Ισπανικός κρόκος- Εκλεκτός αλλά ακριβός

Εδώ και 1000 χρόνια οι Ισπανοί καλλιεργούν σαφράν ή αλλιώς κρόκο. Τα ιδιαίτερα και περιζήτητα μωβ άνθη έφεραν στην Ιβηρική Χερσόνησο οι Άραβες. Η επιστημονική τους ονομασία είναι Crocus Sativus. To σαφράν παράγεται από τον ύπερο του άνθους του κρόκου, το οποίο έχει πικρή γεύση. Ωστόσο ως καρύκευμα θεωρείται εκλεκτό και αποτελεί επιλογή πολλών διάσημων σεφ. Xρησιμοποιείται επίσης και ως συστατικό σε φάρμακα κατά του Αλτσχάιμερ. 

Ο κρόκος είναι επίσης ακριβός. Ένα κιλό ισπανικού κρόκου μπορεί να κοστίζει από 3.000 έως 4.000 ευρώ. Η νούμερο 1 παραγωγός χώρα κρόκου είναι το Ιράν, που παράγει το 90 με 95% της παγκόσμιας παραγωγής. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 300 με 430 τόνους ετησίως. Ακολουθούν η Ινδία με 22 τόνους, η Ελλάδα με 7 τόνους και το Αφγανιστάν με έξι. 

Δύσκολοι καιροί για τους Ισπανούς παραγωγούς κρόκου 

Η Ισπανία υπολείπεται στην παγκόσμια κατάταξη των παραγωγών κρόκου με μόλις δύο τόνους ετησίως, όπως αναφέρει στην DW ο Χαβιέ Γκερέρο, συνιδιοκτήτης της CEAE, μιας από τις σημαντικότερες εταιρείες παραγωγής ισπανικού κρόκου από το Αλμπακέτε: «Πριν από δέκα χρόνια παράγαμε έως και δέκα τόνους το χρόνο στην Ισπανία» αναφέρει. 

Ωστόσο οι Ισπανοί παραγωγοί δύσκολα μπορούν να ανταγωνιστούν τον ιρανικό κρόκο σε επίπεδο τιμών. «Η τιμή ανά κιλό του ιρανικού κρόκου ανέρχεται σήμερα στα περίπου 1.000 ευρώ. Αυτή του ισπανικού κρόκου είναι περίπου 4.000 ευρώ», αναφέρει ο Χοσέ Μαρία Χερέρος Λεβί, διευθυντής εξαγωγών στην CEAE. Οι τιμές του κρόκου εμφανίζουν μάλιστα διακυμάνσεις ανά εβδομάδα αναλόγως της ζήτησης αλλά και της ποιότητας της εκάστοτε σοδειάς. Όπως παρατηρεί ο Χερέρος Λεβί, στην Ισπανία επιπρόσθετες δυσκολίες παρουσιάζει αυτός καθαυτός ο τρόπος παραγωγής του κρόκου, δεδομένου ότι τα χωράφια στα οποία καλλιεργείται πρέπει να εναλλάσσονται κάθε τέσσερα χρόνια. 

Επίσης, ενώ στο Ιράν υπάρχουν πολλοί εργάτες την περίοδο της συγκομιδής του κρόκου, στην Ισπανία η ίδια διαδικασία δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. «Στην Ισπανία επίσης οι εργάτες κερδίζουν νόμιμα και καθαρά 52,40 ευρώ για οχτάωρη εργασία την ημέρα. Στο Ιράν η ίδια εργασία πληρώνεται με ένα ευρώ» αναφέρει ο ίδιος. Γεγονός είναι πάντως ότι και ισπανικές εταιρείες, όπως η CEAE, δραστηριοποιούνται παράλληλα και στον τομέα της εισαγωγής ιρανικού σαφράν. Πάντως αυτό που ξεχωρίζει τον ισπανικό από τον ιρανικό κρόκο είναι ότι ο δεύτερος δεν αλέθεται σε σκόνη. «Κι αυτό για να μην χάσει το άρωμά του» εξηγεί ο Ροντόλφο Ενκαρνασιόν Μαρίν, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και λόμπι προώθησης του ισπανικού κρόκου COAE. 

Αισιοδοξία παρά τις αντιξοότητες 

Σύμφωνα με τον Ισπανό ειδικό Ενκαρνασιόν Μαρίν φέτος η ποιότητα του κρόκου που παρήχθη στην Ισπανία ήταν καλή. «Ωστόσο ο όγκος παραγωγής στις μονάδες παραγωγής μειώνεται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής» σημειώνει ο ίδιος. «Χρειαζόμαστε ζέστη το καλοκαίρι και κρύο τον χειμώνα για την ανθοφορία».  

Παρά τις αντιξοότητες, τις οποίες αντιμετωπίζουν οι καλλιεργητές κρόκου στην Ισπανία, δεν το βάζουν κάτω, όπως ο Γκερέρο. Αν και δεν πιστεύει ότι τα παιδιά του θα συνεχίσουν στον ίδιο τομέα, κάνει τα πάντα για την οικογενειακή του επιχείρηση. Από κοινού με τον Ενκαρνασιόν Μαρίν κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να αυξηθεί η ισπανική παραγωγή κρόκου. «Θέλουμε ξανά περισσότερες παέγιες με ισπανικό κρόκο», λέει χαρακτηριστικά ο Γκερέρο. Για να γίνει αυτό, η τιμή του θα πρέπει να μειωθεί σημαντικά. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μείωση του κόστους παραγωγής του τελικού καρυκεύματος, το οποίο προς το παρόν εξακολουθεί να παράγεται εξ ολοκλήρου στο χέρι. 

Στέφανι Κλάουντια Μίλερ 

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη