναι πράγματι άξιο αναφοράς το γεγονός ότι μία γυναίκα αναλαμβάνει για πρώτη φορά ένα τόσο απαιτητικό χαρτοφυλάκιο, όσο το υπουργείο Οικονομικών; Δεν θα έπρεπε να είναι, σε συνθήκες πλήρους ισοτιμίας. Αλλά επειδή αυτό δεν συμβαίνει, η Ρέιτσελ Ριβς μιλάει ανοιχτά για το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» (glass ceiling effect). Πρόκειται για το αόρατο όριο που, με κριτήρια φύλου ή καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, βάζει εμπόδια σε μία προαγωγή ή εξέλιξη, χωρίς όμως αυτό να αναφέρεται ρητώς.

«Το αξίωμα του υπουργού Οικονομικών υπάρχει εδώ και 100 χρόνια, αλλά ποτέ δεν είχε ανατεθεί σε γυναίκα» λέει η Ρέιτσελ Ριβς. «Έχω λοιπόν την αίσθηση ότι βρίσκομαι σε μία από τις τελευταίες 'γυάλινες οροφές' της πολιτικής και αισθάνομαι υπερηφάνεια, αλλά παράλληλα και μία μεγάλη ευθύνη, για να συνδιαμορφώσουμε όλοι μαζί, για τις κόρες και τις εγγονές μας, μία κοινωνία και μία οικονομία πιο φιλική προς τις γυναίκες».

APTN, dpa, ARD