Κλίτσκο: «Εκλογές εν μέσω πολέμου θα έβλαπταν την Ουκρανία»

Ο Βιτάλι Κλίτσκο, πρώην πολυνίκης πυγμάχος και ένας εκ των κορυφαίων πολιτικών της Ουκρανίας, είναι εδώ και δέκα χρόνια δήμαρχος του Κιέβου. Ο ίδιος μιλάει στην DW για τη σύγκρουση με την ουκρανική κυβέρνηση, ιδίως με τον πρόεδρο Ζελένσκι, για τον κίνδυνο του συγκεντρωτισμού της κρατικής εξουσίας και το κατά πόσο είναι ωφέλιμη διεξαγωγή εκλογών εν καιρώ πολέμου.

DW: Κύριε Κλίτσκο, στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου δηλώσατε στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel πως βλέπετε ότι η Ουκρανία διολισθαίνει προς τον αυταρχισμό. Κάποια στιγμή η Ουκρανία δεν θα διαφοροποιείται πλέον από τη Ρωσία, όπου όλα εξαρτώνται από τις διαθέσεις ενός και μόνο ανθρώπου. Ποιος θα μπορούσε να είναι αυτός ο άνθρωπος;

Βιτάλι Κλίτσκο: Αγωνιζόμαστε για να γίνει η Ουκρανία ένα ευρωπαϊκό κράτος. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθούν τα δημοκρατικά κεκτημένα στην Ουκρανία, ακόμη και σε συνθήκες πολέμου. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ακολουθήσουμε τον δρόμο του συγκεντρωτισμού όλων των θεσμών, να βρίσκονται δηλαδή όλοι οι θεσμοί κρατικής εξουσίας στα ίδια χέρια. Σε πολλούς τομείς υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα. Θα ήθελα τα λόγια μου να μη θεωρηθούν ως κριτική, αλλά να ληφθούν απ’ όλους υπόψιν ως καλοπροαίρετη συμβουλή.

Απευθύνετε αυτή την καλή συμβουλή προς τον πρόεδρο της Ουκρανίας, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι;

Σήμερα το σύνολο της κρατικής εξουσίας είναι συγκεντρωμένο και όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από έναν άνθρωπο.

Το ουκρανικό κοινοβούλιο έχει συστήσει μία ειδική επιτροπή με σκοπό να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα των αρχών του Κιέβου. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό γενικώς και για εσάς προσωπικά ως δήμαρχο;

Αυτό καταδεικνύει τη συνέχιση του πολιτικού πολέμου που εκτυλίσσεται στη χώρα. Κάποιος δεν συμπαθεί τον Κλίτσκο, που είναι αρμόδιος για το Κίεβο και θέλει να βρει οτιδήποτε προκειμένου να… Ας πούμε εν συντομία πως πρόκειται για ένα μέσο πολιτικού πολέμου.

Κάποιος – εννοείτε το γραφείο του προέδρου;

Δυστυχώς τα πάντα σε αυτήν τη χώρα γίνονται σε συντονισμό με το γραφείο του προέδρου. Γι’ αυτό είμαι βέβαιος. Η έρευνα αυτή είναι σαφώς εντεταλμένη.

Ταυτοχρόνως όμως αντιτίθεστε στη διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία εν μέσω πολέμου. Τον περασμένο Οκτώβριο θα γίνονταν βουλευτικές εκλογές και τον ερχόμενο Μάρτιο προβλέπεται η διεξαγωγή προεδρικών εκλογών. Για πόσο καιρό μπορεί κανείς να αναβάλλει τις εκλογές στην Ουκρανία κατά την άποψή σας;

Είμαι πεπεισμένος πως δεν μπορούν να γίνουν εκλογές. Εννέα εκατομμύρια Ουκρανοί βρίσκονται τώρα στο εξωτερικό και περίπου άλλοι τόσοι ζουν εκτοπισμένοι εντός της χώρας. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουκρανοί έχουν φορέσει τα χακί και υπερασπίζονται τη χώρα μας. Πώς θα μετρηθούν αυτές οι ψήφοι; Επιπλέον, τώρα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μία τέτοια εξωτερική απειλή, μία πολιτική διαμάχη στο εσωτερικό θα μπορούσε να φέρει τη χώρα στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Σε κάποιους αρέσει ο Ζελένσκι, σε άλλους όχι. Θεωρώ όμως ότι ο Ζελένσκι επιτελεί έναν πολύ σημαντικό ρόλο ως πρόεδρος της Ουκρανίας. Και αυτό θα πρέπει να συνεχίσει να κάνει μέχρι το πέρας του πολέμου. Αμέσως μετά μπορούμε να οργανώσουμε και βουλευτικές, και προεδρικές και οποιεσδήποτε άλλες εκλογές.

Θέλετε να θέσετε υποψηφιότητα για την προεδρία, εάν σας δοθεί η ευκαιρία;

Είναι μεγάλο λάθος να κάνω οποιαδήποτε σχέδια για το μέλλον επί του παρόντος. Το να σκέφτεται κανείς θέσεις, να κάνει οποιαδήποτε πολιτικά σχέδια σε μία χώρα που σήμερα μάχεται για την επιβίωσή της, είναι μεγάλη ανοησία. Συγχωρήστε με, αλλά θα απαντήσω την ερώτησή σας με μεγάλη χαρά, όταν θα έχει λήξει ο πόλεμος.

Προσφάτως συμμετείχατε στην Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια. Κατά τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχουν κάποια κράτη που δεν έχουν διαφοροποιήσει καθόλου τη στάση τους απέναντι στην Ουκρανία. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορεί να ειπωθεί και για τη Γερμανία. Από την αποστολή 5.000 κρανών, στη μεγαλύτερη υποστήριξη μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, τα σχέδια για την κατασκευή εργοστασίων για την παραγωγή όπλων και ούτω καθεξής. Σε τι θεωρείτε ότι οφείλεται αυτό;

Από την αρχή του πολέμου έχω εξηγήσει σε πολλούς από τους εταίρους μας τι συμβαίνει, διότι πολλοί δεν το είχαν αντιληφθεί. Όμως οι τρομακτικές εικόνες νεκρών από τη Μπούτσα, το Ιρπίν, το Χοστόμελ και τη Μαριούπολη έδειξαν σαφώς πως δεν πρόκειται απλώς για πόλεμο ή κάποια ειδική αποστολή, αλλά για γενοκτονία και τρομοκρατία.

Είναι σημαντικό να κάνουμε το παν, για να σταματήσουμε τους Ρώσους – να επιβληθούν κυρώσεις, να υπάρξει πολιτική υποστήριξη και οικονομική αρωγή προς την Ουκρανία. Θα ήθελα να τονίσω ξανά, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, πως σήμερα δεν πολεμάμε μονάχα για την άμυνα της χώρας μας, αλλά και του δημοκρατικού κόσμου. Και χρειαζόμαστε στήριξη, επειδή στην Ουκρανία καθορίζεται το μέλλον ολόκληρου του κόσμου. Σήμερα ο κόσμος είναι μονάχα μαύρος ή άσπρος. Είναι κανείς υπέρ ή κατά του πολέμου; Είναι κανείς υπέρ της δημοκρατίας ή της δικτατορίας; Και αυτές είναι ερωτήσεις τις οποίες πρέπει να απαντήσει ο καθένας μας.

Τη συνέντευξη πήρε ο Ρόμαν Χούμπα.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς