Και η Ολλανδία φορολογικός παράδεισος;

Το σίγουρο είναι ότι και οι Ολλανδοί προσπαθούν να αξιοποιήσουν στοιχεία ενός φορολογικού μοντέλου, που είχε ήδη αποφέρει καρπούς στην Ιρλανδία καθώς, μέσω ενδοομιλικών συναλλαγών, μία πολυεθνική επιχείρηση μπορεί να μεταφέρει εταιρικά έσοδα από χώρα σε χώρα, επιλέγοντας το πλέον ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς. Οι συναλλαγές αυτές αφορούν όχι μόνο υλικά, αλλά και άϋλα αγαθά.

Ο Τόμας Aϊγκεντάλερ, πρόεδρος του συνδικάτου των γερμανών φοροϋπαλλήλων, δεν διστάζει να πει ότι «τόσο η Ολλανδία, όσο και η Ιρλανδία είναι κράτη-μέλη της ΕΕ με ένα εθνικό φορολογικό δίκαιο, το οποίο ουσιαστικά στρέφεται εναντίον των γειτονικών τους χωρών». Πολλές φορές μάλιστα, η Ολλανδία δεν είναι παρά ενδιάμεσος σταθμός για την μεταφορά των εταιρικών κερδών σε μακρινούς φορολογικούς παραδείσους, όπως οι Ολλανδικές Αντίλλες.

Φόρος 5% για έσοδα από άϋλα αγαθά

Τι είναι αυτό πού κάνει τόσο ελκυστικό το «ολλανδικό μοντέλο» για τις γερμανικές επιχειρήσεις που αναζητούν ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς εκτός συνόρων; Όπως εξηγεί ο Κρίστοφ Σπένγκελ, καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ, «η ευνοϊκή μεταχείριση στην Ολλανδία συνίσταται στο γεγονός ότι τα έσοδα από άϋλα αγαθά, που σχετίζονται με τέλη ή δικαιώματα, υπόκεινται σε πολύ χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή, που κυμαίνεται γύρω στο 5%, έναντι του 25% που ισχύει κατά μέσο όρο για τα έσοδα από τις υπόλοιπες δραστηριότητες».

Μάλιστα ο καθηγητής Σπένγκελ υποστηρίζει ότι με το «ολλανδικό μοντέλο» πολλές γερμανικές επιχειρήσεις κάνουν διπλή οικονομία: Πρώτον, πληρώνουν στο ολλανδικό δημόσιο, μέσω των θυγατρικών τους στην Ολλανδία, πολύ λιγότερα χρήματα από όσα θα πλήρωναν στο γερμανικό δημόσιο για αντίστοιχα έσοδα από άυλα αγαθά, για παράδειγμα άδειες χρήσεως σημάτων ή διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Και δεύτερον, οι δαπάνες αυτές εκπίπτουν παρόλα αυτά στη Γερμανία από τα φορολογητέα έσοδά τους. Ειδικά αυτό το τελευταίο εξοργίζει τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, γιατί, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Σπένγκελ, «σε τελική ανάλυση μειώνονται τα φορολογητέα κέρδη των επιχειρήσεων, άρα και ο εταιρικός φόρος που καταβάλλουν στη Γερμανία».

«Απόλυτα νόμιμη τακτική»

Φυσικά αυτή η τακτική είναι αδιανόητη, αλλά και εκ των πραγμάτων ανέφικτη για φυσικά πρόσωπα. Στην περίπτωση των πολυεθνικών εταιριών όμως, υπάρχουν πολλά τέτοια μοντέλα «βέλτιστης φορολογικής απόδοσης» ή και «επιθετικής φορολογικής πολιτικής» όπως ονομάζονται κατά καιρούς. Και η αλήθεια είναι, επισημαίνει κατά λέξη ο καθηγητής Σπένγκελ, ότι αυτή η τακτική «είναι απόλυτα νόμιμη». Σε αυτό συμφωνεί και ο εκπρόσωπος των γερμανών φοροϋπαλλήλων Τόμας Aϊγκεντάλερ, ο οποίος μάλιστα επισημαίνει ότι ακόμα και να υπήρχαν νομικά προβλήματα «το γερμανικό δημόσιο δεν θα είχε καν επαρκές προσωπικό, για να κυνηγήσει πραγματικά όλες αυτές τις υποθέσεις…»

Το παράδειγμα της Ολλανδίας και της Ιρλανδίας ακολουθούν πλέον και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υποστηρίζει ο καθηγητής Οικονομικών Κρίστοφ Σπένγκελ: «Ιδιαίτερα το Λουξεμβούργο, που διαθέτει παρόμοιο φορολογικό μοντέλο για έσοδα που σχετίζονται με άυλα αγαθά. Πριν από λίγους μήνες και οι Βρετανοί καθιέρωσαν το αποκαλούμενο ʻpatent boxʼ, το οποίο φορολογεί τα έσοδα από διπλώματα ευρεσιτεχνίας με 10%, ενώ στην Αγγλία ο φορολογικός συντελεστής είναι 24%».
Έτσι δημιουργείται ένας άτυπος, αλλά και αθέμιτος φορολογικός ανταγωνισμός στην ΕΕ, επισημαίνει ο καθηγητής Σπένγκελ. Πάντως οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες των πιο ισχυρών κρατών του κόσμου (G20) έχουν συμφωνήσει ότι θα αλλάξουν τη φορολογική νομοθεσία με στόχο την καταπολέμηση αυτής της νόμιμης φοροαποφυγής των επιχειρήσεων. Μία πρώτη συζήτηση γι αυτό το ζήτημα αναμένεται να γίνει κατά την επόμενη συνάντηση του G20 στην Αγία Πετρούπολη.

Dirk Kaufmann / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ.σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου