Κλίνγκμπαϊλ, ένας ήρεμος ηγέτης

Όλα βαίνουν καλώς για τους γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες (SPD). Κέρδισαν την πρωτιά στις βουλευτικές εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου και τώρα διαπραγματεύονται τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους (FDP), υπό τον έως σήμερα αντικαγκελάριο Όλαφ Σολτς. Στις 4 Δεκεμβρίου ένα έκτακτο συνέδριο των Σοσιαλδημοκρατών θα κληθεί να εγκρίνει τη συμφωνία και, εκτός απροόπτου, η ορκομωσία της κυβέρνησης Σολτς θα γίνει στις 6 Δεκεμβρίου.

«Δεν αλλάζουν τα άλογα στη μέση της κούρσας» λέει το γνωστό γνωμικό, ωστόσο το SPD επιλέγει διαφορετικό δρόμο. Το συνέδριο του Δεκεμβρίου θα πρέπει να αναδείξει και τη νέα ηγεσία του κόμματος μετά την πρόσφατη αποχώρηση του Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργιανς, ο οποίος από το 2019 ασκούσε την προεδρία του SPD, από κοινού με την Σάσκια Έσκεν. Η Έσκεν παραμένει, ενώ στη θέση του Βάλτερ-Μπόργιανς θέτει υποψηφιότητα ο μέχρι σήμερα γενικός γραμματέας του κόμματος, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ. Αυτό προβλέπει ομόφωνη απόφαση του προεδρείου του SPD, που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα.

Λίγοι πίστευαν στην εκλογική νίκη

Ο ηλικίας μόλις 43 ετών Κλίνγκμπαϊλ θεωρείται «αρχιτέκτονας» της εκλογικής επιτυχίας του SPD τον Σεπτέμβριο. Η προεκλογική καμπάνια που επινόησε, εστιάζοντας αποκλειστικά στο πρόσωπο του υποψηφίου για την καγκελαρία Όλαφ Σολτς, κύλησε χωρίς απρόοπτα. Το εκλογικό επιτελείο στο Willy Brandt Haus, το «στρατηγείο» του SPD στο Βερολίνο, δούλεψε αποτελεσματικά. Η ηγεσία ενός κόμματος, που φημιζόταν στο παρελθόν για τις εσωτερικές έριδες και αντιπαραθέσεις του, επέδειξε πρωτοφανή σύμπνοια και αποφασιστικότητα για τη νίκη. Όλα αυτά δεν είναι καθόλου αυτονόητα, όταν μάλιστα έξι μήνες πριν από την κάλπη το SPD σπανίως ξεπερνούσε στις δημοσκοπήσεις το 15%.Μάλλον απίθανη φαινόταν την εποχή εκείνη μία πρωτιά των Σοσιαλδημοκρατών, μάλλον αλλοπρόσαλλη φάνταζε η αισιοδοξία κορυφαίων στελεχών για τη νίκη .

Στη συνέχεια ωστόσο ο αντίπαλος άρχισε να κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο. Ως γενικός γραμματέας του SPD ο Λαρς Κλίνγκμπαϊλ δεν έσπευσε να απαντήσει αμέσως και δεχόταν εσωκομματική κριτική γι αυτό. Τον κατηγορούσαν ότι δεν είναι «επιθετικός τύπος», ότι δεν διαθέτει την απαραίτητη δύναμη επιβολής. Μάλλον δεν ήταν η πρώτη φορά. «Δεχόμουν πολλές φορές κριτική ότι, αν και γενικός γραμματέας του κόμματος, δεν επιδιώκω την αντιπαράθεση» έλεγε ο ίδιος πριν από έναν χρόνο, μιλώντας στην εφημερίδα Die Zeit. «Δεν το έκανα, γιατί μία τέτοια συμπεριφορά δεν ανταποκρίνεται ούτε στην αντίληψη που έχω για τον ρόλο μου, ούτε στον χαρακτήρα μου». Άλλωστε, ανέφερε ο Κλίνγκμπαιλ, «ο κόσμος- όχι μόνο στο SPD- έχει βαρεθεί τους ψευτοπαλληκαράδες. Πρόκειται για μία εντελώς παρωχημένη αντίληψη περί πολιτικής».

Στη Βουλή με ...πίρσινγκ

Ο Λαρς Κλίνγκμπαϊλ θεωρείται προσηνής, φιλικός και προσαρμοστικός χαρακτήρας. Μεγάλωσε στο Μούνστερ της Κάτω Σαξονίας, ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός και η μητέρα του ιδιωτική υπάλληλος. Στα μαθητικά του χρόνια κατέβαινε στους δρόμους, για να διαδηλώσει την αντίθεσή του στην εκπαιδευτική πολιτική του σοσιαλδημοκράτη Γκέρχαρντ Σρέντερ. Κι όμως, πολύ γρήγορα, ως φοιτητής Πολιτικών Επιστημών, βρέθηκε να εργάζεται στο πολιτικό γραφείο του Γκέρχαρντ Σρέντερ, με τον οποίο διατηρεί φιλική σχέση μέχρι σήμερα. Το 2005, σε ηλικία μόλις 27 ετών, εξελέγη για πρώτη φορά στην Ομοσπονδιακή Βουλή και εμφανίστηκε στην Ολομέλεια με πίρσινγκ στο αριστερό φρύδι. Ο τότε επικεφαλής της Κ.Ο. του κόμματος ανέλαβε να τον συστήσει  στους υπόλοιπους, λέγοντας: «Ο Λαρς είναι της σοσιαλιστικής νεολαίας, φαίνεται άλλωστε...» Μετά από λίγο το πίρσινγκ εξαφανίστηκε.

Γενικός γραμματέας για ...οκτώ πρόεδρους

Το 2017 ο Λαρς Κλίνγκμπαϊλ εξελέγη γενικός γραμματέας του SPD. Στα τέσσερα χρόνια που ακολούθησαν κατάφερε να συνεργαστεί με ...οκτώ προέδρους του κόμματος (αν συνυπολογίσουμε τους υπηρεσιακούς) και μάλιστα τόσο αρμονικά, ώστε όποιος αποχωρούσε τον συνιστούσε ανεπιφύλακτα στον διάδοχό του. «Πολύ ευχαρίστως και με μεγάλη χαρά συνεργάζομαι μαζί του» έλεγε τη Δευτέρα η συμπροεδρεύουσα του SPD Σάσκια Έσκεν, για να συμπληρώσει ότι εκτιμά ιδιαιτέρως τη «θετική αύρα» του νέου υποψηφίου για την ηγεσία. Ο ίδιος ο Κλίνγκμπαϊλ, μιλώντας στο YouTube, υπενθύμισε ότι ως γενικός γραμματέας είχε υποσχεθεί να «αλλάξει τα πάντα» στο SPD και ότι υπό την καθοδήγησή του, οι Σοσιαλδημοκράτες έγιναν πρώτη πολιτική δύναμη, από τρίτη που ήταν προηγουμένως. «Αλλά πρέπει να συνεχίσουμε, δεν φτάνει μόνο μία εκλογική νίκη», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε τελική ανάλυση η επιτυχία του SPD θα εξαρτηθεί από το αν το κόμμα μπορεί να διατηρήσει την ενότητά του. Τώρα οι ισορροπίες αλλάζουν, καθώς ο Κλίνγκμπαϊλ λογίζεται ως εκπρόσωπος της πιο συντηρητικής πτέρυγας του κόμματος, ενώ οι Έσκεν και Βάλτερ-Μπόργιανς ανήκουν στο αριστερό κομμάτι του SPD. «Θα συνεχίσω να εργάζομαι για τον εκσυγχρονισμό του SPD και να προβάλλω τον σκληρό πυρήνα της θεματολογίας μας», ξεκαθαρίζει η Έσκεν, εννοώντας προφανώς την αριστερή ατζέντα του κόμματος. Ο Κλίνγκμπαϊλ κινείται σε διαφορετικό πλαίσιο. Στη Βουλή εστιάζει στην αμυντική πολιτική και την ψηφιακή οικονομία. Συναινεί στη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από τον γερμανικό ομοσπονδιακό στρατό, κάτι που απορρίπτει η αριστερή πτέρυγα. Από την άλλη πλευρά ο Κλίνγκμπαϊλ ξέρει να συνεργάζεται ακόμη και με εκείνους που ακολουθούν διαφορετική γραμμή. Για παράδειγμα έχει άριστες σχέσεις με τον πρώην πρόεδρο της σοσιαλιστικής νεολαίας Κέβιν Κίνερτ, ο οποίος θεωρείται κατ' εξοxήν εκπρόσωπος της αριστερής πτέρυγας και εξελέγη φέτος για πρώτη φορά στη Βουλή, ενώ το όνομά του ακούγεται για τη θέση του γενικού γραμματέα, δηλαδή για τη διαδοχή του Κλίνγκμπαϊλ.

Μεταβαίνοντας στην καγκελαρία, ο Όλαφ Σολτς δημκιουργεί εκεί έναν νέο, ισχυρό σοσιαλδημοκρατικό πόλο εξουσίας. Πόσο αρμονική θα αποβεί η συνεργασία; Για πολλά χρόνια η κρατούσα άποψη στο SPD ήταν πως ο καγκελάριος θα πρέπει να είναι και πρόεδρος του κόμματος. Όμως ο μελλοντικός καγκελάριος Σολτς δεν θέλησε καν να διεκδικήσει την κομματική ηγεσία. Ίσως γιατί γνωρίζει εκ των προτέρων, πως είναι αδύνατον να επιβληθεί πλήρως στην αριστερή πτέρυγα. Από την πλευρά του ο Κλίνγκμπαϊλ. στο τελευταίο βιντεοσκόπημένο μήνυμά του, απευθιύνει μήνυμα εντότητας και προειδοποιεί: «Όπου κι αν βρίσκεται ο καθένας από εμάς- στην καγκελαρία, στην κυβέρνηση, στην κοινοβουλευτική ομάδα, στα ομοσπονδιακά κρατίδια ή στο κόμμα- δεν πρέπει να ξεχνάει ότι αγωνιζόμαστε όλοι μαζί. Και σημαδεύουμε πάντα και αποκλειστικά το αντίπαλο τέρμα...»

Σαμπίνε Κίνκαρτς

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου