Κλονίζεται η στήριξη στην Ουκρανία;

Οι φόβοι πολλών για την Ουκρανία επιβεβαιώθηκαν. Από τις ΗΠΑ δεν ρέει πια, τουλάχιστον προς το παρόν, οικονομική βοήθεια προς το Κίεβο. Εν μέσω της ουκρανικής αντεπίθεσης κατά της Ρωσίας ο σημαντικότερος χρηματοδότης και προμηθευτής όπλων της Ουκρανίας δείχνει να κλονίζεται.

Πριν λίγες ημέρες η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε προσωρινό προϋπολογισμό με ισχύ μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, ο οποίος μετά από πιέσεις της ριζοσπαστικής πτέρυγας των Ρεπουμπλικανών, δεν προβλέπει πλέον βοήθεια προς το Κίεβο. Λίγο αργότερα η ίδια πτέρυγα εκδίωξε στην ουσία τον πρόεδρο του Σώματος Κέβιν Μακάρθι από το αξίωμά του.

Από την αρχή του πολέμου οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει τεράστια ποσά στην Ουκρανία: Περίπου 44 δισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτική βοήθεια και επιπλέον αρκετά δισεκατομμύρια για οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια. Ο ειδικός σε ζητήματα Ρωσίας και Ευρώπης στην αμερικανική δεξαμενή σκέψης CSIS, Μαξ Μπέργκμαν, έγραψε στην πλατφόρμα Χ: «Έφθασε η ώρα να πανικοβληθούμε». Εάν το αμερικανικό Κογκρέσο δεν εγκρίνει νέα οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, η χώρα θα βρεθεί στα πρόθυρα της κατάρρευσης: «Πολλοί Ουκρανοί θα πεθάνουν», προειδοποιεί ο αμερικανός ειδικός.

Νέα δεδομένα μετά τις εξελίξεις στην Εγγύς Ανατολή

Στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα προστέθηκε ακόμα ένα το Σαββατοκύριακο. Η ευρείας κλίμακας επίθεση της παλαιστινιακής Χαμάς κατά του Ισραήλ. Κανείς δεν είναι σήμερα σε θέση να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στην Εγγύς Ανατολή. Ούτε εάν το Ισραήλ θα ζητήσει την στήριξη συμμάχων του, όπως των ΗΠΑ. Σε αυτή την περίπτωση η Ουκρανία θα πρέπει να μοιραστεί με το Ισραήλ την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια της Ουάσιγκτον.

Εύλογο το ερώτημα αν οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν την απώλεια της αμερικανικής στρατιωτικής και οικονομικής στήριξης. Η απάντηση των Βρυξελλών είναι ένα ξεκάθαρο όχι. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ», δήλωσε την Πέμπτη ο Ζοζέπ Μπορέλ, εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής στη Γρανάδα της Ισπανίας. Σε περίπτωση που οι Αμερικανοί πάγωναν κάθε βοήθεια στην Ουκρανία, το ενδιαφέρον θα επικεντρωνόταν στη Γερμανία, την ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ, η οποία έχει προμηθεύσει μέχρι σήμερα το Κίεβο με οπλικά συστήματα συνολικής αξίας 5,2 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Τρίβει τα χέρια του ο πρόεδρος Πούτιν;

Από το ξεκίνημα της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022 ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς έθεσε ως προτεραιότητα τις κοινές ενέργειες με τους δυτικούς συμμάχους. Στις αποφάσεις του Βερολίνου για χορήγηση όπλων στην Ουκρανία προσανατολίζεται στην Ουάσιγκτον. Από την άλλη πλευρά ωστόσο έχει υποσχεθεί στους Ουκρανούς ότι θα τους στηρίξει για όσο διάστημα χρειαστεί. Επομένως, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι το Βερολίνο θα αναστείλει κάθε αποστολή βοήθειας στο Κίεβο από τη μια μέρα στην άλλη. Η Ουκρανία εξαρτάται απόλυτα από τη Δύση: στρατιωτικά και οικονομικά. Περίπου το ήμισυ του προϋπολογισμού της χώρας χρηματοδοτείται από την διεθνή βοήθεια. Ουκρανικά μέσα ενημέρωσης εκτιμούν ότι η βοήθεια στο Κίεβο έχει στοιχίσει μέχρι σήμερα στη Δύση περισσότερα από 170 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.

Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα πρέπει να παρακολουθεί τις εξελίξεις με ικανοποίηση. Εδώ και καιρό η Ρωσία ποντάρει σε κόπωση της Δύσης και την ίδια στιγμή επαινεί την «νηφαλιότητα» των πολιτικών σε Ουγγαρία και Σλοβακία, οι οποίοι θέτουν προσκόμματα στη χορήγηση επιπλέον οικονομικής βοήθειας στο Κίεβο. Ούτως ή άλλως ο πρόεδρος Πούτιν είναι πεπεισμένος ότι η Ουκρανία διατηρείται ζωντανή μόνο τεχνητά, με τα δισεκατομμύρια των Δυτικών. «Φανταστείτε οι παραδόσεις όπλων και η διοχέτευση χρημάτων να σταματούσαν αύριο, τότε η Ουκρανία θα κρατούσε μόνο μια εβδομάδα», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο ρώσος ηγέτης.

Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσουν τις ανησυχίες των Ουκρανών, οι υπουργοί Άμυνας των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες. Η επίσημη θέση της βορειοατλαντικής συμμαχίας είναι πάντως να συνεχιστεί η στήριξη της Ουκρανίας «για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο».